Centraal-Palawan
Een mooie bestemming voor een dagexcursie vanuit de stad is de circa 10 km noordelijker gelegen Honda Bay, een wijde baai met verscheidene idyllische eilandjes. U kunt een boot charteren in het aan de baai gelegen gehucht Sta. Lourdes dat vanuit Puerta Princesa bereikbaar is per jeepney of per tricycle. Bij het vertrekpunt van de boten staat een bord waarop de huurprijzen van de verschillende trips vermeld staan. Een ‘island hopping tour’, waarbij men gedurende een dagtocht twee of drie eilandjes kan bezoeken komt bijvoorbeeld op circa 800 pesos. Enkele eilanden hebben mooie stranden en de nabijgelegen koraalriffen zijn uitstekend geschikt om te snorkelen. Het rif tussen de eilandjes Canon en Pandan leent zich voor het maken van diepere duiken. Een voor natuurliefhebbers favoriet eilandje is Snake Island, een langgerekte zandbank met aan de zeezijde lage mangroven en aan de baaizijde een koraalrif. Bij hoogwater fungeert de zandbank als pleisterplaats voor honderden wadvogels (vooral gedurende de periode augustus-april). Tot de algemenere soorten behoren onder andere regenwulpen, Mongoolse plevieren, zilverplevieren, steenlopers, grijsstaartruiters, groenpootruiters en kuifsterns. Ook voor het observeren van reigerachtigen biedt Snake Island goede mogelijkheden. Men heeft hier kans op mangrovereigertjes, rifreigers en verschillende soorten zilverreigers. Doordat het koraalrif van Snake Island in de luwte van de zandbank ligt staat er geen sterke stroming en kan men hier veilig snorkelen. Papegaaivissen komen algemeen voor bij het rif en ook ziet men regelmatig andere kleurrijke verschijningen zoals pincetvissen en verschillende soorten koraalvlinders. Het niet ver vanaf Sta. Lourdes gelegen Bat Island (Vleermuis Eiland) is begroeid met mooi hoog mangrovebos. De vruchtenetende vleermuizen welke overdag in de boomkruinen rusten verlaten hun slaapplaatsen tijdens de schemering om voedsel te zoeken op Palawan. In tegenstelling tot Snake Island leent Bat Island zich niet erg voor een picknick. De bodem is erg modderig en het mangrovebos is lastig toegankelijk. Tussen de wirwar van steltwortels zakt men soms kniediep in de blubber.
Noordwestelijk van Puerto Princesa, aan de overzijde van de Puerto Princesa Bay, bevindt zich bij de barrio Irawan het Crocodile Farming Institute. Deze krokodillenkwekerij werd in 1987 opgericht met financiële steun vanuit Japan. Op het 10 hectare grote terrein kweekt men twee soorten krokodillen, namelijk de in brak water levende zeekrokodil (Crocodylus porosus) en de in zoetwater levende Filippijnse krokodil (Crocodylus mindorensis). In wilde staat zijn beide soorten op de Filippijnen zeer zeldzaam geworden. Hoewel de naam ‘crocodile farm’ nog steeds erg populair is, wordt de kwekerij thans officieel aangeduid als Palawan Wildlife Rescue & Conservation Center omdat men zich hier nu ook bezighoudt met andere natuurbeschermingsactiviteiten. De krokodillenkwekerij met bijbehorende expositieruimte is van maandag t/m vrijdag geopend van 13.30-17.00 uur en op zaterdag van 9.00-12.00 uur en van 13.00-17.00 uur; de toegang is vrij. Bij de ingang worden T-shirts met krokodilafbeeldingen te koop aangeboden.
Circa 8 km zuidelijk van Irawan ligt de Iwahig Prison and Penal Farm. De meeste van de circa 2000 als ‘kolonisten’ aangeduide gevangenen kunnen in betrekkelijke vrijheid leven en werken op het uitgestrekte grondgebied van de inrichting. Door de opbrengst van landbouw, visserij en handnijverheid is de open strafkolonie zelfvoorzienend. Op de natte rijstvelden van het gevangenisterrein ziet men regelmatig fouragerende koereigers en zilverreigers. In het gebied van de ‘gevangenisboerderij’ bevindt zich bij Balsahan een populaire picknickplaats met een natuurlijk zwembassin. Bezoekers zijn welkom te Iwahig en kunnen er handgemaakte souvenirs kopen zoals houtsnijwerk en met paarlemoer ingelegde doosjes. Vanuit Puerto Princesa kan men per gehuurde tricycle een gecombineerde trip maken, waarbij men ‘s ochtends de strafkolonie bij Iwahig bezoekt en ‘s middags de krokodillenkwekerij. De prijs voor zo’n rondtrip komt op circa 400-500 pesos (vooraf informeren in het hotel). Neem wel wat proviand mee voor de lunch, want onderweg vindt men geen restaurant.
Een van de belangrijkste toeristische attracties van Palawan is ongetwijfeld de Underground River in het St. Paul’s Underground River National Park. Over een lengte van circa 8 km baant de ondergrondse rivier zijn weg door een uitgestrekt grottencomplex voordat hij via een enkele meters brede opening uitmondt in een kleine, blauwgroene lagune welke deel uitmaakt van een idyllische baai. Aan weerszijden wordt de baai begrensd door steile rotskusten, waartussen zich een mooi zandstrand bevindt met direct daarachter tropisch bos. Het parkwachterstation (Park Ranger Headquarters) bevindt zich aan de bosrand van een nabijgelegen baai. De rivier kan over een afstand van ruim 4 km bevaren worden tenzij de waterstand te hoog is. De gidsen die de kleine banca voortpeddelen beschikken over kerosinelampen. Op enkele plaatsen verbreedt de smalle riviertunnel zich tot grote, kathedraalachtige ruimten. Bij het binnengaan van de onderaardse gewelven ruikt men een doordringende muffe geur welke veroorzaakt wordt door de uitwerpselen van de grote aantallen vleermuizen. Het grottencomplex wordt ook bewoond door talrijke salanganen, een soort gierzwaluwen die hun aanwezigheid kenbaar maken door hun kwetterende geluid. Het is raadzaam een sterke zaklantaarn mee te nemen omdat men daarmee beter dan met een kerosinelamp kan schijnen naar bijvoorbeeld stalagtieten of aan het plafond hangende vleermuizen. Vanaf het parkwachterstation kan men via speciaal aangelegde junglepaden (waaronder de fraaie ‘Monkey Trail’) de flora en fauna observeren van het nog in zeer oorspronkelijke staat verkerende boslandschap. Groepjes neushoornvogels vliegen nu en dan met duidelijk hoorbare vleugelslagen van boom tot boom. Talloze andere vogelsoorten verraden zich door hun zang, maar zijn soms slechts met moeite te ontdekken tussen de weelderige vegetatie. Langs de kust patrouilleren regelmatig witbuikzeearenden en bij laagwater kan men vanaf het parkwachterstation soms enkele fouragerende Sumatraanse reuzenreigers observeren. In het parkgebied komen verschillende soorten ijsvogels voor, waaronder de imposante ooievaarsnavelijsvogel. Vooral in de vroege ochtenduren heeft men kans apen (Filippijnse makaken) tegen te komen. Let bij het aanbreken van de dag ook op het uiterst merkwaardige ‘jungle-concert’ van de cicaden. Zodra het licht wordt houdt het aanvankelijk wekkerachtige, maar daarna bijna loeiende geluid van deze boombewonende insecten abrupt op. Voor het bezoeken van het nationale park moeten toeristen een entreeprijs betalen van 150 pesos per persoon. Een toegangsbewijs kan verkregen worden bij de informatiebalie bij de pier van het dorpje Sabang, aan de westkant van het park. Er bestaat een dagelijkse jeepneyverbinding tussen Puerto Princesa en Sabang (reistijd circa 2-3 uur). Vooral ter hoogte van Cabayugan is het traject landschappelijk erg boeiend vanwege de indrukwekkende steile rotsformaties. Vanaf de terminal aan de Malvar Street in Puerto Princesa vertrekken enkele jeepneys richting Sabang in de loop van de ochtend (meestal tussen circa 8.00 en 11.00 uur), vroeg in de middag gaat de laatste jeepney vanuit Sabang terug naar de stad. Vanaf Sabang is het ongeveer 50 minuten lopen naar het parkwachterstation en vandaar is het nog een uur lopen naar de ingang van de Underground River. Per pumpboat is de vaartijd vanaf Sabang tot de grotingang ongeveer 15 minuten (huurprijs retour circa 300 pesos). In Sabang zijn enkele eenvoudige overnachtingsmogelijkheden (met restaurant). Als men in een groepje reist kan men ook overwegen een pumpboat te huren in het plaatsje Baheli. De huurprijs voor de retourtrip komt dan op circa 1500 pesos. Deze route is avontuurlijker dan de route over land en ook vanuit landschappelijk oogpunt erg aantrekkelijk. Vanuit Baheli komt men via een mangrovekreek in de mooie Ulugan Bay, waarna de boot in noordelijke richting koerst langs de rotsige kaap Piedras Point aan de westkust. De vaartijd bedraagt ongeveer 3 uur (enkele reis). Vanuit het noorden is de Underground River per pumpboat te bereiken vanaf de kustplaats Port Barton. Tijdens de moessonperiode (juni-november) kan er op open zee een behoorlijke deining staan waardoor de tocht per uitleggerboot soms niet kan plaatsvinden. Het binnenland ter hoogte van de Underground River wordt gedomineerd door de markante Cleopatra Needle (1593 m). Het met oerwouden bedekte omringende berglandschap is het woongebied van de halfnomadisch levende Batak. Een geschikt uitgangspunt voor het maken van een jungletocht door het binnenland (onder begeleiding van een gids) is het bij de oostkust gelegen dorpje San Rafael. Iets ten oosten van San Rafael kan men overnachten in de aan een rustig zandstrand gelegen Duchess Beachside Cottages (informeren bij Duchess Pension House in Puerto Princesa). De strandhuisjes met het bijbehorende eethuisje liggen slechts een kort stukje lopen vanaf de Palawan Highway. Helaas zijn de hellingen die grenzen aan de highway al tijdens de jaren tachtig van de vorige eeuw grotendeels ontbost om meer landbouwgrond te verkrijgen.
