Er zijn ongeveer 150 soorten zoutwatervissen, hoewel van maar 66 soorten met zekerheid bekend is dat ze zich in de IJslandse wateren voortplanten. De belangrijkste grondvissoorten vormen de basis voor de visindustrie: kabeljauw, schelvis, koolvis, roodbaars, Groenlandse heilbot, leng, schol, zeewolf en tandvis. De aan de oppervlakte levende vissen worden gedomineerd door haring en lodde, terwijl de belangrijkste schelpdieren bestaan uit garnalen, kammossel, Noorse zeekreeft en IJslandse mossel. Onlangs zijn de oceaansoorten rond en voorbij de 200-mijls visserijgrens bestudeerd en gevangen, waaronder roodbaars (waarvan nu bekend is dat ze in enorme hoeveelheden voorkomen), orange roughy, grenadier en grote zilverspiering.

Walvis

Er leven 17 verschillende soorten walvissen in de IJslandse wateren. Tot 1986 werden in de zomer grote aantallen walvissen gevangen en intussen wordt een aantal soorten niet langer meer met uitsterven bedreigd. Walvissen zijn geliefd door velen, maar gezien door weinigen. Dit is waarschijnlijk de meest treffende beschrijving van deze bewoners van de grote oceanen. De walvissen (hoewel het geen vissen, maar zoogdieren zijn) schijnen het best naar hun zin te hebben in de heldere, niet-vervuilde wateren rondom IJsland.

De bekendste soorten zijn:

Mink (8-10 meter)

Op deze soort werd het meest gejaagd, sinds 2006 ook weer door IJsland. Wereldwijd zijn er tussen de 0,6 en 1,3 miljoen exemplaren.

Sei (13-16 meter)

Deze slanke walvis werd bejaagd in de jaren zestig van de vorige eeuw toen de blue, fin en humpback walvissen met uitsterven werden bedreigd. Meer dan 200.000 werden er in de 20e eeuw gedood, waarvan de helft in een tijdsbestek van slechts 12 jaar.

Sperm (15-20 meter)

Beroemd door de Moby Dick films, maar al vanaf de 17e eeuw bejaagd. Rond 1940 waren er 2 miljoen exemplaren, maar door de commerciële walvisjacht daalde het aantal sterk.

Bryde (13-16 meter)

Deze dieren leven in tropische en subtropische gebieden en worden niet bedreigd. Het aantal wordt geschat op ca 80.000.

Humpback (11-18 meter)

Een van de bekendste soorten door het gezang en de acrobatische toeren die uitgehaald worden. Het geschatte aantal bedraagt 14.000.

Fin (18-26 meter)

Na de blauwe vinvis is dit de grootste walvis. Het zijn snelle zwemmers en kunnen maar liefst 100 jaar oud worden. Er zijn er nu nog 170.000.

Bovenstaande namen zijn in het Engels, omdat het walvistoerisme op IJsland ook de Engelse naam hanteert. De kans er een te zien tijdens deze speciaal georganiseerde boottochten is vrij groot. Het noordelijk gelegen Húsavík is de hoofdstad van de ‘whalewatching’ tours, maar ook vanuit Reykjavík en Grindavík zijn deze tochten mogelijk. Na een oponthoud van vele jaren is in 2006 weer begonnen met de walvisjacht, onder de dekmantel ‘voor wetenschappelijke doeleinden’.

Zalm

Zalmen zijn trekkers. Zij worden geboren in rivieren en trekken op heel jonge leeftijd naar zee. Na een jaar of 6 à 7 zijn ze volwassen. Ze houden dan op met eten en keren terug naar hun geboorteplaats. Daar paren ze, waarna ze sterven. De laatste tijd echter ziet men meer en meer ondermaatse, mannelijke zalmen de rivieren optrekken, richting paaigebied. De dieren zijn nauwelijks 2 jaar oud en toch al geslachtsrijp. Als deze kleintjes even de kans zien, glippen ze tussen hun grote soortgenoten door en bevruchten de door de vrouwtjes gelegde eieren.

Deze kleine zalmen geven zo hun enigszins afwijkende erfelijke eigenschappen door aan het nageslacht. Daardoor zullen er steeds meer kleine, vroegrijpe zalmen komen, die nauwelijks enige commerciële waarde hebben. Voor de vissers is dat een kwalijke zaak, maar de zalmen zelf zouden er wel eens groot voordeel van kunnen hebben. Als de zalmvangst niet meer lonend is, zullen de dieren verder ongemoeid worden gelaten. Klein en vroegrijp betekent voor hen immers een grotere kans om te overleven.

Zeedieren en vissoorten

Ook omdat de IJslandse restaurants vele vissoorten op de uitstekende menukaart hebben staan, volgt hier een uitgebreid viertalig overzicht van de zeedieren, die in de IJslandse wateren voorkomen.

Latijn Engels Nederlands IJslands Lengte in cm Anarhichas lupus Catfish Zeewolf Steinbítur 60-110 Argentina silus Greater silversmelt Zilverspiering Stóri gulllax 50-60 Artica islandica Iceland Cyprine Noordkromp Kúfskel 10-11 Brosmes brosme Tusk, Cusk Tandvis Keila 40-90 Buccinum undatum Common welk Wulk Beitukónguri – Chimaera monstiosa Rat tail Geirnyt 80-120 Chlamys islandica Iceland scallop IJslandse kammossel Hörpudiskur – Clupea herangus Herring Haring Síld 30-40 Coryphaenoides rupestris Roundnose grenadier Grenadier Slétthali 100-150 Cyclopterus lumpus Lumpsucker Snotolf Hrognkelsi,
hrygna (grásleppa) of
haengur (raudmagi) 40-50

30-40 Gadus morhua Cod Kabeljauw Thorskur 70-110 Glyptocephalus cynoglossus Witch Aalbot Langlúra 35-50 Hippoglossus hippoglossus Halibut Heilbot Heilagfiski,
Flydra (Lúda) 150-200 Hoplostethus atlanticus Orange roughy - Búrfiskur 40-60 Hyas araneus Common spidercrab Zeekrab Trjónukrabbi – Lepidorhombus whiff-iagonis Megrim, Whiff Scharreltong Stórkjafta 40-50 Limanda limanda Dab Schar Sandkoli 25-35 Lithodes maja Northern stonecrab Noordse steencrab Gaddakrabbi – Lophius piscatorius Anglerfish, Monkfish Engelvis Skötuselur 1-2 Mallotu villosus Capelin Lodde Lodna 16-18 Melanogrammus aeglefinus Haddock Schelvis ysa 60-70 Merlangius merlangus Whiting Wijting Lysa 20-50 Micromesistius poutassou Blue whiting - Kolmunni 40-50 Microstomus kitt Lemon Sole Tongschar Thykkvalúra 20-40 Molva dypterygia dypterygia Blue ling Blauwe kabeljauw Blálanga 100-150 Molva molva Ling Leng (soort kabeljauw) Langa 100-150 Mytilus edulis Mussel / Clam Mossel Kraeklingur 6-8 Nephros Norvegicus Norway lobster Noorse garnaal Leturhumar – Ommatostrephes todarus Squid Pijlinktvis Kolkrabbi, Smokkfiskur tot 50 Pandalus borealus Shrimp, Prawn Garnaal Raekja – Pleuronectus platessa Plaice Schol Skarkoli, Raudspretta 30-50 Pollachius virens Saithe, Coalfish Koolvis Ufsi 70-100 Raja batis Skate Platrog, vleet Skata 100-150 Raja radiata Starry ray Sterrenrog Tindabykkja, Gaddaskata 40-70 Reinhardtius hippoglossides Greenland halibut Groenlandse heilbot Grálúda, Svartaspraka 70-80 Salmo salar Salmon Zalm Lax 65-100 Salmo trutta lacustris Brown trout Meerforel Vatnaurridi 40-50 Salmo trutta trutta Sea trout Zeeforel Sjóurridi, Sjóbirtingur 45-65 Salvelinus alpinus Char Bergforel Fjallableikja 40-50 Salvelinus alpinus Char Zeeforel Sjóbleikja 40-50 Salvelinus alpinus Char Meerforel Vatnableikja/Murta 15-20 Sebastes marinus Redfish, Ocean Perch Roodbaars Karfi (Stóri) 30-50 Somniosus microcephalus Greenland shark Groenlandse haai Hákarl 200-400 Squalus acanthias Spined dogfish Hondshaai Háfur 80-100 Strongylo centrotus droebachiensis Oursin Zee-egel ígulker (Skollakoppur) –