Užice, Zlatibor en Tara

De grenspost bij Kotroman tussen Bosnië en Servië lijkt meer op een boswachtershut dan op een douanekantoor. Iedereen die hier Servië binnenrijdt betaalt één euro voor het onderhoud van nationaal park Tara. Het gebied ten westen van de stad Užice is in landschappelijk opzicht één van de mooiste streken van Servië. Grassige heuvels worden afgewisseld met beboste hellingen, kabbelende beken en blauwe meren. In het park zelf is een goede infrastructuur van onverharde wegen en berghutten.

Užice

Lees meer

In de Joegoslavische tijd was Titovo Užice een van de leden van het verbond van steden met Tito in de naam. In elke deelstaat en autonome regio was een stad naar de grote leider vernoemd. Samen met steden als Titograd (Montenegro), Titov Dvrar (Bosnië en Herzegovina) en Titova Mitrovica (Kosovo) organiseerde Užice allerlei pan-Joegoslavische activiteiten op het gebied van sport en cultuur. Interessante foto’s, documenten en attributen uit deze periode zijn terug te zien in het Nationaal Museum (Dimitrija Tucovica 18, maandag gesloten). De medewerkers van het museum lijken niet helemaal te begrijpen waarom iemand in dat deel van de collectie geïnteresseerd zou kunnen zijn en de deur is normaal gesproken dan ook dicht. Voor wie er naar vraagt maken de supposten de deur echter schouderophalend en met een wat ongelovige blik in de ogen open. In de ruimte ernaast, die wel gewoon geopend is, is een etnografische en archeologische collectie te zien.

Užice kreeg de eer om naar Tito vernoemd te worden, omdat de Maarschalk hier tijdens de Tweede Wereldoorlog korte tijd zijn hoofdkwartier had. Hij moest zich echter in 1941 al terugtrekken. Dat de geschiedenis van de stad veel verder teruggaat, laat het Middeleeuwse fort boven op de heuvel zien. Het meest indrukwekkende aan deze burcht is de ligging boven op een uit de bergwand uitstekende en boven de rivier uittorenende rots. Het is een hele onderneming het fort te bereiken en bovendien is het nogal gevaarlijk, maar voor wie energie en lef genoeg heeft: volg de rivier de Ðetinja in westelijke richting tot een kleine waterval bij een hydro-elektrische centrale. Hier gaat een trap omhoog die uitkomt bij een oude spoorbrug. De trap gaat verder en komt uit bij een smal bospad. Waar het pad uitkomt op een bredere weg gaat u naar rechts en nadat u enkele huizen gepasseerd bent gaat u op de volgende splitsing scherp naar links. Dit pad komt uit bij het fort.

Het wat groot uitgevallen centrale plein van Užice heet (uiteraard) Trg Partizana. Tot 1992 stond hier een immens standbeeld van Tito, maar in het jaar dat ook de naam van de stad veranderde werd ook dit monument verwijderd. Nu herinnert alleen de sociaal-realistische architectuur, zoals van het nationale theater, nog aan het tijdperk van socialistisch Joegoslavië. Nog meer in het oog springt het enorme gebouw van Hotel Zlatibor, dat nu overigens slechts deels in gebruik is. Enkele monumenten uit nog verder vervlogen tijden zijn het Jokanovic-huis uit de negentiende eeuw en de achttiende-eeuwse kerk met houten toren in de wijk Carina.

Veertien kilometer buiten de stad is een monumentenpark, ter nagedachtenis aan het bataljon dat de troepen van Tito beschermde tijdens de terugtrekking in 1941. In enkele dorpen in de omgeving staan interessante kerkjes, zoals Sevojno en Karan.

Zlatibor

Hoewel minder populair als Kopaonik is Zlatibor een geliefd wintersportgebied voor mensen uit Belgrado en de rest van Servië. In de zomer zijn er mogelijkheden om te wandelen en mountainbiken. Het centrum van het gebied is het dorpje Kraljeve vode, beter bekend onder de naam van het gebergte zelf. Het dorp bestaat uit een ringweg met grotere en twee voetgangersstraten met kleine houten huizen en winkeltjes. In het midden is een recreatieplas met kleine strandjes. Het is een typisch toeristenplaatsje met een nogal gemaakt gezellige uitstraling.

De omgeving is wel erg mooi en de voorzieningen voor dorpstoerisme zijn uitmuntend. Private accommodatie is in veel dorpen in overvloed beschikbaar en ideaal voor gezinnen met kinderen of mensen die van rust op het platteland willen genieten. Prachtige afgelegen dorpjes met kamerverhuur zijn bijvoorbeeld Dobroselica , Jablanica , Rudine en Gostilje. Vlakbij Gostilje is een twintig meter hoge waterval en een watermolen. In het dorpje zijn maar liefst zeventig bedden beschikbaar. Aan de noordoostkant van de bergrug, tussen de dorpen Trnava en Rozanstvo ligt de Stopic grot, die voor publiek toegankelijk is gemaakt.

Mokra Gora

Het verder onbeduidende plaatsje Mokra Gora is vooral bekend vanwege twee toeristische attracties: het etno- en filmdorp Drvengrad/Mecavnik en de toeristische spoorlijn. Deze lijn werd tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Habsburgers aangelegd en was deel van de verbinding tussen Sarajevo en Belgrado. De verbinding tussen Užice en het Bosnische Višegrad werd in 1974 gesloten, maar het stukje over de berg Šargan is nu weer als toeristische spoorlijn in gebruik. Dit deel van de spoorlijn was een grote uitdaging voor de ingenieurs vanwege de steile helling. Over een afstand van drieënhalve kilometer, moest de lijn driehonderd meter stijgen. De ingenieurs losten dit op, door het spoor met behulp van vele tunnels en bruggen in de vorm van een acht aan te leggen. De trein vertrekt vier keer per dag vanaf het stationnetje in Mokra Gora en een ticket kost ongeveer vijf euro. De trein stopt meerdere malen, ook een keer bij een café, waar je een kop koffie kunt drinken, maar niet genoeg tijd is om iets te eten te bestellen. De hele trip duurt bijna twee uur en dat is wel wat lang. Na verloop van tijd gaat het toch wat vervelen, hoe fantastisch het uitzicht ook is. De constante muziek en slecht verstaan-bare stem uit de speaker kan als irritant ervaren worden.

Drvengrad is ook wel bekend onder de naam Mecavnik of in het Duits Küstendorf. Voor de film Life is a Miracle bouwde de beroemde regisseur Emir Kusturica een traditioneel Servisch landelijk dorpje. Het dorp is nu omgebouwd tot een toeristische attractie, zowel voor film- als voor etnoliefhebbers. Het dorp bestaat uit tientallen houten huizen, een kerk, een bioscoop, een sportcentrum met zwembad en een winkel. De straten zijn vernoemd naar beroemdheden uit de filmgeschiedenis. In de huizen, die allemaal anders zijn, kunt u een kamer boeken voor ongeveer veertig euro per persoon per nacht, inclusief het gebruik van alle faciliteiten. Drvengrad is een knipoog naar de Servische obsessie met etnocultuur en tegelijk een exponent ervan. Voor informatie kunt u kijken op www.kustendorf.com.

Tara Nationaal Park

Het berggebied Tara wordt omsloten door de kloof van de rivier de Drina. Eindeloze naaldwouden worden afgewisseld met groene weiden vol lente-bloemen en enkele drassige vlakten. Daarnaast zijn er voor een karstlandschap zo typische waterbronnen, kloven en grotten. Het landschap heeft ook in de zomer een frisse uitstraling. Het park heeft een goede toeristische infrastructuur. Een flink aantal berghutten en jagershutten biedt goedkope accommodatie en stevige maaltijden aan. Achttien gemarkeerde wandelroutes met een totale lengte van 120 kilometer verbinden deze hutten en leiden u naar prachtige uitzichtpunten en bergtoppen. Het beste uitgangspunt voor een wandeling en centrum van het park is Pedov Krst.

Doordat Nationaal Park Tara ook een uitgebreid netwerk aan onverharde wegen en bredere paden heeft, is het gebied uitermate geschikt voor mountainbikers. Een landkaart speciaal voor fietsers (Tarocikl) is verkrijgbaar bij de informatiepunten in het park. Ook paardrijden behoort tot de mogelijkheden. Er is een kleine manege in Kaludjerske bare, bij Manastirski stanovi.

Een stuwdam in de Drina heeft het meer Perucac doen ontstaan – een populaire bestemming voor watersporters. Op drijvende pontons staan vakantiehuisjes in alle soorten en maten. Er zijn verschillende strandjes en er zijn voorzieningen voor windsurfers en kanoërs. U kunt ook een rondvaart over het meer en op de rivier maken. Elk jaar in juli heeft de Drina regatta voor rafters plaats. Bij dit feestelijke evenement gaat het om veel meer dan alleen raften.

In het plaatsje Perucac mondt het riviertje de Vrelo uit in de Drina. Volgens een informatiebordje is dit kortste rivier ter wereld, maar veel interessanter is het uitstekende restaurant Vrelo met idyllisch terras bij de monding van het riviertje. Ook het Jezero Zaovine biedt mogelijkheden voor recreatie. Bij dit meer is ook een camping.

Een wat grotere plaats aan de rand van het nationaal park is Bajina Bašta, een mooi plaatsje om even een ommetje te maken of uit eten te gaan. Hier zetelt ook het touristeninformatiecentrum.