De kruistochten begonnen in 1095 in Clermont-Ferrand, toen paus Urbanus 11 opriep tot de eerste kruistocht. Zo kon het gebeuren dat veel arme boeren uit de Auvergne, die geen van allen ooit verder waren gekomen dan het volgende dorp, de eerste kruisvaarders werden. Door de veroveringstochten richting Jeruzalem kwam men in contact met de hoog ontwikkelde culturen in het Midden-Oosten.

In 1213 werd Auvergne deel van het Franse koninkrijk. Vervolgens maakte in 1360 Jean de Berry van het gebied een hertogdom. Na zijn dood verviel het hertogdom aan de familie Bourbon. Ook dit was een gunstig tijdperk voor de geestelijke stand. Overal in het Rhônedal en de Auvergne werden abdijen en priorijen gesticht. De kloosters behoorden in deze tijd tot de grootste grootgrondbezitters.

De Honderdjarige Oorlog

In 1333 maakte de Engelse koning Edward 111 aanspraak op de Franse troon. Zes jaar later begon de Honderdjarige Oorlog tussen Frankrijk en Engeland. Velen lieten het leven in deze periode; was het niet het strijdgewoel, dan was het wel de Zwarte Dood die ongenadig toesloeg. De pestepidemie van 1348 doodde een op de drie burgers. Ondertussen zorgden spanningen tussen edelen, burgers en boeren voor nog meer onrust in het land. Veel kastelen gingen verloren en de gewone man had amper genoeg om te eten.

Opmerkelijk was de rol van Jeanne d'Arc, een boerenmeisje dat in naam van God de strijd met de Engelsen aanbond. Zij versloeg de Engelsen bij Orléans en hielp Karel VII in Reims aan de kroon. Later namen de Engelsen Jeanne gevangen en bestempelden haar tot heks. Ze eindigde op 30 mei 1431 op de brandstapel. Toch trokken de Fransen aan het langste eind: in 1453 verloren de Engelsen definitief de oorlog. De 'Maagd van Orléans' werd in 1920 heilig verklaard.