De Lofoten liggen als een kleerhaak voor de kust van Noord-Noorwegen, vlak ten noorden van de poolcirkel. De eilanden schurken tegen de Vesterålen aan, die zich ten noorden van de Lofoten bevinden. De voornaamste eilanden zijn: Austvågøya, Vestvågøy, Flakstadøya, Moskenesøya, Værøy en Røst. De laatste twee liggen iets verder verwijderd van de hoofdgroep. Røst is eigenlijk een verzameling mini-eilandjes. De Lofoten worden door de Vestfjorden van het vasteland gescheiden. De Lofoten bestaan uit circa 80 bewoonde eilanden met een landoppervlakte van ongeveer 1200 km² (iets kleiner dan de provincie Utrecht).

De geologie is redelijk gevarieerd. Er komen gesteenten op de eilanden voor die behoren tot de oudste ter wereld. De geologische leeftijd bedraagt op sommige plaatsen ruim 3 miljard jaar. Vooral op Moskenesøya komen dergelijke oude gesteenten voor. De dominerende bergen met scherpe pieken en kammen zijn geologisch jonger dan de afgevlakte en golvende bergen. De toppen staken tijdens de laatste ijstijd boven de gletsjers uit. De bergen zijn intensief door de gletsjers uitgeschuurd tijdens de ijstijden. De hoogste berg is de Higravstind (1160 m). De druk door het ijs, de schurende gletsjers en het smeltwater hebben hun sporen duidelijk nagelaten. De meren op de Lofoten behoren tot de diepste van Europa. Hoogstwaarschijnlijk zijn zij ook het resultaat van het ijs en de ijsbewegingen. De bergrug die over de Lofoten loopt verdeelt de eilandengroep min of meer in tweeën.

De buitenkust ligt aan de Noorse Zee, blootgesteld aan harde winden en mist. De binnenkust, die aan de Vestfjorden grenst, is klimatologisch gemoedelijker met hogere temperaturen. Hier liggen de meeste nederzettingen. De buitenkust heeft daarentegen spectaculaire zonsondergangen en onbeschrijflijke kleuren.

Het vogelleven op de Lofoten is rijk. Veel zeevogels zijn er te vinden, vooral de eilandengroepen Værøy en Røst herbergen enorme kolonies, waaronder papegaaiduikers, zeekoeten en aalscholvers. Lofoten is afgeleid van Lofotr, dat klauw van de lynx betekent. Oorspronkelijk duidde men met Lofotr alleen het eiland Vestvågøy aan.

Bereikbaarheid en vervoer

De E10 verbindt de eilanden Austvågøya, Vestvågøy, Flakstadøya en Moskenesøya met elkaar en het vasteland. Værøy en Røst zijn alleen door de lucht of via het water bereikbaar. Via de in december 2007 geopende Lofast zijn de Lofoten snel bereikbaar. De Lofast ligt hoofdzakelijk op Hinnøya. De rijtijd vanaf Evenes Luchthaven naar de Lofoten bedraagt minder dan 2,5 uur. Dat is veel sneller dan via de route met het veer Melbu-Fiskebøl.

De Lofast is een prachtige route over bruggen (bijvoorbeeld over de Raftsund Bru) en door zeven tunnels. De langste tunnels zijn de Sørdalstunnelen (6,3 km) en de Sløverfjordtunnelen (3.3 km).

Austvågøya: vanuit Svolvær varen veren naar de eilanden Hadseløya, Skrova en Store Molla, Skutvik, Bodø en Narvik. Svolvær is opgenomen als aanlegplaats in de Hurtigrute. Vanaf de luchthaven Svolvær Lufthamn zijn er verbindingen met andere vliegvelden op de Lofoten en Bodø.

Vestvågøy: Vanaf het vliegveld van Leknes zijn er vluchten naar Bodø en Svolvær. Er vaart een veer vanuit Stamsund naar Bodø en Svolvær.
Flakstadøya: er zijn geen veerverbindingen, daarvoor moet men naar Moskenes of Stamsund.
Moskenesøya: veerverbindingen met Værøy, Røst en Bodø. Vertrek en aankomst in Moskenes.
Værøy: veerverbindingen met Røst, Bodø en Moskenes. Verder is er nog een helikopterservice tussen Værøy en Bodø.
Røst: veerverbindingen met Værøy, Moskenes en Bodø. Er is een vliegverbinding tussen Røst en Bodø

Meer informatie over de veerverbindingen kunt u vinden via www.hurtigruten.com; http://www.lofoten-info.no/.