Binnenkort naar Mohammed V en de onafhankelijkheid?

Mohammed V en de onafhankelijkheid

Na de terugkomst van koning Mohammed V zag het volk hem als nationale bevrijder en symbool van eenheid en stabiliteit. Terwijl in de rest van de Arabische wereld dictators en autoritaire republikeinse regimes naar voren kwamen, koos men in Marokko voor de koning. Deze bepleitte voorzichtige vooruitgang in het onderwijs, bevordering van de emancipatie van de vrouw en hervormingen in de landbouw. Hoewel de koning zich met de nationalisten verbonden voelde, bleef hij onafhankelijk en zag hij zichzelf als beschermer van eeuwenoude tradities. Dit stond haaks op de idealen van de Istiqlalpartij die van Marokko een democratische staat wilde maken. De aanhang van deze partij was vooral te vinden in de steden, terwijl de koning zijn aanhangers op het platteland zocht, waar in die tijd driekwart van de Marokkaanse bevolking woonde. Hij trouwde met de dochter van een Amazigh (Berber) stam uit de Midden-Atlas.

Vanaf 1957 noemde Mohammed V zich al-malik (koning) daarvoor werd de titel ‘sultan’ gebruikt. In de Istiqlalpartij streden de rechter en de linker vleugel met elkaar, waarvan de koning profiteerde. Bij de linker vleugel ging het vooral om het democratiseringsproces, terwijl de rechter vleugel zich gericht had op het territorium van Marokko. In 1959 richtte de linker vleugel onder leiding van Ben Barka een eigen partij op: de Union Nationale des Forces Populaires (UNFP).

Bij verkiezingen in 1960 won de Istiqlalpartij 40% van de stemmen. De partij nam plaats in de regering, die vooral de overheersende positie van de koning in de wet wilde opnemen. Zijn zoon Hassan was inmiddels opperbevelhebber van het leger geworden.

Omdat het gezag onder Mohammed V veel centralistischer was geworden, ontstond er verzet in verschillende regio’s. In 1957 kwam de Tafilalt-regio in opstand en een jaar later de Rif, waar de bewoners teleurgesteld waren over het uitblijven van veranderingen. Een groot deel van het leger kwam in actie om de opstand in de buurt van Al Hoceima te bedwingen.

Tot 1962 bleven de militairen er om de orde te handhaven. In 1960 werd het laatste verzet in de Midden-Atlas in de kiem gesmoord. Na de onverwachte plotselinge dood van Mohammed V in 1961 volgde zijn oudste zoon Hassan hem op.