Raúl Castro lijkt in weinig op zijn oudere broer. Hij is een stuk kleiner en mist vooral de uitstraling van Fidel, hij houdt van de geneugten van het leven en je zou kunnen zeggen dat hij wat dichter bij de mensen staat, hij kent de Cubanen beter. Hij is vooral een gedreven organisator en strateeg. Van een handvol straatvechters maakte hij binnen tien jaar een goed geoliede strijdmacht, een van de grootste legers ter wereld bekend onder de naam Revolutionaire Strijdkrachten. Het leger heeft grote invloed op het leven van alledag op Cuba en Raúl is dat leger. Ook na zijn aantreden in 2008 bleef hij officieel opperbevelhebber van de strijdkrachten, dus niet alleen van het leger, maar ook van de marine en de luchtmacht. Op 19 april 2011 werd hij benoemd eerste secretaris van de communistische partij van Cuba (PCC). Daarvoor was hij, 46 jaar lang, tweede secretaris van de partij achter zijn broer. Op 24 februari 2013 werd hij opnieuw als president gekozen voor een periode van 5 jaar. Al bij zijn aantreden gaf hij aan dat dit zijn laatste periode als president zou worden en het is dus heel goed mogelijk dat de verwachte veranderingen op Cuba tot 2018 zullen moeten wachten.

Hoewel, er zijn er maar weinig op Cuba die geloven dat Raúl de echte man aan de top is. Zijn stijl van regeren lijkt in veel opzichten op die van zijn teruggetreden broer. In het verleden bewees hij dat hij persoonlijk een veel hardere lijn voorstond. Zo werden in de jaren zestig homoseksuelen opgepakt en tewerkgesteld in kampen. Er is een aantal zuiveringen geweest, naar men zegt in opdracht van Raúl Castro.

De laatste jaren tonen echter een minder harde Raúl. Zo zou hij voorstander zijn van een economische staat naar Chinees voorbeeld. Wél een staat met een eenpartijstelsel dus.

Tot aan haar dood in 2007 was hij getrouwd met Vilma Espín, voorzitster van de Cubaanse vrouwenbeweging en daardoor een van de machtigste vrouwen van Cuba. Van zijn vier kinderen is de oudste dochter het bekendst: Mariela Castro Espín, voorvechtster van o.a. de beweging die strijdt voor de rechten van homoseksuelen. In dat opzicht lijkt ze weinig op haar vader. Ze is voorzitster van het Cubaans Nationaal Centrum voor seks-educatie.

De bevolking van Cuba ziet, net als de rest van de wereld, met spanning uit naar het moment waarop er geen Castro meer aan het roer staat. Sommigen zijn van mening dat Cuba uiteen zal vallen, wellicht als gevolg van een machtsstrijd tussen de generaals van wie een aantal militair is en een aantal econoom. Er zijn ook mensen die heilig geloven in een democratie en denken dat er een periode van grote vooruitgang voor de Cubaanse burger aanbreekt. In elk geval is men er wereldwijd van overtuigd dat de veranderingen pas plaats zullen vinden in de ‘post-Castrojaanse periode’, die, zoals het er nu naar uitziet, pas zal ingaan in 2018.

Toch zijn veel veranderingen in gang gezet, mede dankzij president Obama in de VS. Hij tekende samen met Raúl Castro een overeenkomst waarin de sancties tegen Cuba worden verlicht. Het wordt voor Amerikanen binnenkort mogelijk om per veerboot naar Cuba te reizen. Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft een aantal vergunningen verleend voor veerdiensten tussen de VS en Cuba. Veerdiensten tussen de twee landen werden begin jaren 60 van de vorige eeuw stilgelegd vanwege de revolutie in Cuba. Een van de veervergunningen is in handen van Baja Ferries. Dat grote scheepsbedrijf heeft ervaring met het vervoeren van passagiers en vracht, onder meer voor de westkust van Mexico. De Amerikaanse luchtvaartmaatschappij JetBlue gaat vanaf 3 juli 2015 wekelijks van New York naar Havana te vliegen. Het is de eerste commerciële luchtverbinding tussen de VS en Cuba sinds de jaren zestig van de vorige eeuw.

In april 2015 vond in Panama een ontmoeting plaats tussen president Obama en president Castro. Er werd gesproken over het opheffen van sancties en economische toenadering. De eerste stappen op die weg werden gezet in juli van dat jaar, toen er ambassades van beide landen in elkaars hoofdsteden werden geopend. Tegelijkertijd werden de eerste economische sancties daadwerkelijk versoepeld. In januari 2016 bracht president Obama een officieel bezoek aan Cuba (het eerste officiële bezoek van een Amerikaans staatshoofd in 90 jaar), waarbij opnieuw besprekingen tussen beide presidenten op de agenda stonden. Het was de eerste stap naar verder uitbreiding van de onderlinge betrekkingen. Ook andere landen (w.o. Nederland) kondigden aan de handelsbetrekkingen met Cuba te activeren of verder uit te breiden. In mei 2015 meerde het eerste Amerikaanse cruiseschip, de Aldana, af in de haven van Havana.  

Verwacht wordt dat de betrekkingen snel verder zullen worden genormaliseerd. Het enige wat nog niet wil vlotten is de sluiting van de Amerikaanse enclave Guantánamo Bay. Ondanks vele inspanningen (?) lukt het de Amerikaanse regering maar niet om de daar gehuisveste gevangenen elders in de wereld onder te brengen.