Israël

Swipe

De aliyah’s en het eerste zionistische congres

In de loop van de 19e eeuw ontstond de opvatting dat ieder volk ook een eigen land zou moeten hebben (nationalisme): zo werden bijvoorbeeld de Duitse vorstendommen verenigd tot een land, werd Italië verenigd en kwamen de bevolkingen van Japan en de Verenigde Staten onder een sterk centraal gezag te staan. De joden leefden toen overal als een minderheid. De voorwaarden waaronder zij konden bestaan werden bepaald door de regeringen van de landen waarin zij leefden. Het nationalisme werd veelal gebruikt om binnenlandse ontevredenheid af te leiden op een zondebok: een buitenlandse vijand of op een groep ‘vreemden in het eigen land’.

Dit overkwam in Rusland en Roemenië de joden die aan het eind van de 19e eeuw het slachtoffer werden van massale, uitgelokte uitbarstingen van antisemitisme (pogroms). Dit leidde tot een massale trek van joden uit Oost-Europa naar Palestina. Deze immigratie werd bekend als de 1e aliyah, wat letterlijk ‘het opgaan naar het land’ betekent. Er kwamen steeds meer joodse immigranten naar het Beloofde Land. In 1880 bestond de stad Jeruzalem voor een belangrijk deel uit joodse inwoners. De bekende baron Rothschild deed zijn eerste landaankopen en de eerste joodse landbouwnederzetting, Petah Tiqva, werd gebouwd. Ook verschenen er Hebreeuwse dagbladen. Toen een joodse journalist van Oostenrijkse nationaliteit, Theodor Herzl, tijdens het beruchte proces tegen kapitein Alfred Dreyfus (een Fransjoodse officier bij de generale staf die ten onrechte beschuldigd werd van hoogverraad) in aanraking kwam met het felle antisemitisme, dat rond het proces oplaaide, kwam hij tot het inzicht dat joden alleen in een eigen staat in vrede zouden kunnen leven. In zijn beroemd geworden brochure ‘Der Judenstaat’ (1896) beschreef hij zijn plan voor een autonome joodse gemeenschap in Palestina of Argentinië. Op zijn initiatief kwam op 29 augustus 1897 het eerste zionistencongres in Bazel bijeen. Men besloot te streven naar een publiekrechtelijk gewaarborgde eigen woonplaats voor het joodse volk in Palestina. Dit streven werd bekend als zionisme. Na de mislukte Russische revolutie van 1905 trokken duizenden teleurgestelde joden, die zowel socialisten als zionisten waren, naar het Beloofde Land. Zij vormden de 2e aliyah en richtten een joodse arbeidersklasse op. Zij stichtten in 1909, gebaseerd op hun socialistische idealen, de eerste kibboets aan de zuidoever van het Meer van Galilea. Het kreeg de naam Deganya. Op de duinen ten noorden van Jaffa werd de stad Tel Aviv gebouwd. In de periode tot 1914 trokken in totaal 35.000 joden naar Palestina. Tegelijkertijd emigreerden ca. 1.500.000 joden naar Noord-Amerika. Europa bevond zich ondertussen in de klauwen van de Eerste Wereldoorlog. De 85.000 joden die in Palestina woonden hadden het niet gemakkelijk. De Turkse regering begon op grote schaal joden die een andere nationaliteit hadden te deporteren. Zionistische activisten, zoals David Ben-Gurion en Yitzhak Ben-Zvi, werden uit Palestina verbannen en kwamen voor een belangrijk deel in vluchtelingenkampen op Egyptisch grondgebied terecht. In 1917 trokken de Engelse legers onder leiding van generaal Allenby Jeruzalem binnen. Dit betekende het einde van 400 jaar Ottomaanse heerschappij over Palestina. De joodse chemicus Chaim Weizman vond tijdens de Eerste Wereldoorlog een procédé uit om op eenvoudige wijze springstof te maken. De Britse regering wilde hem daarvoor met een grote geldsom belonen, maar in plaats daarvan vroeg hij om steun voor het zionistische ideaal. De Britten stonden niet onwelwillend ten opzichte van dit idee. Daarop gaf Lord Balfour, de toenmalige minister van buitenlandse zaken van Groot-Brittannië, een verklaring uit ‘van sympathie met de joodse zionistische aspiraties’. Hij beloofde de steun van ‘zijner majesteits regering’ voor de ‘vestiging in Palestina van een nationaal tehuis voor het joodse volk’. Vijf jaar later kreeg Groot-Brittanië het mandaat over Palestina en vertrouwde de Volkenbond hun de zorg toe voor de vestiging van een joods nationaal tehuis.

10 prachtige bestemmingen in Israël