Cuma
Cuma ligt aan het westelijk einde van de Flegreïsche Velden op en om een heuvel aan de kust. Hier werd in de 8e eeuw v.C. de eerste Griekse kolonie van het Italiaanse vasteland gesticht, Kyma. Haar bloeitijd was de 6e tot 4e eeuw v.C. Cuma was een centrum van beschaving; van hier werd het alfabet ingevoerd, maar de stad was vooral beroemd om het orakel van de Sibylle. Komend van Pozzuoli passeert men aan de Via Domiziana de Arco Felice, een fraaie bakstenen boog van een viaduct uit de tijd van keizer Domitianus. De Grotta di Cocceio, een km lang, werd tijdens keizer Augustus uitgehakt; zij verbindt het meer van Averno met de vlakte van Cuma. Bij de driesprong van Cuma ligt het amfitheater uit de vroege keizertijd.
Het Forum bevindt zich rechts van de straat naar de akropolis en dateert uit de Samnitisch-Romeinse tijd. Aan de oostkant staat het restant van de grote tempel van de Triade Capitolina, gewijd aan Jupiter, Juno en Minerva, uit de 4e eeuw v.C., maar in de keizertijd vernieuwd. Ten noorden van de tempel bevinden zich de thermen uit de 1e en 2e eeuw. Verder noordwaarts liggen de necropolissen (grafvelden) uit de 9e eeuw v.C. tot de keizertijd. Een weg met bomen voert naar de voet van de akropolis-heuvel, waarop de Grieken hun eerste nederzetting stichtten. Resten van de muren uit de 5e eeuw v.C. zijn er te zien. Door een korte tunnel bereikt men een plein. Links gaat men naar de grot van de Sibylle, een van de meest vereerde van de oudheid. Hier sprak volgens de overlevering de Sibylle Cumana haar orakelteksten, die bezongen zijn door Vergilius in de Aeneas. De grot bestaat uit een rechte tunnel die schaars wordt verlicht door 6 grote rotsspleten en uitkomt in een rechthoekige ruimte met nissen. Hier woonde en orakelde de Sibylle. De grot dateert uit de Griekse tijd, 6e/5e eeuw v.C.
De Tempel van Apollo, op een terras onder de akropolis, was eigenlijk een grote hal die bij de thermen hoorde. Hij werd in de 6e of 7e eeuw in gebruik genomen als christelijke basiliek; van die tijd dateren de graven aan de oostzijde. Hoger op de akropolis staat de ruïne van de tempel van Zeus/Jupiter., gesticht door de Grieken in de 5e eeuw v.C., maar geheel verbouwd tijdens Augustus. In de 6e eeuw werd ook deze een christelijke basiliek.
Het Forum bevindt zich rechts van de straat naar de akropolis en dateert uit de Samnitisch-Romeinse tijd. Aan de oostkant staat het restant van de grote tempel van de Triade Capitolina, gewijd aan Jupiter, Juno en Minerva, uit de 4e eeuw v.C., maar in de keizertijd vernieuwd. Ten noorden van de tempel bevinden zich de thermen uit de 1e en 2e eeuw. Verder noordwaarts liggen de necropolissen (grafvelden) uit de 9e eeuw v.C. tot de keizertijd. Een weg met bomen voert naar de voet van de akropolis-heuvel, waarop de Grieken hun eerste nederzetting stichtten. Resten van de muren uit de 5e eeuw v.C. zijn er te zien. Door een korte tunnel bereikt men een plein. Links gaat men naar de grot van de Sibylle, een van de meest vereerde van de oudheid. Hier sprak volgens de overlevering de Sibylle Cumana haar orakelteksten, die bezongen zijn door Vergilius in de Aeneas. De grot bestaat uit een rechte tunnel die schaars wordt verlicht door 6 grote rotsspleten en uitkomt in een rechthoekige ruimte met nissen. Hier woonde en orakelde de Sibylle. De grot dateert uit de Griekse tijd, 6e/5e eeuw v.C.
De Tempel van Apollo, op een terras onder de akropolis, was eigenlijk een grote hal die bij de thermen hoorde. Hij werd in de 6e of 7e eeuw in gebruik genomen als christelijke basiliek; van die tijd dateren de graven aan de oostzijde. Hoger op de akropolis staat de ruïne van de tempel van Zeus/Jupiter., gesticht door de Grieken in de 5e eeuw v.C., maar geheel verbouwd tijdens Augustus. In de 6e eeuw werd ook deze een christelijke basiliek.
