Sumhuram aan Khawr Rawri maakt deel uit van Land of Frankincense; sinds 2000 genoteerd op de World Heritage List van UNESCO.

Uw bezoek aan Sumhuram

De (gerestaureerde) ruïnes zijn geclusterd en bevinden zich bovenop de heuvel. Deze had een hoogte van 130 meter, waardoor de zee en het achterland werden bewaakt. Ernaast ziet u de lagune (Khawr Rawri), die vroeger in gebruik was als haven. Hier werd vooral wierookhars verscheept naar Europa, Azië en Afrika. De haven verziltte echter, waardoor schepen enkele eeuwen later niet meer konden aanmeren en de handel afnam. Tegenwoordig is de lagune door middel van een zandbank afgesloten van de Arabische Zee; de oevers zijn ’s winters populair bij flamingo’s.

In ‘The Acheological Gallery’ wordt u geïnformeerd over Sumhuram, antieke handelsnetwerken en wierook. Ook zijn hier archeologische vondsten tentoongesteld.

Spitten in het verleden

Sumhuram betekent ‘Zijn naam is geprezen’, niet ‘Haar naam is geprezen’. Logisch, gezien de stad ongeveer achthonderd jaar na het overlijden van de koningin van Sheba werd gesticht – door de vorst van Hadramaut (als voorpost, om het monopolie op wierookharshandel te verwerven). Opmerkelijk is dan ook de aanwezigheid van een zomerpaleis, dat volgens archeologen toebehoorde aan deze koningin, die in de tiende eeuw v. Chr. regeerde. Wellicht kwam zij hier om van de zuidwestmoesson te genieten, Wadi Darbat zal ze niet hebben gemist. Het paleis was gebouwd toen grote delen van Dhofar deel uitmaakten van Hadramaut, het véél oudere buurland van Sheba. Mogelijk verbleef de koningin van Sheba hier in periodes van politieke rust, daar de twee landen een tumulteuze relatie hadden. In de eerste eeuw v. Chr. werd Hadramaut een vazalstaat van Sheba; tegen het einde van de derde eeuw na Chr. werd het land door Sheba veroverd.

Hekserij

Ten slotte is Sumhuram voor Omanieten synoniem met hekserij en tovenarij; het gebied staat dan ook centraal in legendes en talloze sidder-en-beefverhalen. Volgens hen is de oude tempel de oorzaak van de ellende – deze was gewijd aan de maangod van Sheba, die door de inwoners werd aanbeden. Daarbij komen de tafelvormige ruïnes, die samenkomst van ’s werelds meest gevreesde heksen en magiërs mogelijk maken.

Tawi Atayr (Sinkhole)

Tawi Atayr is gemakkelijk bereikbaar door de weg naar Wadi Darbat te volgen, maar daar niet af te slaan. De bezienswaardigheid is met bruine borden aangegeven; houd ‘Sinkhole’ zoveel mogelijk aan. De weg eindigt op de parkeerplaats die geen faciliteiten heeft.

Bezienswaardigheden

Het zien van het sinkhole is waarvoor u naar Tawi Atayr (‘Tawi Athir’) gaat. Van de parkeerplaats kunt u naar het uitkijkpunt lopen, dit wordt overschaduwd door een enorme tamarinde. Tegenover u bevindt zich een 210 meter diep gat, waarschijnlijk gevormd als gevolg van instorting van de bovenlaag en de holte eronder. De rotswanden hebben hier een diameter van maximaal 150 meter. ’s Zomers is deze indrukwekkende bezienswaardigheid boordevol water, diepgroen en gehuld in mist. Deze kan het zicht belemmeren. ’s Winters is het zicht beter, maar is hier minder water. In beide seizoenen hoort u allerlei vogels fluiten, neem uw verrekijker dus mee.

‘Anti-gravity Spot’

Als u tussen Khawr Rawri en Mirbat rijdt, passeert u de afslag ‘Tawi Athir’. Hier leidt een nieuwe, geasfalteerde weg naar het bergplateau, een flinke klim van ongeveer zes kilometer. Het begin van deze weg ligt naast het punt waar geen sprake is van zwaartekracht.

Tot enkele jaren geleden kon u uw auto hier parkeren, in ‘neutraal’ zetten en de remmen langzaam loslaten. Vervolgens ging de auto zelfstandig een deel van de heuvel op, met een gangetje van dertig kilometer per uur. Bij de bouw van de nieuwe weg is met dit fenomeen geen rekening gehouden; er is geen gravelstrook meer om dit te ervaren.

Als u de weg naar boven volgt, is het zicht op het kustgebied, Mirbat en de blauwe Arabische Zee onvergetelijk. De weg sluit uiteindelijk aan op de (schilderachtige) route tussen Taqah en Mirbat.

Mirbat

Mirbat wordt langzaam klaargemaakt voor ontvangst van toeristen, maar mag geen wezenlijke veranderingen ondergaan. Wegverharding, woningrenovaties en plaatsing van straatnaamborden en wegwijzers voor bezoekers vinden inmiddels plaats. Het oude centrum is aan de ‘moderniteitsdans’ ontsnapt – zolang het duurt. Mirbat wordt ook in één adem genoemd met de gelijknamige veldslag (zie hieronder) en met duiksport (met uitzondering van ‘Khareef’).

Bezienswaardigheden

Rijdend van Taqah naar Mirbat, passeert u een kleine zandvlakte met duinen die door de blauwe zee worden opgeslokt. Wat verderop geeft het bruine bord ‘Mausoleum of Bin Ali’ de weg aan die eindigt bij een parkeerplaats. Hier vindt u het spierwitte gebouwtje met twee dromerige koepels – sinds 1161 de laatste rustplaats van Muhammad Bin Ali Al Qalayyi. Deze islamitische geestelijke kwam uit Hadramaut; hij liet hier een van de eerste Koranscholen ter wereld bouwen. Rondom het mausoleum (dat alleen toegankelijk is voor moslims) bevindt zich een enorme begraafplaats, de oudste graven vindt u achterin. Ga hier conservatief gekleed.

Het oude centrum van Mirbat is onbeschaamd authentiek door grootschalige verwaarlozing. De eeuwenoude huizen zijn ineengezakt, geruïneerd en (meestal) verlaten. Deze dateren uit de achttiende en negentiende eeuw, waarin Mirbat te boek stond als schatrijk en machtig centrum van handel in wierookhars. De welvaart wordt weerspiegeld in de architectuur van de panden: sierlijke gevels, houtgesneden kozijnen, bewerkte deuren, artistieke deurknoppen.

U kunt ook een kijkje nemen in de haven, waarin kleurrijke motorboten en dhows liggen. Het zal u niet verbazen dat visserij de economie draaiende houdt. Direct ten noorden van het oude centrum vindt u Mirbat Castle, dat recent is gerenoveerd. Het kasteel dateert uit 1806; dit was de residentie en het kantoor van de waly (gouverneur). Tijdens mijn research was het gebouw gesloten, wellicht is dit een geschikte plaats om een museum voor de Dhofar Insurgency te huisvesten. Van de beroemde belegering en veldslag (juli 1972) was hier geen sprake – die vonden plaats in en rondom het fort dat u vierhonderd meter landinwaarts vindt.