Finland

Swipe

Saami – geschiedenis en cultuur

Lapland, of ‘Sapmi’, is het gebied waar de Saami (Samen of Lappen) al duizenden jaren wonen, verspreid over vier landen. De Samen hadden ondanks de harde leefomstandigheden een cultuur die was aangepast aan de natuurlijke omgeving en het ecosysteem van Lapland. Oorspronkelijk waren er drie groepen: de Berg-Samen, de Bos-Samen en de Kust-Samen. De Berg-Samen waren nomaden die met de rendierkuddes meetrokken van de winterfourageergebieden naar de zomerweiden in de bergen. De Bos-Samen leefden naast de rendierhouderij ook van de landbouw, en de Kust-Samen leefden van de visvangst, jacht en veeteelt.

5000 Saami-inwoners in Finland

Dit laatste natuurvolk van Europa vormt tegenwoordig een minderheid in hun eigen gebied, en maakt slechts een paar procent van de totale bevolking uit. Er leven in totaal ongeveer 70.000 Samen, van wie 5000 in Finland. Slechts in enkele gemeenten van Finland (Utsjoki) vormen de Samen een meerderheid. Ongeveer de helft van alle Samen spreekt een van de Samische talen, die verwant zijn aan het Fins. In een klein stukje van Lapland (op de grens met Rusland) leven de tijdens de oorlog uit Rusland verdreven Skolt-Samen, met een eigen taal en godsdienst. De meeste Samen zijn gemakkelijk herkenbaar aan hun kleinere gestalte en hun donkerder huidskleur. Maar veel Samen zijn volledig opgegaan in de moderne samenleving en leven, wonen en werken als gewone Finnen. Toch is er de laatste decennia een sterke opleving van de Saami cultuur en is er een sterk gegroeid gemeenschappelijk bewustzijn.

Saami vlag en parlement

Sinds 1986 hebben de Samen een gemeenschappelijke vlag in de bonte kleuren rood-groen-geel-blauw van de nationale klederdracht; de cirkel in het centrum verbeeldt de zon en de maan. In Noorwegen, Zweden en Finland kiezen de Samen uit de eigen gemeenschap leden voor een parlement, dat in deze landen een adviesrol vervult. De hoofdstad van Sapmi is het Noorse Kárášjohka (Karasjok) waar ook het ‘Sameting’, het Samische parlement, is gevestigd. De Noorse omroep ‘Sameradio’ verzorgt vanuit deze stad radio-uitzendingen in het Samisch. En sinds 2001 wordt er dagelijks een gezamenlijk tv-journaal in het Samisch uitgezonden in Noorwegen, Zweden en Finland. Ook zijn er tijdschriften en kranten in het Samisch.

10 prachtige bestemmingen in Finland