Kronsjtadt

Marinebasis

De marinebasis op dit eilandje 30 km uit de kust van St. Petersburg werd ook al door Pjotr I gesticht in 1704. Tot op de dag van vandaag heeft het die functie behouden, al is het inmiddels officieel geen eiland meer, nadat een 18 km lange dam met bruggen de vlootbasis op twee plaatsen met het vasteland is gaan verbinden. De dam heeft het eiland doen aangroeien, want in de hoeken waar het water niet meer hard doorstroomt is veel riet gegroeid. De nieuwe dam loopt nu naast de rotspunten waarop forten gebouwd zijn, die direct in het water staan. Ze zijn in het begin van de 18e eeuw handmatig aangelegd door houten bekistingen met stenen af te laten zinken op tijden dat het water van de Finse Golf bevroren was, totdat ze aangegroeid waren tot de basis voor een klein fort. Met die ring forten kan de toegang tot Sint-Petersburg effectief worden afgesloten.

Verboden gebied

Lees meer

In de Sovjettijd was het als militair belangrijk plek verboden gebied voor iedereen die hier niet woonde. Men was blijkbaar zeer beducht voor spionage. Deze situatie werd pas in 1996 opgeheven. In de geschiedenisboeken kreeg Kronsjtadt verder nog een plaats door de opstand tegen het bolsjewistische bewind in maart 1921. De matrozen, die in 1917 nog hartstochtelijk voor de revolutie hadden gekozen, protesteerden tegen de harde politiek en werden afgeslacht door troepen van het Rode Leger, die het eiland over het ijs hadden benaderd.

Stadje

Kronsjtadt is eigenlijk een volstrekt kleurloos stadje dat in veel dingen nog herinnert aan de Sovjettijd. Allereerst al de trieste verwaarloosde woonblokken, die rechtlijnig zijn georganiseerd. Het stadje op de oostelijke punt van het langgerekte eiland heeft ook geen echt centrum, al zou je het pleintje met een fontein en enkele bankjes voor de supermarkt in het gele Gostiny Dvor uit de 18e eeuw nog zo kunnen beschouwen. De straatnamen zijn nog ouderwets Sovjet, zoals de oelitsa's Karla Marksa, Sovjetskaja en Lenina aangeven. Veel monumenten, waarin steeds weer ankers terugkomen, herinneren aan de strijd en de opofferingen van de marine in WO II. De intrigerende geschiedenis van de marinebasis is te verkennen in een klein maar aardig Historisch museum.

Kathedraal

Het belangrijkste monument is de kathedraal, die in neo-Byzantijnse stijl pas in het begin van de 20e eeuw is verrezen. Uiteraard is de kerk gewijd aan de patroon van zeelieden, Nikolaas. De Nikolski sobor is opgetrokken in smetteloos witte baksteen en bekroond met een koepel met gouden randjes. De gedetailleerde gevel verraadt met verschillende marinesymbolen wie de voornaamste bezoekers waren. Ervoor bevindt zich een gedenkteken van oceanograaf en admiraal Stepan Makarov dat onthuld is in 1913.

Haven

De kerk ligt vlakbij de resten van het Petrovski dok waarvan de aanleg op last van Pjotr in 1719 is begonnen en dat gereed kwam in 1752. Het bestaat uit een lange geul en komt na een hoek van 90 graden in het dok uit. De haven aan de zuidoostpunt van het eiland mag dan vroeger geheim zijn geweest, nu liggen er slechts verroeste boten en enkele Russische marineschepen. De haven werd mede verdedigd door in zee gebouwde forten onder de naam Kronsjlot. Ze bestonden eigenlijk alleen uit muren in het water en zijn op een kleine rondvaart vanuit de haven te bezoeken.