Deze dorpen worden vooral bewoond door Jabaly’s – ‘Hooglanders’. Zij vormen een gemeenschap met hechte sociale banden, zelfs voor Omaanse begrippen. Geen bergbewoner is hun onbekend en trouwen geschiedt bij voorkeur binnen de commune. Van oudsher trekken de mannen met kamelen door de bergen en zorgen families voor het vee. Vroeger woonden zij in kleine boerderijen, meestal niet meer dan huisjes met schuren voor het vee. Tegenwoordig zijn deze gemoderniseerd en maken wegen in het berggebied reizen eenvoudig. Hierdoor vestigt een toenemend aantal Jabaly’s zich in Salalah.

Jabalys spreken Shahri (‘Jeblat’) dat geen schriftelijke vorm heeft en daarom kwetsbaar is ten opzichte van (alom gesproken) Arabisch.

Ayn Jarziz

Ayn Jarziz (ook gespeld als ‘Ain Garziz’) is eenvoudig en snel bereikbaar vanuit Salalah. De afslag is aangegeven door middel van een bruin verkeersbord langs Atin Rd in Salalah; de weg eindigt bij het waterbronpark. Dit is gesitueerd in een brede kloof, die is betegeld en is voorzien van zitbankjes. Ayn Jarziz is ook synoniem voor Omaanse honing.

Mausoleum van Job

Op hetzelfde verkeersbord is ‘Mausoleum of an NabiAyub’ aangegeven, dit complex bevindt zich vijftien kilometer verderop. Het is voorzien van een parkje waarin de witgroene moskee staat. Het mausoleum, waarin (volgens plaatselijke traditie) Job is begraven, vindt u door het wandelpad te volgen. Dit gebouw is eenvoudig en voorzien van gouden koepel. Vanaf het terrein is het zicht op Salalah Plain en de Arabische Zee, diep beneden u, onvergetelijk. U vindt hier ook schone toiletten.

Tayq Sinkhole

Het ‘sinkhole’ van Tayq is een stop waard als u de verharde weg tussen Tawi Atayr (zie ‘Salalah Plain’) en Jibjat volgt.

Langs de weg is de bezienswaardigheid als ‘Taiq Cave’ aangegeven. De weg eindigt op de parkeerplaats; u bereikt het sinkhole door zo’n vijftig meter rechtdoor te lopen. Kijk uit, u tuimelt daarna zo de diepte in!

Het Tayq Sinkhole heeft geen faciliteiten of hekken en is bijna tweehonderd meter diep. Staande op de rand bevinden de rotswanden zich loodrecht onder u – een indrukwekkend gezicht. De indringende stilte wordt alleen verstoord door het gefluit van vogels. ’s Zomers is dit wonder gehuld in dichte mist.

Qayrun Hayriti

Boven de snelweg naar Thumrayt is ‘Qaroon Hariti’ duidelijk aangegeven. Ten westen van deze plaats bevindt zich een aangenaam, vallei- en kloofrijk gebied dat zich prima leent voor verkenning en ontspanning (picknicken). Probeer hier de weg naar Jijayf/Jahnin aan te houden (indicatiecoördinaten: N17”13’32 E54”01’31) of rij door Ayun met zijn kleine, waterrijke wadi en wierookbomen.

Wadi Dawkah

Negeer het bord ‘Frankincense Park Wadi Dokah’ als u de rit van Muscat naar Salalah maakt; u bent inmiddels versuft. Maak de tocht daarom vanuit Salalah (veertig kilometer), nadat u heeft geslapen. Wadi Dawkah ligt in de kurkdroge en hete maanlandschapzone, enkele kilometers ten noorden van Jabal Al Qara.

Achtergrond

Rond 2700 v. Chr. was in dit deel van het Arabisch Schiereiland sprake van florerende wierookharshandel met zowel Mesopotamië als Egypte. Dankzij Claudius Ptolemaeus is bekend dat het hars afkomstig was uit drie gebieden in Dhofar, waarin de Boswellia sacra (nog steeds) groeit. Handel in wierookhars (en Arabische paarden) ging door tot in de islamitische periode.

Bezienswaardigheid

Wadi Dawkah maakt deel uit van Land of Frankincense; sinds 2000 genoteerd op de World Heritage List van Unesco. Bij het einde van de weg kijkt u over het gebied waarin 1230 Boswellia sacra’s zijn geplant. Ook buiten deze omheinde plantage ziet u wierookbomen.

Wierookharsroute

Een deel van de wierookharsroute is sinds 2005 ingeschreven op de World Heritage List van Unesco. Deze registratie betreft vier ruïnesteden, gelegen in de Israëlische Negev (woestijn). In het verre verleden waren deze Nabatese nederzettingen gesitueerd aan een karavaanroute die mag worden beschouwd als weergaloos internationaal handelsnetwerk en pronkstuk van civilisatie. Tussen de derde eeuw v. Chr. en de tweede eeuw na Chr. werd voornamelijk wierook- en mirrehars over de route geleid. Dit was afkomstig uit Jemen en Oman; transporten begonnen wellicht in Shisr en leidden via Shibam, Ma’rib, Medina en Petra naar de Middellandse Zee (lees: Rome). De havens van Qana en Sumhuram waren cruciaal voor transport van wierookhars over de zee.

Wierook

‘Brand bij elke rij zuivere wierook, als teken voor hele gave, als offergave voor God.’

– Leviticus 24:7

Wierookhars stond vroeger te boek als exclusief en was daardoor alleen betaalbaar voor koningen, keizers en farao’s. Hatshepsut veroorloofde zich de komst van 31 wierookbomen (rond 1500 v.Chr.); keizer Nero bestelde bijna tweeduizend ton wierookhars voor de begrafenis van zijn vrouw en Jezus kreeg het als geboortecadeau van ‘wijze mannen uit het Oosten’. Wierook symboliseert heiligheid en eerbaarheid; de reukstof werd reeds in het Oude Egypte gebruikt voor religieuze rituelen.

Wierookhars (Olibanum) is met name afkomstig van de Boswellia frereana, Boswella bhaw-dajiana en Boswellia carteri. Deze bomen groeien in het extreem droge en hete woestijngebied van Oman, Jemen en Somalië. Het is echter de Boswellia sacra die het meest prestigieuze wierooksap produceert. In Oman komt deze boom voor in de nauwe gordel tussen Najd-achtig landschap en de Dhofar Mountains Chain (waar ‘milde’ woestijnwind unieke invloed op harsvorming heeft), op berghellingen en in Salalah Plain.

Wierookhars (oogst: april-september) is gekristalliseerd sap dat de boom over een periode van enkele maanden heeft uitgeperst. Dit wordt mogelijk gemaakt door het aanbrengen van een snede in de stam. Elke wierookboom behoort tot een groep; de eigenaar mag de bomen aan anderen leasen indien afspraken zijn gemaakt over de verdeling van het hars en de opbrengst.

De kwaliteit van wierookhars wordt bepaald door de kleur, zuiverheid, het aroma en de ouderdom. Rondom Salalah produceert de Boswellia sacra de volgende harsen:

• Hojari (superieur, witgeel tot amber, van de berghellingen in Oost-Dhofar);

• Najdi (gemiddeld, geel tot donkergrijs, uit de Najd waaronder Wadi

Dawkah);

• Shahazi (inferieur, witgrijs, noordflank van de bergen/de Najd);

• Ashabi (inferieur, donkergrijs tot zwart, bij de zee ten westen van Salalah).

De indringende wierookgeur is populair bij Omanieten, met name bij de inwoners van Dhofar. De wierookharsbrander is binnenshuis dan ook standaard, deze wordt van een brandend wierookharsblokje voorzien om gezelligheid te bevorderen, de maaltijd af te sluiten, een bezoeker te verwelkomen, het huis te verfrissen – en wordt alom geprezen als uitdrijver van geesten. De harssoort ‘thiki’ wordt zelfs medicinale werkingen toegekend.

Suq Al Hisn (Salalah) en Mutrah Suq (Muscat) zijn geschikte plaatsen om wierookhars te kopen.