Het is een leuke ervaring om een kijkje te nemen in ‘Tzum’ in Sofia en daarna onder de drukke verkeersweg door wat rond te gaan neuzen in de er tegenover liggende markhal of in ‘Klein-Tzum’ aan Pirotska. U kunt ook nog wat verder gaan en via Pirotska rechtsaf de Stefan Stambolov inslaan. U heeft nu wel alle winkelmogelijkheden in Bulgarije aan u voorbij zien gaan. Natuurlijk zijn de winkels in Plovdiv, in Varna of Bourgas anders, het assortiment is wel ongeveer gelijk.

Souvenirs in Bulgarije koop je langs de weg, in de winkels of op de markten. Afhankelijk van uw voorkeur kunt u kiezen uit een breed assortiment. Producten die door pottenbakkers gemaakt zijn, zijn een veelgevraagd artikel. Ze zijn er te kust en te keur, vaak fraai beschilderd. Lederwaren vinden ook gretig aftrek en vooral de broekriemen zijn dikwijls bewerkt op een manier die je alleen in Bulgarije ziet. Huishoudelijke artikelen van porselein, glas en tin?

Het is allemaal in ruime mate en grote sorteringen voorhanden. Ook bont, zowel in de vorm van een lange jas als een klein kraagje. En wat te denken van borduurwerk? Overhemden en blouses worden op schitterende manier bewerkt en bovendien zeer kleurrijk. Als u op ‘echte’ souvenirs uit bent dan koopt u zonder twijfel (een extract van) rozenolie, meestal verpakt in een beschilderd stukje houtsnijwerk. Deze laatste categorie is ook zonder rozenolie een begerenswaardig object. De Bulgaren hebben sinds eeuwen zeer bekwame houtsnijders, zeg maar gerust schrijnwerkers, in hun midden.

Wat uit de gratie, maar in Bulgarije nog altijd in grote hoeveelheden voorhanden, zijn de klederdrachtpoppen. U kunt ze kopen als kitsch maar zeker ook als kunst. Voor al dit soort souvenirs geldt: kijken, kijken en later pas kopen. U krijgt er spijt van als u het eerste het beste artikel waar u op valt mee naar huis neemt. 'Er is meer en mooier', laat dat uw uitgangspunt zijn. Als u uw aankoop in een winkel doet dan is, vooropgesteld dat u in het bezit bent van een aankoopbewijs, ruilen of geldteruggave geen probleem.

Over de markten is al eerder een opmerking gemaakt. Kruiden en alles wat het leven op een andere manier pittig en smaakvol maakt vindt u op de markten. Neem de tijd om een aantal markten te bezoeken, laat de geuren en de kleuren op u inwerken en u heeft een souvenir dat zich weliswaar in uw hoofd bevindt, maar waar u nog lang plezier aan zult beleven.

Ook allerlei drankjes zijn op markten te koop en u moet niet terugschrikken om schnaps in een flesje te kopen waar, op het eerste gezicht, het zeewier, de vrucht of de struik nog in zit. Wel voorzichtig proeven, er zijn tamelijk gemene drankjes bij. Wilt u het risico van het onverwachte niet lopen, dan is Bulgaarse wijn wellicht een redelijk alternatief.

Markten zijn er in vele soorten overigens en dan moet u niet uitsluitend denken aan markten die in eerste levensbehoeften voorzien. Er zijn leukere markten denkbaar. Een Bulgaar koopt en verkoopt van alles waar hij brood in ziet, dus vindt u ook markten waar u ongeregelde handelswaar aantreft. Misschien zouden wij over ‘rommelmarkten’ spreken. U vindt er antiek (ook ‘antiek’, dus opgepast als u er weinig kijk op heeft), u kunt er een fietspomp kopen en hoefijzers.

Er zijn schilderijen en ‘iconen’ voorhanden, noem het en u vindt het er. Hoeslakens, kinderstoelen, paspoppen en gebruikte fietsen, keukengerei, tinnen voorwerpen, een bos radijs of een schommelstoel, kijk nergens vreemd van op. Een geweldige ervaring die geen cent kost en toch een onvergetelijke indruk achterlaat.

Er is één ding wat in Bulgarije het winkelen extra prettig maakt: elke plaats van enige omvang heeft een verkeersvrij winkelcentrum.