Nieuw-Zeeland

Swipe

Kunst en film

Een van de eerste Nederlandse kolonisten was de Rotterdamse kunstschilder Petrus van der Velden. Hij was gespecialiseerd in havengezichten en maakte een groot aantal schilderijen over het dagelijkse leven op het eiland Marken. Van Gogh schreef in brieven aan zijn broer Theo heel lovend over Van der Velden. De succesvolle Van der Velden wist veel van zijn werk te verkopen, maar emigreerde naar Nieuw-Zeeland na een ruzie met Jozef Israëls en Hendrik Mesdag. In 1890 voer Van der Velden met vrouw en drie kinderen via Australië naar Nieuw-Zeeland. Het viel echter niet mee om aan de arme, veelal cultuurbarbaristische kolonisten een schilderij te verkopen. Daarom vertrok Van der Velden naar Sydney, hopend op betere tijden.

Na zes jaar keerde de inmiddels weduwnaar geworden Petrus terug, hertrouwde en vestigde zich in Wellington. Deze grootste Nieuw-Zeelandse schilder tot nu toe stierf in 1915 op 78-jarige leeftijd in Auckland. Van der Velden schilderde zowel portretten als landschappen. In Nieuw-Zeeland is hij het bekendst om zijn serie nogal sombere schilderijen over de Otira-kloof (Arthur’s Pass National Park) die hij suggestief heeft weten vast te leggen. Hij schilderde de donkere beboste oevers van rivieren bij voorkeur bij dreigend weer.

De wereldberoemde Oostenrijkse kunstenaar Friedensreich Hundertwasser verbleef van 1975 tot aan zijn dood in 2000 regelmatig in zijn tweede vaderland Nieuw-Zeeland. Hij bewoonde een volledig ecologisch verantwoord huis in Kawakawa (Bay of Islands). Vlak voor zijn dood fleurde hij de saaie hoofdstraat van dit doorsnee dorp op met het enige gebouw van zijn hand op het zuidelijk halfrond. De gemeenteraad had hem gevraagd de renovatie van de plaatselijke openbare toiletten ter hand te nemen. Aan de buitenkant vallen meteen de felgekleurde pilaren op met hun ronde vormen. Hundertwasser had de pest aan lijnen en vermeed deze in al zijn kunstwerken. De toiletvloer is grotendeels bedekt met kinderkopjes. In het interieur is veel mozaïek en keramiek verwerkt. Verder vallen de beeldjes, het koperwerk en de ramen gemaakt van flessen op. De toiletten hebben een grasdak en een levende boom is in het toiletgebouw verwerkt. Met dit kunstwerk zette Hundertwasser Kawakawa op de kaart.

Steeds vaker fungeert het veelzijdige Nieuw-Zeelandse landschap als decor in internationale films. Het meest aansprekende voorbeeld is natuurlijk de Lord of the Rings-trilogie en de nog komende Hobbit-trilogie van regisseur Peter Jackson. Veel fans reizen zelfs naar Nieuw-Zeeland om de filmlocaties met eigen ogen te zien. Last Samurai met Tom Cruise werd grotendeels opgenomen in de directe omgeving van de vulkaan Taranaki aan de westkust. Ook de Narnia-films zijn in Nieuw-Zeeland opgenomen.

De volgende drie films, waarbij ook het verhaal in Nieuw-Zeeland speelt, kregen wereldwijde erkenning: The Piano, geregisseerd door Jane Campion, gaat over een Engelse immigrante die niet kan praten en alleen woont met een dochter. Ze wordt uitgehuwelijkt aan Stewart, een botte Nieuw-Zeelander, en gaat met haar dochter en piano het avontuur aan. Stewart verkoopt de piano aan George. George vraagt haar om les, zodat ze haar piano kan terugverdienen. Maar daar zitten ook andere voorwaarden aan vast. Na een enorme afschuw voor hem, volgt langzamerhand een intieme relatie.  

Once Were Warriors, geregisseerd door Lee Tamahori, is het verhaal van een kansarme Maori-familie in een wijk waar werkloosheid heerst en de mensen hun heil zoeken in drank en drugs. De harde wetten in deze urban-jungle gelden ook voor Beth en Jake. Beth doet pogingen zich uit deze situatie los te worstelen, maar Jake heeft zich bij alle ellende neergelegd en richt met zijn drankzucht en agressie alleen maar schade aan.

De Whale Rider is het verhaal van een Maori-stam in een klein kustplaatsje in Nieuw-Zeeland. In elke generatie staat een man aan het hoofd, genaamd whale rider. Als een tweeling wordt geboren, overlijden moeder en zoon en blijft dochter Pai in leven. Voor het huidige stamhoofd Koro is het onacceptabel dat een vrouw de nieuwe leider zal worden. Hij gaat daarom binnen de stam op zoek naar een jongen die deze rol op zich kan nemen. Pai houdt zielsveel van haar opa maar toch doet ze iets tegen zijn zin in. Ze wil hem hoe dan ook bewijzen dat zij wel degelijk het nieuwe stamhoofd kan worden, ook al is dat tegen duizenden jaren van tradities in.

Alle drie de films van de Lord of the Rings-trilogie (De reisgenoten, De twee torens en De terugkeer van de koning) werden in een filmsessie van zestien maanden opgenomen door de Nieuw-Zeelandse regisseur Peter Jackson. De film speelt zich af in het fictieve land Midden-Aarde, dat bestaat uit bossen, bergen, vulkanen, rivieren en boerenland. Al deze landschapsvormen waren in Nieuw-Zeeland voorhanden. In dit magische en fantasierijke verhaal draait alles om een ring die de hobbit Frodo tijdens zijn reis uit de handen van het kwaad moet zien te houden. De toekomst hangt af van de ring.

Het bezoeken van The Lord of the Rings-filmlocaties is een ware hype, ondanks dat veel draaiplekken zijn teruggebracht tot hoe het oorspronkelijk was: puur natuur. In de landbouwstreek Waikato, ten oosten van Hamilton, vormden de heuvels bij Matamata de setting voor Gouw. In dit landschap met zijn kronkelende weggetjes, frisse grasheuvels, heggetjes en karakteristieke bomen werd Hobbitstee gecreëerd. Een aantal van deze filmhuisjes zijn nog te bewonderen. De vulkanen, puntige rotsformaties en dorre landschappen in het Tongariro National Park vormden een geschikt decor voor het macabere Mordor, het land van de duistere vorst Sauron. Hier zijn opnamen gemaakt van Sam en Frodo’s reis door Mordor.

Veel shots zijn gefilmd op het Whakapapa Skifield, op de flanken van de Ruapehu. Wandel in dit park de acht uur durende Tongariro Crossing en ervaar met de nodige fantasie de beklimming van de Doemberg. Ohakune, een wintersportplaats bij de vulkaan Ruapehu was de locatie voor Ithilien Camp. Daar werd in het Waitarere Forest de scène opgenomen waarin de elf Aruwen met een zwaargewonde Frodo te paard tussen de bomen galoppeert. In de directe omgeving van de hoofdstad Wellington, waar de Three Foot Six Studio’s en de Weta Workshop zich bevonden, zijn veel opnamen gemaakt.

Het Kaitoke Regional Park, even ten noorden van Upper Hutt, fungeerde als Rivendel. De ruige en mooie bergen van het Kahurangi National Park in de noordwesthoek van het Zuidereiland boden onvergetelijke filmlocaties. Zo fungeerde Mount Olympus als de Eregion Hills, het ruige landschap ten zuiden van Rivendel. Op Mount Owen zijn opnamen gemaakt voor Dimrill Dale, waar het reisgenootschap in een shock verkeerde na het verlies van Gandalf in de mijnen van Moria. Bij Takaka Hill, de zuidgrens van de Golden Bay, zijn scènes geschoten van Chetwood Forest. In het binnenland van Canterbury was Mount Sunday de locatie voor Edoras, de gefortificeerde hoofdstad van Rohan. Edoras lag op een klifachtige top in het midden van een uitgestrekte vlakte, omgeven door onbegaanbare besneeuwde bergen.

Mount Sunday is niet te bereiken, maar een hooggelegen schapenfokkerij op het nabijgelegen Mount Potts biedt mooie uitzichten. De allesbeslissende slag bij Pelennor Field is gefilmd op de Ben Ohau High Country Sheep Station, aan de voet van de Zuidelijke Alpen bij Twizel. De Zuidelijke Alpen bij Wanaka fungeerden als de Nevelbergen, die Rivendel omgeven. Vanaf de Waterfront in Wanaka kijkt u uit over het meer en de bergpieken, die de achtergrond vormden in de indrukwekkende scène, waarin Gandalf op een adelaar langs ruige bergpieken vliegt. De Ford of Bruinen, waar de Zwarte Ruiters in achtervolging op Arwen en Frodo door een vloedstroom werden bedolven, is op twee locaties bij Queenstown gefilmd. De steile bergwanden van de Skippers Canyon vormden de achtergrond. De voorgrond is gefilmd bij het goudzoekersstadje Arrowtown.