Bij het plaatsje Mont-St.-Hilaire is rond de berg waar het naar is genoemd, een natuurreservaat met wouden die karakteristiek zijn voor het oosten van Canada en die sinds de komst van de Franse ontdekkingsreizigers begin zeventiende eeuw onaangetast zijn gebleven. Veel esdoorns en beuken zijn meer dan vierhonderd jaar oud. Het was voor Unesco reden het gebied tot een wereldbiosfeer uit te roepen. Le Mont St.-Hilaire is met 426 meter de hoogste berg in deze regio en is minstens 125 miljoen jaar oud. In het Centre de la Nature du Mont St.-Hilaire aan 422 Chemin des Moulins zijn exposities over het natuurgebied.

Musée d’Art

Over de culturele geschiedenis van deze streek zijn displays te bekijken in het Musée d’Art de Mont-St.-Hilaire aan 150 Rue du Centre Civique. Het gaat vooral om kunstzinnige uitingen door de eeuwen heen. Op maandagen gesloten.

Maison des Cultures Améridiennes

Kunst en cultuur van de oorspronkelijke bewoners van deze regio, het Atikamekw-volk, zijn te zien in het Maison des Cultures Améridiennes aan 510 Montée des Trente. In Québec worden deze mensen wel Améridiennes genoemd, een samentrekking van Amerikaanse Indianen. Uitgangspunt is dat kunst een reflectie is van het dagelijks leven en van spiritualiteit. Onder meer is er een expositie over de waarde van het sap van de esdoorn, niet alleen gedurende het maple syrup-seizoen maar het hele jaar door. Verder zijn er displays over onder meer eten en drinken, wonen, het maken van gebruiksvoorwerpen en muziek.

Chambly

Fort Chambly

Op een plek in Chambly waar al sinds 1665 houten vestingen hebben gestaan die Britse aanvallen op Nieuw-Frankrijk moesten tegenhouden, staat nu het stenen Fort Chambly. Het is vierkant met bastions op iedere hoek, dateert uit 1711 en werd als laatste bolwerk van Frankrijk in Noord-Amerika door de Britten veroverd op 1 september 1760. Binnen zijn nu exposities te zien over de Franse aanwezigheid in Noord-Amerika, de bouw van dit soort vestingwerken en wapens die in de zeventiende en achttiende eeuw werden gebruikt ter verdediging van het gebied. Ook worden er demonstraties verzorgd in tal van oude militaire activiteiten. Fort Chambly is een Canadees historisch monument aan 2 Rue Richelieu aan de oostoever van de Rivière Richelieu en is open van begin april tot eind oktober, tot de derde week van mei en vanaf de tweede week van september alleen van woensdag tot zondag.

Canal de Chambly

De Rivière Richelieu heeft ten zuiden van Chambly tal van stroomversnellingen en onbevaarbare gedeelten. Om die te kunnen omzeilen werd begin negentiende eeuw een kanaal aangelegd: het Canal de Chambly. Ook dat is nu een Canadees historisch monument. Het loopt tot St.-Jean-sur-Richelieu, is bijna twintig kilometer lang en telt negen sluizen. Het kanaal kwam gereed in 1843. De sluizen en bijbehorende gebouwen zijn eind negentiende eeuw wel vernieuwd, maar ze zijn in de oorspronkelijke maten en uitvoering gehandhaafd. Nu zorgt Parks Canada ervoor dat dit zo blijft. Vanuit Chambly en St.-Jean-sur-Richelieu worden rondvaarten op het kanaal gehouden. De sluizen en bruggen worden met de hand bediend tussen half mei en half oktober. Langs het kanaal loopt een jaagpad waarvan een fietsroute is gemaakt.

St.-Paul-de-l’Île-aux-Noix

Fort Lennox

Nog een belangrijke vesting en een Canadees historisch monument is Fort Lennox in St.-Paul-de-l’Île-aux-Noix, eveneens bij de Rivière Richelieu, maar dan een stuk dichter bij de grens met de VS dan Fort Chambly. Het is gebouwd tussen 1819 en 1829, staat op een eiland en moest na de Oorlog van 1812 aanvallen van de Amerikanen op de Britse kolonie via de Rivière Richelieu weerstaan. Parks Canada heeft ook hiervan een ‘levend’ museum gemaakt met demonstraties op militair en ander gebied. Er zijn exposities over de redenen voor het bouwen van dit fort en het leven en werken erin in de 19e eeuw. Open van half mei tot half oktober, in september en oktober alleen in de weekends. Een informatiecentrum staat in het dorp aan 1 61e Avenue, aan de westoever van de rivier. Daar vandaan varen boten heen en weer naar het eiland. Die boottocht is in de toegangsprijs inbegrepen.

Blockhaus de la Rivière Lacolle

Aan 1 Rue Principale in het dorp staat nog een militaire herinnering: Blockhaus de la Rivière Lacolle. Dat is een blokhuis uit 1781. Karakteristiek daaraan is de overhangende eerste verdieping, waardoor naderende troepen makkelijker onder vuur konden worden genomen. Dergelijke blokhuizen waren vooruitgeschoven militaire posten. In dit Blockhaus zijn exposities over de historie van dit bouwwerk en de militaire functie ervan.

St.-Constant

Exporail Musée Ferroviaire

Naar eigen zeggen de grootste en opmerkelijkste verzameling op het gebied van treinen in Canada is te bekijken in Exporail, Musée Ferroviaire Canadien aan 110 Rue St.-Pierre in St.-Constant. Dat plaatsje ligt vlak onder Montréal op de zuidoever van de Fleuve St.-Laurent. Het museum omvat meer dan 250.000 voorwerpen en documenten over treinen, spoorwegmaatschappijen, spoorlijnen en trams, daterend vanaf 1836. Bovendien zijn enkele modelspoorbanen opgesteld. Binnen en op rails buiten staan 140 locomotieven en wagons, inclusief de oudste en de grootste in Canada gebouwde stoomlocs, de sterkste stoomlocomotief van het hele Britse Gemenebest en Montréals eerste elektrische tram. Exporail is dagelijks open van half mei tot begin september, daarna tot eind oktober niet op maandagen en dinsdagen en de rest van het jaar alleen in de weekends.