Er wonen hier inheemsen die Cakchiquel spreken. Nadat een overstroming het oorspronkelijke dorp verwoestte, schoof het in het begin van de 18e eeuw op naar zijn huidige ligging. Het is een armoedig dorp met huizen met rieten daken; de vrouwen dragen een schitterende traditionele klederdracht met een paars-roze hupil. Vanuit de plaza kun je met de vulkaan Agua voor je naar het kerkhof lopen. Daar vind je pastelkleurige kapellen van de rijke doden en eenvoudige houten kruisen met blauwe slingers van de arme overledenen.

Santa Maria is het startpunt voor de beklimming van de vulkaan Agua. Bij het gemeentehuis kun je hierover informatie inwinnen en soms een gids vinden. In een klein eenvoudig pension kun je overnachten. Op de steile vulkaanhellingen verbouwt men groente en maïs. De belangrijkste fiesta vindt van 1 tot 5 januari plaats waarbij op 2 januari El Dulce Nombre (de zoete naam) gevierd wordt.

Vanaf het busstation in Antigua vertrekken bussen naar Santa Maria ongeveer elk uur van 10.00 uur ‘s morgens tot 17.00 uur ‘s middags. Vanuit Santa Maria vertrekt de laatste bus rond 18.00 uur. Je kunt de 10 kilometer naar Antigua ook gaan wandelen over een onverharde weg. Deze wandeling door bossen, weiden en koffieplantages duurt twee uur; een gedeelte van de weg is helemaal door vegetatie omringd. Omdat je de heuvel afloopt, heb je onderweg prachtige uitzichten op de omgeving. Het is verstandig om deze wandeling niet alleen te maken. De slechte, onverharde hoofdweg vanuit Antigua passeert Santa Maria en gaat verder naar Palín, Escuintla en de Pacifische kust. Een zijweg kronkelt een stukje langs de vulkaan Agua omhoog.