Aveiro dat in een prachtig kustgebied ligt, koestert het predicaat ‘Venetië van Portugal’. Aan de westrand van het botanisch reservaat Cambarinho troont de voormalige adellijke stad Viseu boven alles uit. Jaarlijks wordt er de grootste jaarmarkt van Portugal gehouden.

De barokke collegezalen van de universiteitsstad Coimbra worden bevolkt door een nieuwe generatie studenten die in tegenstelling tot de vorige de blik op Europa heeft gericht.

Vanuit Coimbra is het niet ver rijden naar de kust, de Costa de Prata. Hier vindt u de langste aaneengesloten kuststrook van Portugal met brede, vaak verlaten stranden. Niet alle vissersdorpjes hier hebben een eigen haven. Daarom worden de vissersboten met tractoren of ossen het strand op getrokken en daar ‘afgemeerd’; de vangst in sardines is zelden om over naar huis te schrijven.

Een van de bekendste badplaatsen langs de kust is Nazaré. Bescheiden in omvang, maar met faciliteiten die in kwaliteit voldoende tegemoetkomen aan de wensen van de moderne vakantieganger. Vanaf het gezellig drukke Blauwe Vlag-strand heb je zowel in noordelijke als zuidelijke richting een uitloop van tientallen kilometers.

Over dat alles waken de adembenemende pieken van het Nationale Park Serra da Estrela. De hoogste top van het ‘Sterrengebergte’ ontglipt met zijn 1993 meter net het etiket ‘hooggebergte’.

Maar de Portugezen zouden de Portugezen niet ziin, als zij daar al lang geleden niet iets op hadden gevonden. Op de hoogste pas is in de sneeuw een zeven meter hoge obelisk gemetseld die precies de ontbrekende meters levert om de berg aan zijn trots te helpen. Waarin een klein land groot kan zijn.

In het hart van het park ligt Manteigas, een schilderachtig stadje, bereikbaar over adembenemend mooie bergwegen.

Naar het zuiden toe, op weg naar Lissabon, liggen achter de kust in een streek met uitgestrekte pijnboombossen stadjes als Batalha met zijn beroemde kloosterkerk - de uitbundige kalkstenen decoraties werden in de 14e eeuw al als extravagant betiteld.

De folkloristische en religieuze tradities van de broederschappen van Tomar zijn net zo’n grote toeristische trekpleister als het beroemde ‘Tomar-venster’ in de grootste kloosterkerk van Portugal.

Ook groot is de bedevaartplaats Fatima, de grootste in de christelijke wereld na Lourdes. Het romantische beeld van drie maagdelijke herderinnetjes die een magische ontmoeting hadden met Maria, dat beeld heeft plaats gemaakt voor een geoliede kerkelijke machine van een omvang die believers en unbelievers telkens weer verbaast. De een laaft zich er aan, de ander gruwt ervan. Maar Fatima is en blijft een fenomeen.

De grootste rivier van zowel Portugal als Iberisch Schiereiland is de Taag. Deze vorm de zuidelijke begrenzing van ‘Tussen Douro en Taag’ en met een beetje goede wil zou je kunnen zeggen dat de rivier het land in tweeën deelt.

Aan de monding ligt de kosmopolitische miljoenenstad Lissabon – hoofdstad, handelsstad, financieel bolwerk en regeringscentrum. Een stad met een ongeëvenaarde rijke cultuur, terug te vinden in manuelstijl uitgevoerde museumpaleizen, historisch pleinen, kolossale standbeelden, adellijke villa’s en lommerrijke parken.

Onvergelijkbaar in sfeer en charme zijn de volkswijken Bairro Alto (‘Oude Wijk’) en Alfama – het zijn dorpen in een stad met een volstrekt authentiek karakter. Tot diep in de nacht klinkt hier uit duistere alkoven en cafés de fado als een weemoedige klaagzang.

De sfeer in de oude wijken staat ver af van het onderkoelde, oprukkende glas en beton dat het centrum van Lissabon de afgelopen decennia langzaam maar zeker is gaan domineren. Daarin passen naadloos de kolossale, vaak fraai vormgegeven shopping centers en malls rondom het centrum die de klanten van de winkels in de binnenstad wegzuigen.

Markies de Pombal die het hart van Lissabon zo stijlvol herbouwde na de verwoestende aardbeving van 1755, moet zich al menigmaal in zijn graf hebben omgedraaid.

Lissabon ontdekken is door Lissabon wandelen, slenteren het liefst. Door die oude wijken. Strijk neer op een caféterras op het Rossio, het plein in het hart van de stad, en laat het Portugese leven aan u voorbijtrekken. Of neem een kijkje in café Martinho da Arcada aan de Praça do Comércio, het 18e eeuwse etablissement waar de beroemde Portugese schrijver en dichter Pessoa in de jaren twintig veel van zijn literaire werk heeft geschreven.

Het grotere werk is te vinden in het westelijke stadsdeel Belém, aan de oever van de Taag. Daar staat het kolossale Monument der Ontdekkingen, een van de beeldbepalende monumenten van het moderne Lissabon. Daarachter ligt het niet minder imposante Hiëronymus-klooster waar je makkelijk een halve dag zoek kunt brengen.

In de directe omgeving van Lissabon is op kunsthistorisch vlak meer te beleven. Zoals in het museumstadje Sintra met zijn vele paleizen, klooster en kastelen. Of in Mafra, waar de bouw van het enorme klooster het begin van het einde inluidde van Portugals gouden eeuw. Voor het ‘Scheveningen’ van Lissabon moet u in Estoril zijn.