Falaj (waterdistributie)
In het (bewoonde en bergachtige) noorden van het sultanaat is regen schaars, waardoor alternatieve waterlevering noodzakelijk is. Ruim vierduizend jaar geleden beschouwde men dit fenomeen als uitdaging; dit leidde tot kleinschalige bouw van eenvoudige gotenstelsels in de meest droge gebieden. Toename van kennis en de ontwikkeling van waterdicht cement zorgden er echter voor dat het aantal ingenieuze stelsels in Noord-Omaanse dorpen toenam (tweeduizend jaar geleden). De tijd heeft mededogen getoond met deze aflaj (enkelvoud: falaj): van de vier- tot tienduizend stelsels verzorgen nog 3017 de dagelijkse waterlevering aan dorpen.
Aflaj behoren tot de topattracties van Oman; u hoort en ziet het kabbelende water in diepgroene plantages, bij eeuwenoude forten, onder berghellingen en langs dorpspaden.
In het sultanaat komen de volgende types voor:
Daudi: heeft ondergrondse bron. Water wordt getapt en stroomt (met behulp van zwaartekracht) door een tunneltje dat diep onder de oppervlakte ligt. Zo’n tien kilometer verderop ligt het dorp, waar het water de oppervlakte bereikt en (verder) wordt gekanaliseerd. Daudi-systemen komen overal in Noord-Oman voor;
Ghayli: water wordt uit de wadirivier geleid en wordt door een openluchtkanaaltje naar het dorp getransporteerd (maximaal twee kilometer verderop). Dit type komt overal in Noord-Oman voor, maar neemt in Al Batinah South en in de bergen van Adh Dhahirah toe;
Ayni: heeft ondergrondse waterbron. Water wordt getapt en stroomt (met behulp van zwaartekracht) door een tunneltje naar de oppervlakte. Door middel van een openluchtkanaal dat gedeeltelijk op bruggen rust, bereikt het water het dorp. Dit type komt vooral bij Jabal Akhdar/Jabal Shams voor.
Vanaf wachttorens werden de waterstromen bewaakt. De verdeling van het water is gebaseerd op eeuwenoude besluiten, resulterend in (erfelijke) rechten. Hierdoor is bepaald welk gootje voor hoe lang is geopend. Het water wordt eerst gebruikt om te drinken, waarna het bovengronds naar de badruimtes, wasruimtes van doden en naar de plantages of boerderij wordt geleid. Tegenwoordig stellen mechanische pompen dit proces veilig.
De omgeving van Nizwa vormt ‘Aflaj Heartland’. Hier vindt u 143 aflaj, waarvan nog 111 in gebruik zijn. In 2006 besloot Unesco om de volgende aloude waterdistributiesystemen in te schrijven op de World Heritage List:
• Falaj Al Jila (Sur);
• Falaj Al Khatmin (Nizwa);
• Falaj Al Malki (Izki);
• Falaj Al Muyassar (Ar Rustaq)
• Falaj Daris (Nizwa, grootste falaj).
Deze aflaj (‘verdelers’) zijn in de desbetreffende hoofdstukken behandeld.
Oost-Muscat
Rondreizen
Tijdens dit overland-avontuur door Chili en Argentinië ontdek je het zuidelijke deel van deze twee landen. In de Chileense wijnregio staat een...
Rondreizen
Tijdens dit overland-avontuur door Tanzania, Malawi, Zambia en Zimbabwe reis je langs de hoogtepunten en meest afgelegen en ongerepte plekken van Afrika....
Vlak aan het goudgele uitgestrekte zandstrand van de Adriatische kust ligt het gezellige Giardini di Altea. Voor jong en oud is het...