In de leer van de mahajana-beweging nemen bodhisattva’s een belangrijke plaats in. Bodhisattva’s zijn mensen die boeddha zijn geworden, maar tijdelijk afzien van een plaats in het nirwana. In plaats daarvan blijven zij als verlichte mensen op aarde om de mensheid te dienen. Bekende bodhisattva’s zijn Avalokitesvara, Ratnapani, Samantabhadra, Vajrapani en Vishvapani. Deze bodhisattva’s stammen volgens de mahajana-beweging af van de vijf dhyani boeddha’s. De dhyani boeddha’s belichamen de vijf oorspronkelijke elementen van de kosmos. Op hun beurt hebben zij hun wortels in de hoogste godheid, de Adi Boeddha of Oer Boeddha. Volgens deze leer zijn er dus veel boeddha’s op aarde geweest en zal er in de toekomst ook een nieuwe boeddha op aarde verschijnen, de Maitreya of boeddha van de toekomst. De historische Boeddha Sakyamuni is in de ogen van de volgers van de mahajana-beweging slechts één incarnatie in de lange rij boeddha’s die, op geregelde tijden, een aardse gedaante aannemen. Binnen de mahajana-beweging zijn verschillende sekten ontstaan. De belangrijkste sekten zijn de Nyingma-pa (de Roodkappen), de Geluk-pa (de Geelkappen) en de Kagyu-pa (de in katoen gekleden). Veel boeddhisten in Nepal zijn volgelingen van de Nyingma-pa.

Het tantrisme

Het tantrisme of esoterisch boeddhisme is een geheimleer die een symbolische, religieuze filosofie bevat en tussen de 10e en 15e eeuw is ontstaan. Het lijkt in grote lijnen op de leer van de mahajana-beweging. Zij proberen echter de verlichting zonder wedergeboorten in één leven te bereiken. Via magie en andere duistere praktijken proberen zij de loop der dingen te manipuleren. Magische praktijken, fantasierijke seksuele rituelen en een overvloed aan sterke drank zijn sleutels voor het bereiken van harmonie tussen mens en universum. Seksuele gemeenschap tussen de goden symbo-liseert bevrijding, wijsheid en passie. Een vereniging met als doel om het tegengesteld zijn te elimineren. Het tantrisme heeft zijn wortels in de au-tochtone religieuze beleving van de bevolking. Het zich overgeven aan seksuele rituelen lijkt ogenschijnlijk in tegenspraak met Boeddha’s vier ede-le waarheden, die moeten leiden naar de overwinning op de begeerten. Volgens de aanhangers van het tantrisme en veel Tibetaanse boeddhistische sekten kan men echter ook in tegengestelde richting reizen om ditzelfde doel te bereiken. Zij kiezen niet voor het pad dat de historische Boeddha be-schreef, maar kiezen een eigen weg naar dezelfde bestemming. Erotische afbeeldingen en houtsnijwerk vinden hun oorsprong in het tantrisme. Het tantrisme fungeert in Nepal als een belangrijke bindende factor tussen het boeddhisme en het hindoeïsme.