Marokko

Swipe

Arabo – Andalusische muziek

Andalusische muziek kent nog steeds een springlevende traditie in Marokko. Zuid-Spanje heette toen samen met Noord-Afrika ‘Al Andalus’ en vormde het westelijke deel van het toenmalige islamitische rijk. Moslims, joden en christenen leefden vreedzaam samen en kunsten en wetenschappen bloeiden op in steden als Cordoba, Sevilla en Granada. Na de herovering van Spanje in 1492 vluchtten de moslims en joden naar Noord-Afrika en namen de Andalusische muziekcultuur mee. In steden als Fez, Tetouan, Rabat en Meknès brachten zij dit genre verder tot ontwikkeling.

In januari 1989 stelde de minister van Cultuur van Marokko, Mohamed Benaïssa voor dat ‘la Maison des cultures du monde’ de verantwoordelijkheid kreeg om de productie van een integrale anthologie van de Arabo-Andalusische Marokko Al-Âla in de hand te nemen.

Het repertoire van Al-Âla bestaat nu uit 11 nûbats. Een nûba is een suite van liederen die wordt afgewisseld met instrumentale stuk-ken. Elke nûba is verdeeld in 5 ritmische onderdelen.

De 11 nûbats zijn opgenomen tussen 1989 en 1992 in de Studio Son et Lumière in Casablanca onder de titel “L’ Anthologie Al-Âla du Maroc” en bestaat uit 73 cd’s, een totaal van 86 uren muziek.

De metriek van de poëzie in de Andalusische muziek werd overboord gezet en maakte plaats voor de muzikale ritmiek dankzij de zang van de nouba. De melodie is gecomponeerd, onafhankelijk van de metriek van de poëzie, zonder de te vergeten karakteristiek van de tab’. TAB’ (temperament) is een sleutelwoord in de Andalusische muziek. Dat betekent: karakter, natuur, eigenlijk alle uitingen en reacties die plaatsvinden tussen de mens en de omgeving.

Elke grote stad in Marokko heeft een of kent meerdere muziekensembles. Deze muziekensembles zijn privé of afhankelijk van een conservatorium, en bestaan uit docenten, studenten en voormalige leerlingen. Zij treden over het algemeen op bij huwelijken, op radio, tv en festivals. Zij spelen ook in georganiseerde concerten door particuliere verenigingen van muziekliefhebbers. Deze privéconcerten zijn zeer belangrijk voor de ontwikkeling en het uitwisselen van de relevante informatie over deze muziekstijl.

De meeste prestigieuze orkesten van Marokko zijn: het orkest al-Brihi uit Fez onder leiding van Al-Haj Abdelkrim Rais. Zijn stijl wordt gekenmerkt door zijn levendige en dansende karakter.

Verder is er het orkest van Tetouan onder leiding van Mohamed Larbi Temsamani. Zijn stijl streeft naar de zuiverheid van de stem en het respect voor de intonatie van de tekst.

Tot de top drie behoort ten slotte het orkest van Tanger onder leiding van Ahmed Zaytouni Sahraoui. Zijn stijl kenmerkt zich door een voortdurende zoektocht naar een goede balans tussen stemmen en instrumenten. Voor meer informatie zie de website www.fezfestival.com (Musiques Sacrees du Monde).

De schrijver van bovenstaande tekst: Kamal Hors is een kenner van de Arabo-Andalusische muziek en een begenadigd ud-speler. Zie www.kamalhors.nl. Kamal Hors is opgegroeid in Marokko. In 2007 richt hij het muziekensemble Mareas op en heeft hij het project ‘Cantigas Y Poesia Andalus’ tot stand heeft gebracht. In 2007 brengt hij de cd ‘The dance of the Lute’ (label: Smokedrecordings) uit. Hij werkt samen in diverse projecten en treedt regelmatig op zoals op het Festival Al Hoceima Marokko 2009.

10 prachtige bestemmingen in Marokko