Kenia

Swipe

Volkeren van Kenia, leefwijze en geschiedenis

Nog steeds is men geneigd om de volkeren van Kenia als ‘stammen’ aan te duiden. Dat heeft uiteraard een historische achtergrond, maar in het kader van het bewustwordingsproces van de bevolking wordt er steeds vaker op aangedrongen om het woord ‘stammen’ te vervangen door ‘volkeren’. Op zich is dat geen verkeerde gedachte en taalkundig is het waarschijnlijk voor een groot deel juist: mensen die tot hetzelfde volk behoren hebben lang niet altijd één gezamenlijke ‘stam’vader. De overheid heeft nog een lange weg te gaan, men spreekt in de parlementaire wandelgangen en onder grote delen van de bevolking weliswaar van één volk: Kenianen, maar, opgebouwd uit vele stammen.

Dit onderdeel van het integratieproces is dus tot nu toe maar ten dele gelukt, de volkeren leven nog zeer gescheiden van elkaar, vermenging komt landinwaarts nauwelijks voor en men blijft hardnekkig beweren te behoren tot de ...stam. We kunnen het vergelijken met: we zijn weliswaar Belg of Nederlander, maar in de eerste plaats Vlaming of Zeeuw. Alleen, in Kenia gaat men nog een stapje verder, hetgeen duidelijk wordt als u iets weet over Bantoes, Cushiten en Niloten.

Voor zover bekend hebben 42 verschillende volkeren hun thuisland in Kenia gevonden. Een aantal ervan is onbetekenend, maar mogelijk zijn ze van grote betekenis geweest voor de geschiedenis van het land. Een ander gedeelte van de volkeren leeft ver teruggetrokken, door toeristen nimmer bezocht. Het zou natuurlijk te ver gaan om ze allemaal te beschrijven. Daarom is een selectie gemaakt, ruim voldoende om een goede indruk te krijgen van verschillen en zelfs tegenstellingen in culturen, muziek en dans. Hoe leven ze, wat vinden ze belangrijk, hoe moet je ermee omgaan. Volkeren die hun eigen kijk hebben op geboorte, huwelijk en dood, die vasthouden aan hun eigen rituelen en feesten.

In grote lijnen hebben de volkeren drie verschillende achtergronden. De Cushiten kwamen uit Ethiopië en Somalië. Geschat wordt dat dat gebeurde in de tweeduizend jaar die aan onze jaartelling voorafging. Verreweg het grootste gedeelte van de volkeren die in Kenia leven hebben een Bantoe-afkomst. Aanvankelijk, gedurende de eerste zes eeuwen van onze jaartelling, kwamen ze uit West-Afrika. Vanaf ongeveer het jaar 1100 kwam er een nieuwe stroom immigranten en die intocht duurde wel zo’n zes tot zeven eeuwen. Ze kwamen uit het noorden en vermengden zich met de al aanwezige Bantoevolkeren. Over hun afkomst is niet zoveel bekend, maar duidelijk is dat sommigen reeds een Bantoeverleden hadden. Ook vestigden zich weer volkeren in Kenia die Cushitisch spraken.

Anderen, afkomstig uit de Nijlvallei, werden Niloten genoemd. Slechts een kleine minderheid van alle volkeren heeft de eigen identiteit geheel bewaard. De vroegste bewoners uit de Nijlvallei worden ook wel Paraniloten genoemd. Tot hen behoren de Maasai. Hoewel de al aanwezige Bantoevolkeren sommige gebruiken van de nieuwkomers overnamen, de meeste nieuw aangekomenen gingen leven en werken zoals de Bantoes dat al eeuwen deden, waarbij in sommige gevallen toch nog een deel van hun oude gewoonten en gebruiken gehandhaafd bleef. De Bantoetaal is de overwegende basis geworden voor het Swahili, slechts enkele volkeren spreken nog het oorspronkelijke Bantoe en daarbij ook nog eens in verscheidene dialecten.

De meeste inwoners van Kenia zijn van Afrikaanse origine, de overigen komen uit Europa, Azië of hebben Arabische voorouders. Geschat wordt dat het hier slechts gaat om respectievelijk 85.000, 40.000 en 30.000. De Bantoevolkeren zijn in de meerderheid, ze vormen bijna 70% van de totale bevolking. De Cushiten vormen op afstand de kleinste bevolkingsgroep, zo’n 3%, maar ze bewonen en bewerken meer dan de helft van het land. De overige inwoners van Kenia behoren derhalve tot de Nilotische bevolkingsgroep. Uiteraard vond en vindt vermenging plaats, van belang is onder welke bevolkingsgroep men zich vestigt of waar men het eerste levenslicht ziet.

Zoals gezegd, veel volkeren spreken hun eigen taal of dialect, maar inmiddels spreekt 95% van de bevolking in meerdere of mindere mate Swahili, of beter gezegd: Kiswahili. Hoewel de officiële taal van Kenia Engels is, wordt Swahili aan alle scholen als tweede taal onderwezen. Verwacht echter niet dat u twee Kenianen Engels met elkaar zult horen spreken buiten het officiële circuit.

Bij een bezoek aan de verscheidene volkeren is, naast enige kennis van het Swahili, een basiskennis van hun leefwijze onontbeerlijk. Daarin probeert deze website te voorzien, zonder te pretenderen volledig te zijn.

Opgemerkt dient nog te worden dat de namen aangehouden zijn waaronder de volkeren officieel te boek staan. Vaak zijn er meerdere namen bekend en het komt voor dat zelfs het volk zich anders noemt, dát heeft weer met de clan te maken. In de naamgeving is de naam van het volk als uitgangspunt genomen, maar wordt niet steeds het woord ‘volk’ gebruikt. Er wordt gesproken over (bijvoorbeeld) Akamba of de Akamba’s.

10 prachtige bestemmingen in Kenia