Dat de Moren hier zijn geweest is in het omringende landschap terug te zien. Op afgelegen plekken staat er af en toe nog een noras, een Moorse watermolen.

Na de verdrijving van de Moren in 1160, werd de stad aan de ridders van de Orde der Tempeliers gegund. Onder aanvoering van hun voorman Gualdim Pais verrees er een solide fortificatie. Binnen deze veilige ommuring werd begonnen met de bouw van een kerk.

Bezienswaardigheden

Onder druk van de paus werd de orde in 1312 opgeheven, maar koning Dinis was niet voor één gat te vangen en stichtte later de Orde Militar de Cristo, de Christusorde. Die begon met de bouw van het huidige Convento de Cristo de grootste kloosterkerk van Portugal en gelijk de belangrijkste bezienswaardigheid van Tomar.

Aan de kloosterkerk is tot ver in de 17e eeuw gebouwd met als gevolg dat alle denkbare stijlvarianten van de bouwkunst erin zijn terug te vinden: Romaans, gotisch, manuelstijl, renaissance en barok.

De ingang van de kloosterkerk bevindt zich op een verhoogd terras en is een uitbundig schoolvoorbeeld van manuelstijl. Na het passeren van het portaal ligt direct rechts de sobere Charola, de ronde 12e-eeuwse Tempelierskerk.

Deze was bedoeld als replica van de Heilige Graf-kerk in Jeruzalem maar is nooit afgebouwd. Links bevindt zich het later door de Christusorde gebouwde schip. Zowel dit deel van de kerk als de decoraties en het altaar in de Charola, dateren uit de 16e eeuw en zijn in manuelstijl uitgevoerd. Het is allemaal werk van bouwmeester Diogo de Arruda.

De kerk is aan drie zijden ingesloten door lagergelegen kloostergangen. De belangrijkste is de in Italiaanse renaissancestijl gebouwde Claustro dos Felipes (16e eeuw). Deze kloostergang bevindt zich links van de kerk en is via een aantal kleine trappen bereikbaar.

Het klooster komt uit aan de achterzijde van de kerk. Daar bevindt zich het wereldberoemde Tomar-venster dat ook wel Janela do Capítulo wordt genoemd. Het is een raam in de achtergevel van de kloosterkerk, omlijst met zeer uitbundige decoraties. Ook dit is werk van Diogo de Arruda.

Het gezellige centrum van Tomar met zijn nauwe straatjes, doorkijkjes en pleinen, leent zich uitstekend om zomaar wat doorheen te dwalen of op een terrasje het dagelijkse leven in deze provinciestad te observeren. Hebt u een hekel aan ledigheid, dan staat er in Tomar nog wel een aantal historische gebouwen op u te wachten die de moeite waard zijn om te bekijken. Zoals de 15e-eeuwse gotische Igreja de São Joao Baptista aan de centrale Praça da Republica.

Tussen het klooster en het stadscentrum staat de Capela de Nossa Senhora da Conceiçao (16e eeuw). Vooral het Italiaans-classicistische interieur van deze laatste kerk is bepaald stijlvol.

Buiten Lissabon zal men in Portugal nauwelijks nog synagogen aantreffen. In Tomar staat er een. Deze dateert uit de 15e eeuw en er is een Luso-Hebreeuws museum in gevestigd waarin het leven van de Portugese joden door de eeuwen heen in beeld is gebracht.

Evenementen

Tomar is niet alleen beroemd vanwege zijn klooster, maar ook de folkloristische traditie van het Festa dos Tabuleiros heeft de stad zowel in als buiten Portugal naam bezorgd. Het is een spectaculair, religieus getint oogstfeest dat op 2 september van elk even jaar georganiseerd wordt door een van de van oorsprong middeleeuwse fraternidades (broederschappen).

De rijke gave van het land wordt dan aan de armen geschonken. In een lange processie trekken prachtig in het wit gestoken vrouwen en meisjes door de straten met een tabuleiro op het hoofd, een tulband van meer dan anderhalve meter hoog gemaakt van brood en fruit. Het is een prachtig schouwspel dat wordt afgesloten met volksdansen en vuurwerk.