De politieke vertegenwoordigingen werden daarop aangepast maar met Engeland als échte aanvoerder bleef de sultan het bewind voeren. Na het vaststellen van de grondwet tijdens een conferentie in 1962 werd Zanzibar, op 10 december 1963, geheel onafhankelijk van Groot-Brittannië. De sultan werd officieel staatshoofd en hoewel de huidige sultan in vrijwillige ballingschap in Groot-Brittannië leeft, kan hij nog steeds rekenen op de eerbied die men voor staatshoofden aan de dag legt. Het Britse protocol schrijft zelfs voor dat voor hem bij officiële gelegenheden 19 saluutschoten worden afgevuurd, slechts 2 minder dan voor het Britse staatshoofd.

Op 26 april 1964 werd de Verenigde Republiek Tanzania uitgeroepen. Het is het resultaat van overleg tussen de regeringen van het vroegere Zanzibar (Unguja en Pemba) en het op het vasteland gelegen Tanganyika. De president van Zanzibar werd vice-president van Tanzania. De Zanzibari bezetten ongeveer 30% van de zetels in het parlement, de bewoners van Zanzibar vormen slechts 5% van het totaal van de Tanzaniaanse bevolking. Aan die verdeling zal in de toekomst nog wel gesleuteld worden. Voorlopig laat men het echter zo, de bewoners van Zanzibar beweren het nog nooit zo slecht gehad te hebben als vanaf de eenwording met Tanganyika. Vele Zanzibari vertellen ieder die het horen wil dat men terug wil naar een onafhankelijk Zanzibar.