De belangrijkste wijngebieden van Oost-Spanje liggen achter de kust, tussen Barcelona en de streek rond Tarragona. Een bezoek aan een van de tientallen bodega's, bijvoorbeeld die van Villafranca del Penedès ten zuidwesten van Barcelona, biedt u de mogelijkheid uitgebreid kennis te maken met de excellente wijnen van Catalonië. Dat geldt vooral voor de Gran Coronas, de topwijn uit het huis van Torres.

De Spaanse oostkust

De oostkust van Spanje behoort nog steeds tot de populairste vakantiebestemmingen van Europa. De costa’s kennen platte, drukke, zielloze toeristenfuiken. Maar ook goede badplaatsen met allure die erin slagen zichzelf telkens opnieuw uit te vinden. 

Van Kaap Creus tot Kaap de Palos, dat wil zeggen van de Spaans-Franse grens tot aan Alicante, heeft de Spaanse overheid de afgelopen decennia miljarden geïnvesteerd in verbetering van de infrastructuur. Aanvankelijk waren het pesseta’s, later werden het euro’s, deels afkomstig uit Europese structuurfondsen.

Bedoeld om een dreigend verkeerinfarct tijdens het toeristenseizoen te voorkomen. Maar vooral om de costa's als vakantiebestemming voor Noord-Europeanen opnieuw aantrekkelijk te maken en een tegenwicht te vormen tegen de opkomst van nieuwe en goedkope vakantiebestemmingen als Turkije en Bulgarije.

De autopista AP7/E 15 die langs de oost- en zuidkust loopt, is inmiddels doorgetrokken tot aan de stadspoorten van Gibraltar en maakt daarmee ook de Costa del Sol makkelijker vanuit het noorden bereikbaar. Ook het achterland is tegenwoordig veel beter toegankelijk dan voorheen.

Veel vakantiegangers waren best bereid gehoor te geven aan de slagzin die het Spaans Verkeersbureau lange tijd voerde (‘Ontdek het andere Spanje’). Maar wie de daad bij het woord voegde liep al snel vast op de carreteras achter de kust, verstopt met lokaal vrachtverkeer en slecht bewegwijzerd bovendien.

Daarin is de laatste jaren sterk verbetering gekomen en een toenemend aantal toeristen onderbreekt tegenwoordig het bruinbakken voor één of meerdere dagen om daadwerkelijk het achterland van Spanje te verkennen.

In dat achterland liggen onder andere de belangrijkste wijngebieden van Oost-Spanje, in de streek tussen Barcelona en Tarragona. Een bezoek aan een van de tientallen bodega's, bijvoorbeeld die van Villafranca del Penedès even ten zuidwesten van Barcelona, biedt u de mogelijkheid uitgebreid kennis te maken met de excellente wijnen van Noordoost-Spanje. Dat geldt vooral voor de Gran Coronas, de topwijn uit het huis van Torres.

Wat betreft de keuken in dit deel van Spanje: tegenover de wat norsige aard van de Aragónese keuken staat de avontuurlijke kaart van Catalaanse koks. In Aragón wordt vooral schapen- en varkensvlees geserveerd; voor sommigen misschien wat te vaak overgoten met de sterk overheersende, maar op zichzelf heerlijk chilindrón-saus.

Een van de beste plaatsen om met de Catalaanse keuken kennis te maken is Barcelona. Men kan er over het algemeen beter 'regionaal' eten dan in de badplaatsen langs de kust. Deze hebben typische Catalaanse gerechten als zarzuela (een geraffineerd mengsel van allerhande vis- en schaaldieren) of bullabesa-vissoep allang aangepast aan de smaak van de Engelse, Duitse en Hollandse badgasten.

Aragón

De historie van de autonome regio's Aragón en Catalonië loopt nog minder parallel dan hun klimaat, landschap en keuken. De tijd dat het expansionistische Aragón vrijwel het gehele noordoosten van Spanje omvatte inclusief het weerbarstige Barcelona, ligt ver achter de horizon van de Middeleeuwen. Het weinig welvarende Aragón van nu is een zwakke afspiegeling van wat het als koninkrijk ooit was.

Het heeft met pijn in het hart plaats moeten maken voor een uiterst zelfbewust en Europees denkend Catalonië dat zich samen met Baskenland heeft ontwikkeld tot het economische trekpaard van Spanje. En dat net als Baskenland niet aflaat de onafhankelijkheid te prediken, een politiek en economisch onbereikbaar ideaal dat door lokale politici tegen beter weten in levend wordt gehouden.

De weelderige vegetatie langs de Middellandse Zeekust, die in de luwte van de Pyreneeën zelfs subtropische trekken krijgt, gaat naar het westen toe geleidelijk over in het uitgestrekte en nauwelijks bewoonde Aragónese binnenland dat een onbarmhartig continentaal klimaat kent.

Dit uitgemergelde en hier en daar steppe-achtige landschap, produceert bij de gratie van omvangrijke irrigatiewerken tarwe, maïs en rogge en houdt grote kuddes schapen en runderen in leven.

Juist dit deel van Spanje is de beste bestemming voor wie binnen de dichtbevolkte driehoek Baskenland - Madrid - Catalonië op zoek is naar authentieke Spaanse cultuur, maar daarvoor niet verder naar het zuiden of westen wil of kan reizen.

Het dunbevolkte Aragón telt een groot aantal oude vestingstadjes die toeristisch interessant zijn, zoals Albarracín, Alcañiz, Calatayud en het hoog in de Pyreneeën gelegen Jaca. Talrijker en ook wat minder gecultiveerd zijn de kleine, nauwelijks nog bewoonde dorpjes die door Madrid allang op de kaart zijn doorgestreept.

Ze geven in alle eenvoud een indringend beeld van het leven op het Aragónese platteland, waar men het puinruimen na de Spaanse Burgeroorlog (1936-39) al na twee weken heeft gestaakt, de jeugd is weggetrokken, en de generatie van toen gelaten haar laatste dagen slijt.

Naar het zuiden wordt het landschap glooiender. Op de hellingen van de lage de heuvels worden olijven, amandelen en druiven geteeld. 

Costa Brava

Barcelona is het middelpunt van 'La Costa', de kust die volgens velen de kust niet meer is. Het is een veel gehoorde verzuchting van diegenen die in de jaren zeventig en tachtig al aan de Costa Brava en Costa Dorada neerstreken en idyllische vissersplaatsjes als Lloret de Mar en Blanes hebben zien verworden tot fantasieloze toeristenfuiken.

Na het seizoen maken dit soort badplaatsen een desolate indruk en zijn voor de meeste overwinteraars een kleine ramp.

Het noordelijk kustgebied van Catalonië, de Costa Brava, wordt nu nog slechts gedragen door een klein aantal badplaatsen met enige allure. Zoals San Feliu de Guíxol dat ten zuidoosten van Girona ligt en een relatief hoog voorzieningenniveau heeft. Het enige manco, een klein en smal toelopend strand, wordt gecompenseerd door de brede Paseo del Mar met zijn heerlijke terrasjes waarachter de authentieke binnenstad ligt.

Bepaald chique is de noordelijker gelegen badplaats San Agaro. Modern maar toch uiterst aangenaam is het ruim opgezette en populaire badoord Platja d'Aro. In het hoog gelegen kasteel worden culturele evenementen gehouden die doorgaans een beter niveau hebben dan in de meeste grote steden langs de Catalaanse kust.

De toeristische streek bij uitstek van de Costa Brava is de Golf van Rosa. Door de architectonische eenvormigheid en de zichtbare haast waarmee hier alles is volgebouwd, is het een weinig aanlokkelijk gebied en de stranden zijn er niet altijd even schoon.

Badplaatsen als La Escala en Rosas springen er echter uit en hebben naast brede en betrekkelijk schone stranden met groen omzoomde boulevards, ook een gezellige stadskern met goede winkels.

Ten noorden van de Golf van Rosas ligt Cadaqués met het kleine maar beroemde Museo d'Art Perrot-Moore waar een unieke Dalí-collectie is ondergebracht; het is gesticht door de privé-secretaris van de kunstenaar. Dalí en zijn vrouw Gala hadden in Cadaqués een gerieflijk onderkomen. Dat is de reden dat zich in het dorp in het verleden veel Europese kunstenaars hebben gevestigd die er een atelier of galerie begonnen.

Het bohémien-gehalte van Cadaqués is er nog altijd hoog. In juli en augustus worden er internationale muziekfestivals gehouden. Dalí woonde oorspronkelijk in het nabijgelegen Portlligat. Zijn voormalige woonhuis is in kleine groepen te bezichtigen.

Costa Dorada

Langs de Costa Dorada die zich uitstrekt tussen Malgrat de Mar en het Ebro-bekken, liggen afgezien van Tarragona slechts een paar badplaatsen die zich van de rest onderscheiden. Zoals de ten zuiden van de Catalaanse hoofdstad gelegen stadjes Sitges en Castelldefels die met hun lommerrijke boulevards en uitgestrekte zandstranden zelfs in het hoogseizoen nog aantrekkelijk zijn.

Dat geldt zeker ook voor Torredembarra en Tamarit, badplaatsen die ten noorden van Tarragona liggen. Om dit gebied voor toeristen aantrekkelijker te maken, is ten zuiden van Tarragona de Spaanse variant van Euro Disney verrezen: Port Aventura is een kolossaal thematisch pretpark waar niemand zich hoeft te vervelen.

Direct achter de drukke kust vindt u op slechts enkele tientallen kilometer verschillende interessante steden en dorpen waar het massatoerisme nog niet is doorgedrongen. Zoals het historische stadje Vich, het even oude Manresa of, in de buurt van Tarragona, het lieflijke dorp Montblanc dat wordt omringd door twee van de grootste kloosters van Spanje.

Een aantrekkelijk reisdoel is Tortosa dat ten zuiden van Tarragona in de delta van de Rìo Ebro ligt. De Ebro-delta zelf behoort tot een van de belangrijkste vogelgebieden van Europa. Vanuit Amposta en St. Carles de la Ràpita kunnen excursies naar het hart van het Natuurpark Ebrodelta (Parque natural del delta del Ebro) worden gemaakt.

Toeristen die zich over de AP7 langs de kust naar het zuiden haasten, missen de onverwacht brede, uitgestrekte en verstilde stranden van het de Ebrodelta, zoals bij Riumar en L'Eucaliptus. Een tocht door de Ebrodelta over de smalle dijkweggetjes is opzich al een belevenis. Eenmaal aan de kust wordt het gevoel in een andere wereld te zijn beland alleen maar versterkt.