Hier bevindt zich het beeld(je) van de Maagd der Barmhartigheid, in 1916 door de paus verheven tot de beschermheilige van Cuba. Het feest van Onze-Lieve-Vrouwe der Barmhartigheid wordt op 8 september gevierd. De legende leert dat het beeld in 1608 werd opgevist door twee indianen, de broertjes Juan en Rodrigo de Hoyos, en Juan Moreno, een jonge negerslaaf. Ze speelden aan de oevers van de Bahia de Nipe, oostelijk van Holguín en vonden het drijvend op het water van de baai. Het droeg het opschrift: ‘Ik ben de Heilige Maagd der Barmhartigheid’.

Het beeld moet hetzelfde zijn als dat wat door de indianenhoofdman uit de omgeving van het huidige Las Tunas in zee werd gedumpt omdat het zijn volk wegens afgunst in oorlog bracht met omwonende volkeren. Het werd hem in 1510 geschonken door de Spaanse conquistador Alonso de Ojeda, als dank voor de hulp die hij ontving nadat hij met zijn troepen in een moeras terechtgekomen was.

Aanvankelijk bevond het beeld zich in Santiago, maar toen de Catedral de San Juan in 1677 weer eens door een aardbeving was vernield, is het ondergebracht in de basiliek van El Cobre of, voluit, Santuario Nacional a Nuestra Señora de la Caridad del Cobre. Tienduizenden maken jaarlijks de tocht naar dit dorp om hulp en bijstand af te smeken of als dank voor ontvangen gunsten. Beide categorieën brengen hun offeranden mee.

Een klein gedeelte ervan is tentoongesteld rond een altaar op de begane grond. Brieven, diploma’s, honkballen, krukken, militaire onderscheidingstekens, poppen, rolstoelen en tekeningen, om in alfabetische volgorde maar eens een paar voorbeelden te noemen, het werd allemaal aan de Maagd geofferd. Een paar zaken die u niet meer kunt zien, ze worden in een kluis bewaard, zijn de medaille die bij Hemingway’s Nobelprijs behoorde en een amulet dat Castro’s moeder aan de Maagd schonk om bescherming voor haar zoon te vragen.

Het aantal offers is overigens in zijn geheel aanmerkelijk minder dan voorheen, mogelijk heeft dat te maken met de langdurige restauratie van de kerk, maar er wordt beweerd dat de vertegenwoordiger van de rooms-katholieke kerk een groot aantal zaken ‘in bewaring’ heeft genomen omdat het gedrag in de kerk toch wel heel erg ging afwijken van de beoogde leer.

Op de eerste verdieping bevindt zich het genoemde beeld in een glazen kast, te midden van een zee van bloemen. Ook mensen die de Santería aanhangen zien de plaats als een bedevaartsoord. Bovendien is de basiliek voor niet-gelovigen eveneens een indrukwekkende plek om te bezoeken. Tijdens de mis draait men het beeld, zodat het in de richting van de kerk kijkt.

De kerk is een tijdlang geheel gesloten geweest, de sluiting vloeide voort uit de verstoring van een mis door toeristen. Tegenwoordig wordt tijdens de mis op zondag een gedeelte afgesloten. Voorafgaande aan dat incident waren ook al eens toeristen door plaatselijke ‘handelaren’ gemolesteerd. Die handelaren zijn er nog steeds, maar minder agressief dan voorheen. Ze willen houtsnijwerk, kopererts, bloemen of kaarsen aan u kwijt. Jongens stoppen stukjes kopererts of steentjes in uw zak, in uw tas of waar ze het maar kwijt kunnen ‘als een presentje’, maar willen daarna wél (waarschijnlijk ook als presentje), geld van u hebben.

Er zijn twee methoden om dit handelsverkeer in te dammen: het erts in uw zak laten zitten en gewoon doorgaan, of wachten tot er een handvol beschikbaar is en het aan een van de jongens geven als ‘presentje’. U zult zelden geconfronteerd zijn met zoveel handelsgeest rond een kerk! Niet op reageren. Overigens is dit in Cuba waarschijnlijk de enige plaats waar u kaarsen kunt kopen.