Visgerechten
IJslandse vis heeft wereldwijd een grote reputatie door zijn superieure kwaliteit en overheerlijke smaak. Het heldere en schone water van de Atlantische Oceaan rond IJsland vormt de basis voor onbegrensde variaties voor de vele visdelicatessen. Fijnproevers en IJslandkenners spreken dwepend over de ‘cultuurhistorie van de visbereiding’.
Een aardige bijzonderheid van IJsland zijn de vele viswinkels, hoewel ook veel supermarkten een brede sortering aan verse vis aanbieden. Wilde zalm en forel kunnen ook buiten de zomermaanden gegeten worden doordat de hengelsport enorm populair is. Dagelijks wordt de vers, in helder en schoon viswater, gevangen vis direct aan de restaurants verkocht, zodat zij zeker zijn van de kwaliteit van het gebodene. De meeste restaurants bieden een aantal variaties op de bekendste binnenlandse vissoorten (schelvis, heilbot, schol, garnalen, mosselen) en op IJsland gevangen schelpdieren, terwijl wildwatervis en gekweekte zoetwatervis, zoals zalm en forel, ook in overdaad aanwezig is. Het is de laatste tijd een trend geworden om exotische vissen, die als bijvangst worden gevangen, op het menu te zetten. Onder deze in andere landen als uiterst luxueuze soort te boek staande vissen vallen de engelvis en de orange roughy. Minstens één exoot is standaardkost in verscheidene restaurants en sommige zijn zelfs gespecialiseerd in de vreemdste en mooiste exemplaren uit de vissenwereld.
Lamsgerechten
IJsland biedt meer dan alleen vis; het vee is opgegroeid zonder hormoonbehandeling of groeibevorderende medicijnen, en het alom aanwezige hooglandschaap is een voorbeeld van organische voedselproductie. Onverzorgd en alleen gelaten om de hele zomer te zwerven en te grazen op gras, planten, kruiden, heide en bessen in de ongerepte, zuivere natuur van de hooglanden, krijgt het schapenvlees een aparte smaak. Deze buitengewoon lekkere specialiteit is vaak op de menukaart te vinden als ‘Highland lamb’.

Overige
Ook rendiervlees is een plaatselijke delicatesse, maar wordt op slechts weinig plaatsen geserveerd. Gedurende een deel van het jaar staat ook wild, zoals sneeuwhoen op het menu.

Traditionele inheemse gerechten
Delicatessen als rottend haaienvlees en in Mysa ingemaakte ramstestikels worden, met grote animo en veel uiterlijk vertoon, verslonden tijdens de traditionele midwinterfeesten van Thorrablót in januari en februari, die beschouwd worden als een belangrijke sociale aangelegenheid. Andere heerlijkheden worden het hele jaar door gegeten (al zult u ze meestal niet in restaurants kunnen vinden). Dappere bezoekers kunnen de uitdaging aangaan om deze gerechten, die de IJslanders in sombere eeuwen letterlijk in leven hielden, te nuttigen zoals:

Hangikjöt
Gerookt lam, meestal een been of een schouder. Het is van oudsher al een favoriet gerecht van de IJslanders geweest en wordt vrijwel overal geserveerd tijdens feestelijke gebeurtenissen, in het bijzonder met Kerstmis. Op de traditionele wijze geserveerd met gekookte aardappels, erwten en een witte kruidensaus, staat hangikjöt wel op de menukaart van veel restaurants.

Slátur
Bloed- of leverpudding. Dit gerecht wordt in september en oktober bereid omdat dan het slachtseizoen op zijn hoogtepunt is. Er zijn twee soorten: Blódmör en lifrarpylsa. De pudding wordt 3 uur gekookt en geserveerd met tot kruim gekookte aardappels of puree van knolraap.

Blódmör
Bloedpudding. Dikke plakken van een mix van schapenbloed, meel, niervet en kruiden, bijeengehouden en gekookt in een schapenmaag. Dit nam vroeger de plaats in van brood, daar waar geen tarwe wilde groeien.
Lifrarpylsa
Leverpudding. Een variatie op haggis en blódmör, waarbij het bezinksel van een fijngehakte schapenlever wordt gebruikt in plaats van schapenbloed. Het is erg populair en waarschijnlijk aantrekkelijker voor de niet- ingewijden.

Hardfiskur
Stokvis. Een gedroogde vis (schelvis, kabeljauw of zeewolf) die als snack wordt gegeten. Het is gebaseerd op een oude conserveringsmethode en kan jarenlang in een droge omgeving bewaard worden. De vis wordt schoongemaakt, gewassen en in luchtige schuren (of alleen onder een afdakje) opgehangen, tot ze hard en broos zijn geworden. Het wordt om het weer eetbaar te krijgen niet gekookt, maar geslagen tot het zacht en kruimelig wordt. Vervolgens wordt het vel er in repen afgetrokken en geserveerd met een heerlijk laagje boter.

Hákarl
Haaienvlees uit IJsland, dat in de duurste restaurants geserveerd wordt nadat het eerst maanden onder de grond heeft liggen rotten. Dit ‘verduurzamen’ is voor elk haaiengerecht noodzakelijk om de grote hoeveelheid ammoniak uit het haaienlichaam te krijgen. Zonder deze behandeling is haaienvlees absoluut dodelijk voor zijn eter. Tijdens het verduurzamingsproces, dat jaren kan duren voordat het geheel klaar is, wordt de haai in repen gesneden, op schone kiezelgrond gelegd en bedekt met stenen. Na enige weken wordt het verwijderd, gewassen en net als stokvis in luchtige bouwsels gehangen om te drogen. Evenals andere belegen gemaakte etenswaren heeft hákarl een sterke ammoniaklucht. Er wordt dan ook beweerd, dat het moeilijkste deel ‘het langs je neus te krijgen’ is. Wanneer dat eenmaal gelukt is, kunt u het haaienvlees het best wegspoelen met overvloedige hoeveelheden ijskoud ‘brennivín’.

Svid
Een van haar en wol ontdane, gekookte schapenkop die warm of koud wordt gegeten, inclusief de ogen (met uitzondering van het oogsteentje!). Deze delicatesse wordt al sinds mensenheugenis gegeten en is nog steeds behoorlijk populair. De kop wordt goed gespoeld, daarna verschroeid om de wol te verwijderen en vervolgens bijna 2 uur lang gekookt. Svid wordt meestal geserveerd met kluif en puree of gekookte knolraap. De tong smaakt uitstekend en de ogen zijn feitelijk veel lekkerder dan het klinkt.

Svidasulta
Veel mensen geven de voorkeur aan schapenkop aan het bot, gedompeld in svidasulta (hoofdkaas) en geconserveerd door het in wei in te maken.

Brennivín of black death
Al deze culinaire hoogstandjes worden weggedronken met brennivín, een uiterst bitter traditioneel brouwsel, dat veelbelovend black death wordt genoemd.
Diversen
Een groot aantal andere traditionele gerechten wordt in wei geconserveerd, zoals verschroeide onderpoten van een lam, ramskloten (hrútspungar) en versgebakken cake, waaraan ramskloten zijn toegevoegd.

Voor buitenlanders beter te verteren IJslandse gerechten zijn:

Skyr
De favoriet bij de traditionele zuivelproducten. In Nederland ook wel bekend als ‘hangop’, uitgelekte yoghurt, die men in een doek laat uitlekken. Het uitgelekte vocht, mysa genaamd, staat bij de meeste zuivelafdelingen te koop. Het wordt gebruikt om vis in te bereiden en broodbeleg (mysingur) van te maken.
Het is zonder meer aan te bevelen. Geen extreem gedoe, maar zuivere zuivel, tot mijn verbazing behorend tot de zachte kaassoorten, zoals H’llenkose en yoghurt. Oorspronkelijk komt het gerecht uit Scandinavië en werd 1000 jaar geleden door de eerste kolonisten meegenomen. Skyr heeft een laag vetgehalte, een hoge voedingswaarde (erg maagvullend) en wordt geserveerd met een klein beetje witte of bruine suiker en een mengeling van melk en room. Het is bijzonder smakelijk met verse bessen of fruit en is in veel restaurants verkrijgbaar als dessert.

Laufabraud
Koekjes van heel dun deeg, waarin figuurtjes zijn uitgesneden. Ze worden gebakken in een frituurpan.

Kerstmaaltijd
Meestal bestaat deze uit een gebakken sneeuwhoen, een salade en gekookte aardappelen met een zoete, witte saus. Ook eet men wel gerookt schapenvlees met zoete aardappelpuree, doperwten en rodekool. Wie naar een restaurant gaat, kan daar genieten van een kerstbuffet met veel gemarineerde haring, gerookte zalm en vaak ook rendierbiefstuk.

Waffle
Een al dan niet warme, dubbelgeslagen pannenkoek met daartussen slagroom en wat jam. Het smaakt o.a. heerlijk na afloop van een tocht op het ijsbergenmeer Jökulsárlón.