Oorspronkelijk leefden de San als een soort alleenheersers in de bergen en op de vlakten van zuidelijk Afrika. Niet als één volk, maar afzonderlijk van elkaar in betrekkelijk kleine volkeren die weliswaar dezelfde voorouders hadden, maar elk met eigen culturen en elk met hun eigen taal, hoewel ze allemaal Khoisan, een kliktaal, spraken. Een deel van de San ontwikkelde zich tot bergvolkeren, ze leefden in de bergen en woonden in spelonken en grotten. Daar lieten ze de wereldberoemde, door UNESCO als werelderfgoed aangewezen, rotstekeningen achter, de oudste menselijke kunstuitingen, sommige van de tekeningen zijn meer dan 20.000 jaar oud. De huidige San zult u hier niet over horen spreken, zij zijn ervan overtuigd dat de tekeningen door de goden zijn achtergelaten en boodschappen bevatten van hun voorvaderen.

De oudste sporen van de San dateren van zo'n 25.000 jaar geleden. De mannen gingen op jacht, de vrouwen verzamelden voedsel. Vandaar ook dat gesproken wordt over volkeren als jagers en verzamelaars. De meesten leefden in vruchtbare gebieden, maar door toedoen van de blanken moesten ze verhuizen naar noordelijker gebieden.

Toen de westerlingen met de kliktaal in contact kwamen weigerden ze namelijk om met de San te onderhandelen, een volk moet wel heel erg achterlijk zijn als ze geen 'gewone' taal spreken. Die taal vormt overigens nog steeds een studie voor wetenschappers.

Mede als gevolg van de apartheidspolitiek werden de San uit hun oorspronkelijke gebieden verdreven en kregen ze een onvruchtbaar stuk land toegewezen. Dit land staat bekend als Bushmanland, gelegen in het noordoosten van Namibië, met Tsumkwe als hoofdstad. Als gevolg van hun leefwijze werden de San Bosjesmannen genoemd, een naam die overigens ook aan andere in Afrika levende volkeren werd toebedacht. Behalve van de kliktaal bedienen San zich ook van een hoog ontwikkelde gebarentaal, noodzakelijk voor de jacht.

In Bushmanland hadden de San nauwelijks overlevingskansen. Velen trokken dan ook uit dit gebied weg en vereenzaamden of traden in dienst bij andere, meer welgestelde volkeren zoals de Herero. Veel van hun oorspronkelijke cultuur ging daardoor verloren, hoewel ze er alles aan deden om er zoveel mogelijk van voor het nageslacht te bewaren. Oudere San weigeren echter om hun cultuurerfgoed aan nieuwe generaties over te dragen omdat die, in hun ogen, een San-onwaardig bestaan leiden en nemen eeuwenoude geheimen mee in hun graf. Zo verdween ook de fabelachtige kennis die, vooral de vrouwen, gehad moeten hebben over planten waaruit medicijnen vervaardigd konden worden.