Bolivia

Swipe

Religie

In Bolivia, waar vrijheid van geloof bestaat, is volgens de statistieken 90% van de bevolking katholiek en dit maakt het de officiële staatsgodsdienst. Daarnaast is er nog een groeiende groep protestanten bekend als christenen, evangelisten en unitaristen. Toch bestaan er sinds mensenheugenis de inheemse geloven van zowel de Andes als de laaglanden van Bolivia. Hoewel de kolonisten tot doel hadden de indianen te bekeren tot het katholieke geloof zijn ze er nooit helemaal in geslaagd. Weliswaar gaat de inheemse bevolking naar de kerk en hebben ze dezelfde religieuze feesten, maar men kan zeggen dat de goden van de Andes-volkeren zich een weg binnen het katholieke geloof hebben weten te vinden. Deze menging van geloven heet het syncretisme en daarbij zijn de namen van de katholieke heiligen vervangen door de namen van de originele indiaanse godheden. Zo wordt het beeld van de Heilige Maagd Maria geassocieerd met de vruchtbaarheid van het land en met Pachamama (Moeder Aarde). Het hele jaar door, maar speciaal in augustus, worden offers aan haar gebracht en wordt gebeden voor goede oogsten en voorspoed. Daarnaast zijn er in Bolivia ontelbare religieuze feesten, waarvan het carnaval van Oruro en de Virgen de Urkupiña de belangrijkste zijn waar katholieke heiligen intens worden vereerd maar waar tijdens de spectaculaire optochten dansen worden uitgevoerd die inheemse symbolen uitbeelden.

In elke stad, dorp en gemeenschap in het land wordt jaarlijks de lokale beschermheilige gevierd zoals de nationale patroonheilige de Virgen de Copacabana op 6 augustus, de geboortedag van de republiek. In Copacabana is de aanwezigheid van de twee geloven het meest te bespeuren. De Virgen de Copacabana wordt wonderen toegeschreven en daardoor is Copacabana een belangrijke bedevaartplaats geworden. Veel Andesbewoners bezoeken de kapel van de Heilige Maagd en de indrukwekkende sala de velas (zaal van de kaarsen) en aanbidden haar. Vóór de basiliek worden nieuwe auto’s ingezegend door katholieke priesters. Daarna gaan de gelovigen de heilige Calvario-berg op waar zij een Yatiri (Aymara religieuze) contracteren om hun nieuwe auto of andere goederen door middel van ceremonies te zegenen. Een andere belangrijke beschermheilige is de Virgen de Guadalupe die op 25 mei gevierd wordt. Dit zijn grote festiviteiten met optredens van diverse folkloristische bands.

Aymarareligie en de Chakana, het heilige Andeskruis

Voor de Aymara zijn de Apus (heilige bergen zoals de Illimani), Padre Sol (vader zon), Madre Luna (moeder maan), estrellas sagradas (heilige sterren) en Pachamama (Moeder Aarde) van religieus belang. Daarnaast is het Chakana-symbool heel belangrijk, dat het sterrenstelsel van het Zuiderkruis representeert, dat uit vier sterren in de vorm van een vlieger bestaat. Deze geeft door middel van zijn langste as aan waar zich de zuidpool bevindt. De Andesculturen hebben dit sterrenstelsel door de eeuwen heen gebruikt om voorspellingen te doen met betrekking tot de rotatie van de aarde, de meest geschikte oogst- en zaaitijden en de komst van regen, sneeuw of hagel, kennis die essentieel was om te overleven. Vandaar dat de Chakana zodanig gerespecteerd wordt dat er feesten aan zijn opgedragen zoals bijvoorbeeld Fiesta de la Cruz (feest van het kruis) in mei. In belangrijke tempelcomplexen in Tiwanaku en Isla de la Luna zijn grote afbeeldingen van de Chakana gegraveerd in stenen en muren.

Bovendien komt de afbeelding van de Chakana veelvuldig voor op antiek textiel en keramiek. Maar de Chakana representeert bovendien de voor de Andes zo belangrijke dualiteit, die wordt afgeleid uit dit geometrisch figuur; man-vrouw, licht-donker, zon (mannelijke)-maan (vrouwelijke), Pachamama-montañas sagradas (heilige bergen). Daarnaast symboliseren de drie treden van de Chakana de drie werelden van de Andes-kosmologie; Hanakpacha is de bovenwereld waar de goden en de geesten van de voorouders verblijven en deze wordt vertegenwoordigd door de condor.  

Kaypacha is de wereld waarin de mensen samenleven met Pachamama, dieren, planten en alle natuurkrachten zoals regen, bliksem en donder. De poema vertegenwoordigt deze wereld. De laagste treden staan voor de Ukhupacha, onderwereld. Hier is de innerlijke wereld van de Pachamama en bevinden zich de zaden die voor nieuw leven zorgen en bovendien liggen hier de doden begraven. Deze wereld wordt vertegenwoordigd door de slang.

Ten slotte vertegenwoordigt dit kruis ook de vier cruciale elementen: aarde, lucht, water en vuur. Toen de Spanjaarden kwamen wilden ze de Andesreligiën uitroeien en doen vergeten. Daarom werd het Andeskruis vervangen door het christelijke kruis. Dit symboliseerde de onderdrukking van de inheemse volkeren door de Spanjaarden. Op de toppen van de heilige bergen die zo vereerd werden door de indianen werden nu christelijke kruisen neergezet.

10 prachtige bestemmingen in Bolivia