Het uiterste noordoosten van deze provincie heet Koillismaa (letterlijk 'land in het noordoosten'). Dit vlak onder de poolcirkel gelegen gebied rond de gemeente Kuusamo hoort landschappelijk en klimatologisch gezien al bij Lapland en wordt toepasselijk de 'poort naar Lapland' genoemd. In deze snel populair geworden bergachtige streek ligt een aantal van de mooiste Finse natuurgebieden, zoals het nationaal park Oulanka. Door Oulanka loopt de beroemde Karhunkierros wandelroute (Berenroute).

Wintersport in Midden-Finland

In Midden-Finland valt 's winters de meeste sneeuw van heel Finland. Er zijn belangrijke skigebieden zoals Kuusamo, Ruka, Iso-Syöte en Vuokatti, waar men naast alpineskiën deel kan nemen aan huskysafari's, sledetochten met rendieren, sneeuwschoenwandelingen, ijsvissen of langlaufen.

Langs de Russische grens

Moerasvoetballen en 'Beren kijken' tussen Kajaani en Kuusamo

Wie van Kajaani de snelste route kiest naar Kuusamo en Lapland neemt weg-5/E63 door een grotendeels onbewoond en ruig gebied. Voorbij Suomussalmi komt men dan op de Via Karelia, die men verder kan volgen naar Kuusamo. Onderweg passeert men het voorheen onbekende dorp Hyrynsalmi a, tegenwoordig 'op de kaart gezet' vanwege zijn jaarlijkse wereldkampioenschap moerasvoetbal. Ook Suomussalmi s is hard op weg bekend te worden met zijn mogelijkheid om 'beren te kijken' in de ongerepte oerbossen langs de Russische grens. Rond de plaats Suomussalmi is tijdens de Winteroorlog (1939-40) zwaar gevochten door Finse soldaten tegen het Russische leger. In het Suomussalmi Raate Tie Oorlogsmuseum komt u meer te weten over de beruchte slag langs de Raateweg (Nederlandstalig gidsje beschikbaar). Suomussalmi is ook de geboorteplaats van de populaire F1 coureur Heikki Kovalainen. Bij de toeristeninfo aan weg-5/E63 staat een van zijn racewagens op een paal. (Jalonniemihuis, met toerist informatie, tentoonstellinkje over prehistorisch Suomussalmi, cafetaria, winkeltjes en snoepatelier).

'Beren kijken' kan via het Martinselkonen Wilderness Centre in Suomussalmi, vanaf half mei tot eind augustus.

Dertig kilometer ten noorden van Suomussalmi komt de automobilist langs hoofdweg 5 (E63) plotseling in aanraking met de bizarre 'silent people' van kunstenaar Reijo Kela, een groep van bijna 1000 vogelverschrikkers die zich als een bewegingsloos leger in het veld heeft opgesteld.

Halverwege Kuusamo ligt het uitgestrekte Hossa wildernisgebied, een gebied van dennenbossen, rivieren, meertjes en veengebieden. In het wildernisgebied loopt een groot aantal wandelpaden en kanoroutes. Aan de oever van het Öllöri-meer is in 1991 een bezoekerscentrum gebouwd met een expositie over de 10.000 jaar geschiedenis van het gebied, de natuur en de outdoormogelijkheden. Er is ook een café-restaurant en informatiedesk. In het Hossa wildernisgebied zijn de oudste archeologische vondsten van Finland gedaan, resten van bijna 10.000 jaar oude nederzettingen. Ook vinden we hier de oudste rotstekeningen van Noord-Finland. De Värikallio rotstekeningen hebben een ouderdom van meer dan 3500 jaar en werden in 1977 herontdekt door Leena Mäkelä en Juhani Rossi tijdens een skitocht in de bossen. Op een loodrechte rotswand boven een rivier bevinden zich 61 tekeningen van dieren en menselijke figuren. In het Jalonniemi huis in Suomussalmi hangen foto's van de rotstekeningen en kan men informeren naar excursies naar de afgelegen rotswand. Vanaf de parkeerplaats bij Lihapyörre gaat een 4 km lang wandelpad naar de rotstekeningen. Bij de rotstekeningen is een houten loopbrug van waaraf men de tekeningen goed kan zien.