De Dode Zee

Swipe

En Gedi

Op de westelijke oever van het centrale deel van de Dode Zee ligt de oase En Gedi ook wel Ein Gedi genoemd. De oase is genoemd naar de bronnen die hier ontspringen; En Gedi betekent dan ook ‘bron van het bokje’. Vandaag de dag ontspringen hier vijf bronnen, zij zijn herkenbaar aan de weelderige begroeiing. In de oudheid zijn dat er veel meer geweest. Het hete en droge klimaat en de waterbronnen hebben eeuwenlang mensen aangetrokken. Er werden resten gevonden van een tempel uit het 4e millennium v. Chr. (chalkolitische tijdperk). Slechts de fundamenten van het gebouw rijzen een halve meter boven het zand uit, drie verschillende kamers zijn herkenbaar. Uit de as bij het altaar lichtte men een stier van aardewerk beladen met twee vaten, waarschijnlijk melkbussen waarin schapemelk tot boter werd gekarnd. De chalkolitische tempel ligt vlak bij de waterval.

De oase was een van de plaatsen waar in de 10e eeuw v. Chr. de jonge David zich verschool voor koning Saul. Koning Saul koos 3000 soldaten uit om David bij de ‘steenbokrotsen’ op te sporen. Toen koning Saul in de grot ging slapen waar David zich schuil hield sneed die onopgemerkt een stuk van de koningsmantel af. David ging Saul vervolgens achterna en liet hem het bewijs zien dat hij de koning niet wilde doden, maar hem zelfs opzettelijk had gespaard. Saul besefte vanaf dat moment dat David de volgende koning zou worden (1 Sam. 24:21).

In de 7e eeuw v. Chr. bloeide er een nederzetting op de Tel Goren, gelegen in het midden van de oase. Koning Nebukadnezar van Babylon vernietigde het stadje in de 6e eeuw v. Chr. Toch bleven hier door de eeuwen heen mensen wonen. Men vermoedt zelfs dat de leider van de joodse opstand Bar Kochba hier enige tijd tussen 132 en 135 verbleef; men heeft in ieder geval correspondentie van hem met de bewoners van En Gedi gevonden.

Een van de belangrijkste vondsten in de bodem van En Gedi was een synagoge uit het midden van de 6e eeuw n. Chr. De meeste synagogen die in deze periode werden gebouwd hadden een mozaïekvloer, deze synagoge vormde hierop geen uitzondering. Geometrische figuren, verschillende afbeeldingen van vogels en drie zevenarmige kandelaars verfraaien de mozaïekvloer. Verschillend van alle andere bekende mozaïekvloeren is een tekst die in de vloer is aangebracht. De tekst spreekt over ‘het geheim van de stad… Vervloekt zij degene die het geheim verraadt’. Tot op de dag van vandaag heeft niemand het geheim kunnen ontsluieren. Sommigen dachten dat het geheim te maken had met de vervaardiging van balsem. Eusebius, de bisschop van Caesarea (315-340) beschreef En Gedi als ‘een groot dorp met joden en de bron van apharsamon’ (apharsamon=balsem). Men heeft echter oudere Griekse en Romeinse geschriften gevonden die de kunst van het vervaardigen van balsem beschrijven. Het geheim is dus nog steeds niet ontraadseld.

Kibboets En Gedi en de botanische tuin

De in cultuur gebrachte gronden worden onderhouden door de 650 inwoners (250 leden) van de kibboets En Gedi; zij verbouwen vooral dadels. Nog niet zo lang geleden verbouwde men ook tomaten, druiven en rozen. De tomaten waren zo lekker dat men de beste kwaliteit tomaten op de Israëlische markten nog steeds ‘tomaten van En Gedi’ noemt. De aanwezigheid van water, het hete klimaat en het enthousiasme van de bewoners van En Gedi zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de aanwezigheid van ontelbare soorten bloemen en planten op het grondgebied van de kibboets. In de loop der jaren ontstond een weelderige tuin die zo uniek is dat het nu een officiële botanische tuin is. De tropische planten zijn vanuit de gehele wereld naar En Gedi gebracht. Het onderhoud van de tuin is mede in handen van de Hebreeuwse universiteit van Jeruzalem. Bijzonder is Zalmanland, een cactustuin met 800 soorten cacteeën. Alle cacteeën zijn bijeengebracht en worden verzorgd door de heer Zalman, een lid van de kiboets.

De kibboets beschikt over een groot overdekt zwembad, een conferentiecentrum en een modern theater met 561 zitplaatsen. Er zijn voor de gasten van het kibboetshotel dagelijks gratis rondleidingen door de kibboets. U kunt zich hiervoor aanmelden bij Daniela. Zij is van 8.15 tot 14.00 uur in de ` gift-shop'.

En Gedi Spa

Bij het strand van En Gedi heeft men in 1987 een kuuroord geopend met zwavelbaden (39 °C), therapeutische zwarte modder en het strand van de Dode Zee. In dit moderne kuuroord (En Gedi Spa ofwel Energedi; informatie tel. 07-6594813) kunt u gebruik maken van aparte overdekte baden voor mannen en vrouwen en gemengde baden. Een zelfbedieningsrestaurant (geopend: 10.00 tot 16.30 uur), een winkel met cosmetica (Ahava), omkleedruimten, gratis handdoeken en gratis kluisjes voor kleding completeren het beeld van dit kuuroord. Buiten is een speciaal kinderzwembad met allerlei attracties. Een 600 m lange dam voert van het strand zee-inwaarts naar een dieper deel van de Dode Zee. Hier kunt u zich via een trapje in het water laten zakken. Over de dam rijdt een autotreintje waar u gratis gebruik van kunt maken. Zorg ervoor dat u niet in het water spettert: het zeer zoute water irriteert de ogen.

U kunt natuurlijk ook gratis in het zoute water van de Dode Zee dobberen. Als u vanaf En Gedi Spa enkele kilometers doorrijdt in noordelijke richting, even voorbij de ingang van de kiboets En Gedi, dan vindt u aan uw rechterhand het strand van En Gedi, met een cafetaria en schaduwrijke parasols. U loopt hier zo het warme water in.

Het natuurreservaat En Gedi

Vlak bij de huidige kibboets En Gedi liggen de beek David (Nahal David/Wadi David) met een koude en een warme waterbron en de Shulamit-waterval (Shulamit Fall), en de beek Arugot (Nahal Arugot/Wadi Arugot). Hier komen veel steenbokken (ibex) hun dorst lessen. Vandaar dat het gebied waarin Nahal David en Nahal Arugot liggen tot natuurreservaat (En Gedi Nature Reserve) is verklaard. De mannelijke steenbokken zijn herkenbaar aan hun lange, gekromde hoorns; de vrouwelijke steenbokken hebben daarentegen korte hoorns.

Zo’n tien jaar geleden waren er nog negen luipaarden in en rondom het natuurreservaat. Helaas werden er in deze periode drie doodgereden; één werd doodziek en een vijfde stierf aan ouderdom. Men neemt aan dat de anderen rchting Mizpe Ramon en de Negev woestijn zijn getrokken. In de afgelopen jaren zijn er geen sporen van luipaarden meer gevonden in dit gebied.

Het gebied is landschappelijk zeer aantrekkelijk en bezit een rijke plantenwereld: ‘Een tros hennabloemen is mijn lief, uit de tuinen van En Gedi’ (Hoogl. 1:14). Er komen plantensoorten voor uit niet minder dan vier verschillende geografische gebieden: tropische planten (waaronder bloemen, planten, bomen en struikgewas); woestijnplanten (op het plateau en tegen de rotshellingen); planten uit het Middellandse-Zeegebied (op de oevers van de beken en bij de vier bronnen); en planten die karakteristiek zijn voor een steppengebied.

Shulamit-waterval En Gedi

Als u dit gebied gaat bezoeken, dan zijn er enkele regels waar u zich strikt aan dient te houden: het maken van vuur of roken is ten strengste verboden; blijf altijd op de gemarkeerde paden; neem geen voedsel mee; neem voldoende drinken en een hoofddeksel mee; kijk uit voor slangen (er zijn twee soorten adders en één niet-giftige slangensoort) en schorpioenen; laat geen afval achter; stoor de dieren niet en maak geen lawaai; draag schoenen met een goed profiel; neem geen huisdieren mee (er zijn speciale kooien bij de ingangen van het natuurreservaat). Informeer ’s winters vooraf of er delen van het natuurreservaat overstroomd zijn.

De aantrekkelijke wandeling in de kloof van de beek David (Nahal David) naar de Shulamit-waterval en weer terug naar de ingang duurt ongeveer anderhalf uur. Salomo zei ooit tegen zijn vrouw: ‘Jouw haar is zo mooi als de waterval van Shulamit ‘. ’s Winters kunt u deze wandeling het best tijdens de ochtenduren maken, omdat de stralen van de laagstaande zon dan in de kloof schijnen. Vanaf het meertje onder de waterval kunt u naar de bron van de waterval en de chalkolitische tempel klimmen. Engelstalige bordjes duiden de juiste richting aan. 

Niet ver van de ingang van Nahal David loopt een weg een heuvel op die wordt bekroond met de En Gedi Field School. Deze Field School van de SPNI is een educatief centrum voor veldstudies in de woestijn van Judea; zij organiseren onder andere wandelingen in dit gebied (reserveringen voor wandelingen: tel. 07-6584288). Rechts van de ingang liggen gesteenten die typerend zijn voor de regio, waaronder natuurlijk veel kalksteensoorten, maar ook vuursteen, tuf, klei, zout, asfalt en conglomeraten. Verder is hier een klein museum (geopend: zo.-do. 8.00-17.00 uur, vr. en za. 8.00-13.00 uur). Vanaf het uitzichtspunt in de tuin achter de Field School kunt u de Shulamit-waterval zien liggen.

10 prachtige bestemmingen in En Gedi en Israël