Casa y Archivo de Rubén Darío is het huis waar de vernieuwer van de Spaanse dichtkunst en literatuur opgroeide. De indruk die het geeft van een negentiende eeuws Leónees huis op stand maakt het extra interessant. Het was ooit de woning van zijn peettante Bernarda en haar man kolonel Felix Ramírez. Zij namen de zorg voor hem op zich toen zijn ouders scheidden. Later was dit ook het adres van León’s andere grote dichter, de metafysicus Alfonso Cortés. Hij zat er tot waanzin gedreven letterlijk achter de tralies. Te zien zijn onder andere meubelstukken van de familie, werk van beide dichters en een bibliotheek. De woning werd al in 1964 opengesteld als museum en is in 1992 gerestaureerd. De openingstijden zijn op dinsdag t/m zaterdag van 8.30 tot 12.00 en van 14.00 tot 17.00 uur. Zondags van 8.30 tot 12.00 uur. Een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. Vanaf de noordwesthoek van het Parque Central op het eind van het derde blok westwaarts, links.

Museo Tradiciones y Leyendas ofwel het museum van ’s lands tradities en legendes. Het is ondergebracht in ‘gebouw 21’, voormalige gevangenis en de plek waar veel tegenstanders van de Somoza-clan hun dagen moesten slijten.

In 1956, na de moord op García Somoza, barst een heksenjacht los op de verdachten en honderd mensen worden hier vastgezet en gemarteld. In 1959 volgen studenten die mee hebben gelopen in een protestmars. Op 9 september 1978 valt de FSLN edificio 21 aan en Anastasio Somoza, de zoon van Garciá, straft met een bombardement op León. In 1979 komt met de revolutie een einde aan de dienst van het gebouw als gevangenis en martelplaats. Te zien zijn foto’s uit deze zwarte periode, poppen die zijn opgesteld in de voormalige cellen en zo uit Nicaragua’s legendes lijken te zijn weggeslopen en fraaie mozaïeken. Maar vooral blijft de indruk achter van de horror die zich binnen de muren heeft afgespeeld. Als je door de poort het terrein oploopt, zie je rechts een oude mangoboom die ooit door een gevangene is geplant. Geopend op dinsdag t/m zaterdag van 8.00 tot 12.00 en van 14.00 tot 17.00 uur; op zondag alleen ’s?ochtends; C7. Drie blokken zuid vanaf de zuidwesthoek van het Parque Central, in het eerste blok west, rechts.

Museo Insurreccional ‘Luís Manuel Toruño Charrasca’ ligt op de zuidwesthoek van het Parque Central en bestaat uit een verzameling kopieën van krantenartikelen over de strijd van Sandino en de Sandinisten. Ook hangen er foto’s uit deze periodes en voorbeelden van zelf in elkaar geknutselde wapens. Een oud-strijder en beheerder van deze kamer vol herinneringen is een welwillende verteller over de gebeurtenissen in die gewelddadige tijd. De openingstijden zijn flexibel en men vraagt om een bijdrage van $1.

Het inheems centrum Casa Comunal del pueblo de Sutiava is een bron van informatie over de wijk Sutiava en geeft een indruk van het zelfbewustzijn van deze Leónese bevolkingsgroep. Onderdeel hiervan is Museo Adiact dat in het bezit is van een collectie aardewerk van voor en na Christus, gevonden in de wijk. De bewoners verkochten het uit armoede. Ook staat er door handel verkregen keramiek uit Honduras en El Salvador. De betekenis van ‘Sutiava’ is in het Spaans ‘hombres grandes’, ‘grote mensen’, en wel groot in wat ze bereikt hebben. Behorend tot de Maribios en oorspronkelijk afkomstig uit het zuidoosten van Mexico, streken de Sutiava neer op hun huidige plek. De Spanjaarden volgden niet veel later. Men zegt wel dat de kolonisatoren het oude León niet alleen verplaatsten vanwege de riskante ligging aan de voet van de Momotombo. Ook zou de stad in verval zijn geraakt. Ze bouwden de nieuwe stad naast het welvarende Sutiava en onderwierpen vervolgens haar inwoners.

Verder is er een Gigantona te zien, een meer dan levensgrote pop die Spanje moet voorstellen. De Spanjaarden waren een stuk groter dan de autochtone bevolking en volgens haar ook nog eens erg dom. Dit is de reden dat de pop niet is uitgerust met ogen en tong. Een kleine pop met een buitenproportioneel groot hoofd vertegenwoordigt de Sutiava zelf. Zij hebben dus buitengewoon veel hersenen. Men gebruikt de figuren nog steeds in een spel tijdens feesten maar ze zijn ook te zien als folkloristische act (La Danza de la Gigantona y el Enano de Cabezón). Het centrum is te vinden vanaf de noordoosthoek van het plein voor Iglesia San Juan Bautista (Sutiava) één blok noordwaarts, links in het gebouw met de muurschildering.

Het kleine Museo de Arte Sacro ‘Mons Bosco Vivas Robelo’ aan de zuidkant van het plein in Sutiava herbergt kunst afkomstig uit de kerken Veracruz en Santiago. Het werk dateert voornamelijk uit de 17e en 18e eeuw en bestaat uit altaarstukken, houten heiligenbeelden, kandelaars en zilverwerk. Ooit sierde het de huidige ruïnes op. De openingstijden zijn flexibel en toegang is mogelijk als de ernaast gelegen parochie geopend is. In ieder geval van maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 11.00 en van 14.00 tot 16.00 uur, ‘s zaterdags alleen in de ochtenduren en zondag de gehele dag. Een vrijwillige bijdrage stelt men op prijs.