Lívingston en de Río Dulce
Dit stadje bestaat zo’n tweehonderd jaar en ligt op een rots (10 m) boven de Caribische Zee aan de monding van de Río Dulce. Hier heerst te midden van geschilderde houten huizen, kokospalmen en vissersboten een echte Caribische, relaxte sfeer.
In 1802 werd het stadje door de uit Haïti afkomstige Marcos Sánchez gesticht die door de inheemse bevolking als tovenaar werd gezien. De naam Lívingston die in 1832 aan de stad gegeven werd, is afkomstig van de Amerikaanse jurist Edward Lívingston wiens wetten enige tijd in Guatemala golden. Lívingston was toen de hoofdstad van het departement Izabal, maar deze functie werd later overgenomen door Puerto Barrios.
Men leeft hier van de landbouw, maar vooral van de visvangst. Van de inwoners is 42% zwart, 10% Kekchí-Maya en 48% ladino. De zwarte bevolking bestaat uit afstammelingen van de Cariben, die oorspronkelijk afkomstig zijn van het Caribische eiland St. Vincent. Daar leefden in de eerste helft van de 16e eeuw de rode Cariben die zich vermengden met ontsnapte slaven, die als schipbreukelingen op het eiland aankwamen. Sinds 1773 bewoonden zij het noordelijke deel van het eiland, maar als gevolg van uitbreiding van de Engelse suikerrietplantages kwamen ze in 1795 tegen de Engelse overheersing in opstand. Zij werden verslagen en een groot deel van de bevolking werd opgepakt en in 1796 naar het eiland Roatán voor de kust van Honduras gedeporteerd. Van hieruit trokken ze langs de kust naar Belize, Honduras en Guatemala.
De zwarte Cariben noemen zichzelf Garífuna en hebben een gemengde Afrikaanse-Indiaanse afkomst, maar qua ras zijn ze vooral Afrikaans. Hun gewoonten echter bestaan uit een mengeling van rituelen uit de rode Caribische en de oude Afrikaanse cultuur vermengd met het katholicisme. De taal van de Garífunas bestaat uit een mengeling van Caribische dialecten, Spaans en Engels. Vroeger schijnen ze ook nog Duits gesproken te hebben, toen de Duitse kooplieden Lívingston passeerden op weg naar Cobán.
Over de Garífunas doen vele legenden de ronde. Er wordt gezegd dat ze zich bezighouden met zwarte magie (voodoo) en dat ze een geheim koningschap kennen. Er wordt zelfs over kannibalisme gefluisterd, maar antropologen hebben dit echter nooit aan kunnen tonen.
De Garífuna-cultuur kent vele dansen en gezangen zoals de ‘shumba’, een treurdans die opgevoerd wordt om de boze geesten te verjagen. Deze dans bestaat voornamelijk uit het ritmisch bewegen van het bovenlichaam. Als er iemand gestorven is, rouwt de gemeenschap 9 dagen tijdens welke gezongen wordt om de ziel van de dode naar de hemel te begeleiden. De ‘yankunú’ is een dans die tijdens Kerstmis opgevoerd wordt en waarbij de begeleiding bestaat uit een houten trommel. Tijdens dergelijke festiviteiten worden vele traditionele instrumenten bespeeld zoals de ‘wadabagui’, een zeeschelp waarop geblazen wordt en de ‘chichira’, een kalebas gevuld met zaden waarmee gerammeld wordt. De meeste instrumenten zijn van origine Afrikaans.
Op 15 mei, het feest van San Isidro Labrador, wordt de komst van de Cariben in Guatemala heropgevoerd. Het is een feest ter ere van de landbouw en de komst van Sánchez Díaz, de eerste Spanjaard die met zwarte metgezellen (Yurumen) aankwam. Een religieuze broederschap, de ‘Hermanan de San Isidro’, zorgt voor het beeld van de heilige, dat de avond voorafgaande aan het feest uit de kerk wordt gehaald. Tijdens dit feest worden verschillende dansen in de straten opgevoerd. Garífunas uit Belize, Honduras en zelfs de Verenigde Staten wonen dit feest bij. De vieringen ter ere van de patroonheiligen zijn belangrijke gebeurtenissen evenals in Indiaans Guatemala. Er worden hier echter geen plechtige processies gehouden, maar men vaart de rivier op en komt terug bedekt met bananen- en palmbladeren. Op 12 december vieren de Kekchí-Indianen een fiesta ter ere van de ‘Virgen de la Guadaloupe’ (maagd van Guadaloupe).
Het ziet ernaar uit dat de verschillende etnische groeperingen in Líving-ston in vrede met elkaar leven; zij hebben hun eigen wijken in de stad. De religie die bestaat uit een vermenging van het traditionele geloof met het katholicisme is hier een beetje aan de strenge kant want op zondag wordt er bijvoorbeeld geen muziek gespeeld. Ook in Lívingston krijgt het protestantse evangelisme steeds meer invloed waardoor traditionele elementen verdwijnen. Op zondag komt iedereen bij elkaar in de stad en je ziet dan alle bevolkingsgroepen in de hoofdstraat rondslenteren om inkopen te doen en naar de kerk te gaan. Ze dragen dan hun zondagse kleding: de Garífuna vrouw draagt een bedrukte jurk en een breedgerande strooien hoed en de Indiaanse vrouw haar mooiste corte (rok) en plastic schoenen.
Een aantal straten in Lívingston is geplaveid, hoewel de stad alleen te bereiken is met de boot en er geen toegangswegen zijn. Het verkeer bestaat dan ook alleen uit een paar scooters, bromfietsen en kruiwagens. Een enkele vrachtauto vervoert goederen van en naar de passagiersboot. De hoofdstraat begint bij de aanlegsteiger en bestaat uit een geplaveide weg met aan beide kanten winkeltjes en restaurantjes. De huizen zijn vaak van hout en hebben een veranda waarop de bewoner dikwijls op een schommelstoel zit. Het doet ook een beetje denken aan het zuiden van de Verenigde Staten. Aan de rechterkant van de hoofdstraat vanaf de aanlegsteiger, bij de ingang van hotel Tucán Dugú, staat het merkwaardige ‘Monumento de la Madre’, een beeld van een bleke vrouw met opgestoken haar.
Het is de moeite waard om het kerkhof te bezoeken dat voorbij de African Place ligt. Hier hangt tussen de verweerde stenen kruizen een melancholische sfeer van vergankelijkheid.
Het mooiste uitzicht op de Río Dulce heb je vanuit hotel Casa Rosada, waar je aalscholvers voorbij ziet scheren en de getijden de rivier veranderen. Er waait een hete wind die tegen de middag wat koeler wordt en samen met een donker wordende lucht regen aankondigt. In de regentijd zijn er buien gedurende dag en nacht; het kan echter ook een tijd droog zijn. Zo nu en dan kan het er flink stormen.
Rondreizen
Tijdens deze avontuurlijke rondreis door Mexico, Guatemala en Honduras bezoek je allerlei beroemde opgravingen en ga je op zoek naar diep in...
Groepsreizen-Tweepersoonskamer
Over de hele wereld zijn tequila en taco’s een begrip, maar de Mayawereld zit nog vol verrassingen. Ontcijfer de laatste inscripties in...
Rondreizen
Tijdens deze rondreis door Costa Rica, Nicaragua, El Salvador, Honduras, Belize en Guatemala beleef je de geheel eigen sfeer van zes landen...