Nizwa Region is legendarisch – aloude volksvertellingen zijn hier springlevend en aan de echtheid van geesten wordt niet getwijfeld. Eenzame torens en spookdorpen worden omringd door ruige bergen en hullen zich in een merkwaardige stilte. Zo wordt u meegenomen naar de ‘roots’ van menselijk leven in Noord-Oman.

Wat u hier (maar ook elders) aantreft, zijn forten. Deze werden enkele eeuwen geleden gebouwd om plaatsen in het binnenland te beschermen tegen binnendringers, afkomstig van de zee. Ook waren forten nodig voor het voeren van stammenoorlogen. In vredige tijden vormden forten voorname politieke, sociale en educatieve centra. De vijfhonderd forten die in het sultanaat liggen, zijn tegenwoordig ’s lands vlaggenschepen. Deze bevinden zich in bouwvallige staat, worden gerestaureerd of zijn in oude glorie hersteld (en geopend voor bezoekers).

De combinatie Nizwa Region/Jabal Akhdar geniet populariteit onder Omanreizigers. Toeristenaantallen zijn echter laag, waardoor het gebied oorspronkelijkheid en onverstoorde Omaanse flair behoudt. Beperkte afstanden, korte reisduur naar Muscat en borden voor toeristisch verkeer zijn andere pluspunten.

Nizwa

Nizwa filosofeert, dicht, bidt en werkt. Deze plaats ligt aan de voeten van de Al Hajar Mountains en is begroeid met ontelbare dadelpalmen. Aloude minaretten brengen hier een ibadisch bolwerk aan het licht, waarin (tegenwoordig) conservatisme vrij is van radicalisme. Het stadje heeft Mesopotamische flair die intensiveert door moderniteit weg te denken. Doe dit bij zonsondergang vanaf een rustig uitkijkpunt.

Nizwa betreft een voornaam educatief centrum en is de hoofdstad van Ad Dakhliyyah.

De plaats heeft bezienswaardigheden van formaat, zowel op geschiedkundig als cultureel terrein. Zilverwerk is het handelsmerk van Nizwa, vertrek niet zonder dit te bewonderen of te kopen.

Geschiedenis van Nizwa

In 751 na Chr. werd in Nizwa de eerste ibadische imam verkozen. Hij zetelde hier, waardoor Nizwa hoofdstad van het binnenland werd. Deze functie genoot de plaats (met onderbrekingen) tot in de twaalfde eeuw na Chr. Ibadische leiders en andere geleerden bleven hier echter van gedachten wisselen en beleid bepalen. Van ongeveer 1624 tot 1744 was Nizwa de kern van het Ya’aruba-bewind, waaronder het land zijn hoogtijdagen kende. De zetel van deze dynastie werd echter meermaals verplaatst.

Jabal Akhdar War

Sultan I Bin Saif gaf rond 1620 opdracht voor de constructie van het fort, die twaalf jaar in beslag nam. Deze vond plaats binnen de aloude stadsmuren van Nizwa; handel tussen het binnenland en het kustgebied werd hier in de gaten gehouden.

Aan de langdurige machtsstrijd tussen het binnenland (imamaat) en ‘Muscat en Oman’ kwam een einde met de ondertekening van het Treaty of Seeb (1920). In ruil voor erkenning van het bewind in Muscat, werd het binnenland autonoom. In 1954 bleek echter sprake van olievondst in Fuhud (imamaat). Deze bleek minimaal, maar toen Ghalib Bin Ali (de imam die in Nizwa zetelde) dreigde om het met olieverkoop verdiende geld voor zichzelf te houden, was de maat vol. Sultan Said Bin Taymur voelde zich niet langer gebonden aan het verdrag dat zijn vader had gesloten en wilde het imamaat overnemen. Hij kon hierbij rekenen op Britse steun.

Als antwoord op sultan Said Bin Taymurs aanval liet Ghalib Bin Ali een opstand uitbreken. Deze opstand mislukte, maar kreeg een vervolg toen Talib Bin Ali Al Hinayy (zijn broer) met honderden strijders terugkeerde uit Saudi-Arabië. Zij sloten zich bij de strijders van Ghalib Bin Ali aan en bezetten Jabal Akhdar in 1957. De moderne wapens van de rebellen bleken effectiever dan het verouderde materiaal van de SAF-soldaten en Britse militairen – waardoor herovering mislukte. In de tussentijd maakte de Royal Air Force zijn macht kenbaar door de kanontoren van Nizwa te bombarderen. Plaatsen waarin rebellen zich schuilhielden ondergingen hetzelfde lot. In 1959 maakten SAS-troepen een einde aan de patstelling door de zuidelijke hellingen ’s nachts te beklimmen en de rebellen te verdrijven. Daardoor kwam een einde aan het imamaat. Ghalib Bin Ali werd verbannen naar Saudi-Arabië, waar hij in 2009 overleed.

Bezienswaardigheden

Nizwa Fort & Castle (geopend za. tot en met do. 09.00-16.00 uur, vr. 08.00-11.00 uur) is de voornaamste bezienswaardigheid; in het centrum is de brede kanontoren onmisbaar. Op de grote binnenplaats (voorzien van richtingbordjes) bevindt zich de ingang naar het kasteel dat intern toegang biedt tot de kanontoren.

In de kasteelruimtes wordt u geïnformeerd over het fort, de stad en de regionale archeologie/geologie. Ook vindt u hier de gevangenis en zowel antiek zilver- als koperwaar. Op de eerste en tweede verdieping bevinden zich traditionele kamers en het verblijf van de imam. De kanontoren wordt betreden door middel van een trap die door een donkere gang leidt. Hierin zijn dikke deuren geplaatst, waarboven smalle schachten zichtbaar zijn. Deze werden gebruikt om indringers te belagen met kokende dadelolie en scherpe voorwerpen (vandaar de naam ‘murder holes’). Zij stierven; vluchten was hier immers onmogelijk. Op het ‘gunnery platform’ vindt u waterputten, kanonnen en trappen naar de open weergangen. Het adembenemende zicht op Nizwa, diepgroene dadelpalmplantages (een plezier om wandelend te ontdekken) en Jabal Akhdar/Jabal Shams is hier 360 graden.

De suq vindt u tussen het fort en de enorme wadiparkeerplaats. Deze is gerenoveerd en georganiseerd; bordjes geven richtingen aan. De fotogenieke markt biedt kwaliteitswaar op het gebied van aardewerk (vooral potten en kannen uit Bahla), zilverwerk (khanjars en kettingen) en vlechtwerk (manden, matten, tassen). Ook worden hier fruit, groente en vis verkocht. Kom ’s ochtends vroeg; rust keert rond het middaguur terug.

Op het aangrenzende terrein vindt elke vrijdagochtend (tot 11.00 uur) de ‘Cattle Market’ plaats. Handelaren uit de omgeving verhandelen hier hun geiten, schapen en koeien (in vrachtauto’s getransporteerd uit Salalah’s bergen); na sluiting komen zij religieuze verplichtingen in Nizwa na. U kunt hier onverstoord plattelandsleven (en onwerkelijke drukte) van dichtbij meemaken.

Falaj Daris is sinds 500 na Chr. de levensader van Nizwa en zijn eindeloze dadelpalmplantages. De waterkanalen die u in dit park vindt, behoren tot de diepste en breedste van Oman. In 2006 werd het Unesco toegestaan om zich over dit aloude stelsel te ontfermen. Het groene park biedt schaduwrijke picknickplaatsen en is aangegeven langs Route 21 (zes kilometer ten noorden van de ‘Books Roundabout’ in Nizwa).

Dadels

Oman telt ruim zeven miljoen dadelpalmen. Deze komen uitsluitend voor in het noorden; kokospalmen groeien in het zuiden. De gemiddelde palm produceert jaarlijks veertig tot honderd kilo dadels; deze vormen trossen die in het voorjaar worden geoogst. Daarna worden de dadels geëxporteerd naar de Verenigde Arabische Emiraten of worden deze aangeboden in plaatselijke suqs. Fanja staat dan bekend om zijn brede dadelassortiment.

De dadel bestaat uit suiker (zestig procent), vitamine A, vitamine B, vitamine C (alleen als de dadel vers is), proteïne en vet. Al duizenden jaren staat deze steenvrucht bekend als betrouwbare remedie (indien gemengd met kruiden) en energiebron. In het binnenland vormden dadels tot in de jaren zestig van de vorige eeuw het voornaamste voedsel – variatie bleef beperkt tot fruit en vis (kust). Bedoeïenen reisden met alleen dadels, vijgen, kameelmelk en water (in drinkbuidels) dagenlang door de woestijn. In welgezinde dorpen werden zij voorzien van een nieuwe dadels, nadat de kwaliteit van het plaatselijke bronwater door de reiziger was geprezen.

Dadels maken deel uit van het Omaanse koffieritueel, net zoals halva (zie desbetreffende tekst). Meer dan vijftig soorten worden in de suqs aangeboden.