Belangrijk is de verwerking van het zout dat in de directe omgeving van de stad op grote schaal wordt gewonnen. Wie vroeg opstaat en een kijkje neemt in de haven waar rond zonsopgang de eerste traineiras (vissersboten) binnenlopen, ziet dat de visserij als bedrijfstak nog niet helemaal verdwenen is, hoewel de visverwerkende industrie de laatste tijd is teruggelopen.

Setúbal heeft de grootste vissersvloot van het land en de conservenindustrie en vismeelfabrieken doen in omvang niet onder voor die van Porto. In het doca dos pescadores (vissershaven) worden vooral sardines en kabeljauw aan wal gebracht.

Vissershaven is Setúbal altijd geweest. Al ten tijde van de Romeinen floreerde hier de visindustrie – de vis werd er gezouten en daarna tot in de verste uithoeken van het keizerrijk vervoerd. Na een Moorse bloeiperiode kwam de stad in 1249 in handen van de kruisridders en verkreeg de begeerde stadsrechten.

De muren die in de 14e eeuw werden gebouwd, begonnen al snel te lijken op een te krap bemeten harnas. De sterke groei van de stad in de 15e en 16e eeuw was het gevolg van de ontdekkingsreizen waarvan de eerste, die van Alfonso V in 1458 naar Marokko, vanuit Setúbal werd ondernomen.

Het moderne Setúbal is bezwaarlijk een aantrekkelijke stad te noemen. De oude binnenstad, de Cidade Antiga, ligt verscholen achter de grote Praça da República dat op zijn beurt aan de haven grenst. Na het oversteken van de drukke Avenida Luisa Todi die parallel aan de haven loopt en waar het standbeeld staat van de Portugese dichter Bocage (18e eeuw), belandt men in dit oudste deel van de stad.

Deze Cidade Antiga heeft een aantal pittoreske pleintjes, binnenplaatsjes en oude straten met stoffige winkeltjes. Maar het stadsbeeld wordt toch bepaald door moderne wijken met veel hoogbouw en moderne winkelcentra met hippe koffietentjes. Goede winkelstraten zijn onder andere in de eerder genoemde Avenida Luisa Todi en de achter de oude stad lopende Avenida Cinco de Outubro.

Bezienswaardigheden

Het belangrijkste historische monument van Setúbal is de Jezus-kerk (Igreja de Jesus). Wanneer je de Avenida 22 de Dezembro – die haaks op de Avenida Luisa Todi loopt – inloopt of -rijdt, ligt deze bijzondere 15e-eeuwse kloosterkerk op zeker moment aan uw rechterhand. De kerk is door de beroemde Frans-Portugese bouwmeester Diogo Boytac opgetrokken uit Arrabida-steen (een marmersoort).

Dat gebeurde in opdracht van koning Manuel die daarmee gehoor gaf aan een visioen van een van zijn kindermeisjes. Bij de bouw van deze kerk die overwegend gotisch is, werden destijds voor het eerst in de Portugese architectuur manuel-decoraties toegepast. Zeer opmerkelijk zijn de spiraalvormige zuilen die het gewelf dragen; bijzonder fraai de vele tegeltableaus.

In het bij de kerk behorende klooster is het Setúbal Museum (Museu de Setúbal) ondergebracht, een gemeentemuseum met een zeer brede maar daarom niet minder interessante collectie. U vindt er onder andere schilderijen van Portugese, Vlaamse en Spaanse meesters uit de 15e-20e eeuw, siervoorwerpen en juwelen uit Portugals Gouden Eeuw, en er is een archeologische afdeling. Verder een schitterende collectie azulejos (tegelplateaus) uit de 15e en 18e eeuw en een antiquariaat met 12.000 boeken.

Het Heilige Filips-kasteel (Castelo de São Filipe) is in opdracht van de Spaanse koning Filips II (Filips I van Portugal) rond 1600 gebouwd. Het was niet alleen bedoeld om een eventuele Engelse aanval af te kunnen slaan, maar ook om de opstandige bevolking van Setúbal te imponeren. Van beide is niets terechtgekomen.

Nu is in het kasteel een pousada (hotel) ondergebracht. Als u er logeert of koffie drinkt, neem dan eens een kijkje in de kapel van het fort die helemaal met azulejos is betegeld. Het is werk van Policarpo de Oliveira Bernardes uit 1736.

Vanuit de haven van Setúbal kunnen boottochten worden ondernomen naar het zuidoostelijke deltagebied van de Rio Sado.

Evenementen

Het jaarlijkse Festa de São Tiago wordt van 25 juli t/m 8 augustus gehouden.

Omgeving Setúbal

In de omgeving van Setúbal liggen twee nationale parken. Arrábida Natural Park ligt ten westen van Setúbal. Het gebied strekt zich langs de kust uit waarbij steile kalksteenrotsen en lange zandstranden elkaar afwisselen. Die gaan naar het binnenland toe over in pijnboombossen. Een erg mooi wandelgebied is ook het Reserva Nacional do Estuário do Sado. Het is een wetland rond de monding van de Rio Sado.