Nadat de Canarische Eilanden in 1852 werden uitgeroepen tot vrijhandelszone haalde Fuerteventura naast handel in graan (gerst, tarwe) nieuwe inkomsten uit de export van kalk, zout, cochenille (rood pigment van de scharlakenluis), orchilla (plant met grijsblauwe kleurstof), jicanejo (korstmos met kleurstof), cascarilla (schelpdiertje, verwerkt in kippenvoer) en barilla (sodaplantje waarvan zeep werd gemaakt). Een periode van economische bloei ving aan, al kon Fuerteventura nooit geheel meekomen met de ‘boom’ die plaatsvond op de andere eilanden.

Met de ontwikkeling van de haven van Puerto de Cabras (nu Puerto del Rosario) kwam het economische zwaartepunt aan de kust te liggen. Handelaren en ambtenaren in deze stad vormden een nieuwe middenklasse met moderne ideeën – zij wilden af van de reactionaire militia.

Begin 19e eeuw werd na bloedige opstanden het militaire bolwerk in La Oliva opgeheven in opdracht van de Spaanse regering. Het land werd verdeeld onder de boeren en het eiland werd officieel deel van de Spaans-Canarische provincie Las Palmas. Puerto de Cabras werd de nieuwe hoofdstad.

Culturele bloei

Eind 19e eeuw ondergingen de Canarische Eilanden ook in culturele zin een opleving met de introductie van de drukpers. In 1899 verscheen de eerste Canarische krant: El Guanche. Her en der werden scholen opgericht en op Tenerife werd een universiteit geopend.

Rond 1900 kwamen de eerste toeristen naar Tenerife en Gran Canaria (per boot), een tripje dat destijds uitsluitend was weggelegd voor welvarende Europeanen.

In 1912 kregen alle eilanden een eigen Cabildo Insular (Eilandsraad). De Eerste Wereldoorlog gooide tijdelijk roet in het eten doordat het scheepvaartverkeer bijna stilviel. Kort daarna werden op alle eilanden nieuwe wegen aangelegd en de eerste vliegvelden, de basis van de hedendaagse toeristische infrastructuur.