Tsjechië

Swipe

Boheems glas

Boheems glaswerk is wereldberoemd. Kroonluchters, vazen, glazen en andere sier- en gebruiksvoorwerpen hebben hun weg over de hele wereld gevonden. Het glasblazen is een eeuwenlange traditie in Bohemen. De oorsprong van de glaskunst gaat terug tot de oudheid. Al voor het begin van onze jaartelling maakten de bewoners van het gebied armbanden van gekleurde glazen kralen. In de middeleeuwen wordt het vakmanschap van de Boheemse glaskunstenaars overal in Europa hoog gewaardeerd. Ze werden geroemd om hun kennis en creativiteit. De Italiaanse humanist Aeneas Piccolomini, die later als Pius II de pauselijke troon besteeg, heeft in zijn kroniek ‘Historia Bohemica’ uit 1458 geschreven, dat hij ‘geen ander land kent dat zoveel kerkramen met hoogwaardig en artistiek glas in lood bezit als het koninkrijk Bohemen’.

Aan het einde van de 17e eeuw kwam de glasindustrie tot bloei. De Boheemse glasblazers ontwikkelden speciale technieken om het glas te kleuren. Ook vonden ze een betere methode om het glas te snijden, zodat ze apartere vormen konden maken. Ze bekwaamden zich in het graveren van het glas en slaagden erin de voorwerpen met zilver en goud te decoreren. De Boheemse glaskunst bereikte het hoogtepunt in de 18e en 19e eeuw. Vooral in de tijd van de barok en de rococo leefden de glaskunstenaars zich uit met voorwerpen in weelderige vormen. In de 20e eeuw werden de vormen soberder. Sommige hedendaagse kunstenaars kiezen voor een strakkere vormgeving, anderen blikken nostalgisch terug door neobarokke elementen toe te passen.

Glas wordt gemaakt van zand, kalk en metaaloxides. Het wordt bij extreem hoge temperatuur gesmolten (1400° C). In Boheems glas is zogenaamde potassiumkalk verwerkt. Potassiumkalk wordt uit beukenhout gemaakt. Dat is een van de redenen dat glasblazers vroeger in bosrijke gebieden woonden. Ook werd het hout gebruikt om de ovens te verhitten. Boheems glas heeft een andere samenstelling dan bijvoorbeeld Venetiaans glas. Daarom is het onder andere wat dikker. Het zand wordt voor gebruik gezuiverd. Een van de stoffen die eruit gehaald worden is ijzer. Dat maakt het glas groen. Hoe beter gezuiverd het zand is, hoe helderder het glas.

Het woord kristal komt van het Griekse woord krystallos. Dat betekent ‘zuiver ijs’. Het verschil tussen glas en kristal is de hoeveelheid lood die erin zit. In glas zit minder dan 4% lood. Over het algemeen geldt: hoe meer lood, hoe groter de schittering. De koning onder de Boheemse glasblazerijen is Moser uit Karlovy Vary. Ludwig Moser, een glasgraveerder uit het kuuroord, bouwde zijn eerste fabriek in 1893. Hij slaagde erin loodvrij glas te ontwikkelen, dat net zo schittert als het beste kristal.

10 prachtige bestemmingen in Tsjechië