Te vinden in: vrijwel alle n.p. en w.r. buiten beboste gebieden, maar kijk er niet van op als u ze gewoon langs de weg opmerkt.

Chimpansee

Het is niet moeilijk om deze prachtige dieren te vinden al zult u er soms even naar moeten zoeken, misschien wel een barre tocht door de jungle moeten maken. De gids die u op de tocht begeleidt weet precies waar hij zoeken moet, want het is verboden om zelfstandig op zoek te gaan naar deze dieren. Ze leven in bossen en vormen groepen van 10 tot 20 stuks. Groepen die elkaar dicht benaderen bedreigen elkaar door te schreeuwen. Als u zich tijdens zo’n voorval te midden van zo’n groep bevindt, is dat niet alleen een unieke, maar tevens een bijna huiveringwekkende ervaring. De chimpansee is donkerbruin behaard, met uitzondering van het gezicht. Men gaat er algemeen van uit dat de ‘chimp’, ná de mens, het meest intelligente zoogdier is. Ze voeden zich voornamelijk met bladeren en vruchten. Er zijn echter ook verhalen bekend over het eten van dieren, in grootte oplopend tot het bosvarken en zelfs kannibalisme schijnt voor te komen. Op de plaatsen waar u naartoe gebracht wordt zijn de chimpansees aan mensen gewend en kunt u ze tot op enkele meters afstand naderen. Desalniettemin zijn het gevaarlijke dieren en dient u speciale voorzorgsmaatregelen te nemen hen niet in hun dagelijkse bezigheden te storen of hen aan het schrikken te maken. Voordat u een groep, die tot 100 dieren kan bevatten, nadert krijgt u gedetailleerde instructies van de gids. In gebieden waar ook berggorilla’s leven bevinden de chimpansees zich in lagere regionen. De beide diersoorten verdragen elkaar slecht.

Te vinden in: gebieden met tropisch regenwoud zoals Budongo w.r., Bwindi Impenetrable n.p., Kibale Forest n.p., Murchison Falls n.p. en Queen Elizabeth n.p.

Colobusaap (franjeaap)

In Uganda leven drie soorten colobusapen: de zwart-witte colobus, de rode colobus en de Angola colobus. De Nederlandse benaming, franjeaap, zegt iets over hun uiterlijk, de vacht en vooral de staart, doet denken aan versiering met franjes. Ze zijn niet eenvoudig te vinden, ze leven hoog in de bomen, maar er zijn er zoveel dat u ze zonder twijfel zult ontmoeten, zeker de veelvuldig voorkomende zwart-witte colobus. Ze worden ongeveer 60 centimeter hoog en leven van bladeren en vruchten. Het zijn geweldige acrobaten en het gebeurt meermalen dat de dieren een val maken van vele meters, en je daarna verontschuldigend aankijken: ‘heb ik iemand aan het schrikken gemaakt?’ Ze zijn gemakkelijk herkenbaar aan hun diepzwarte kleur, hun witte (rode) gezichts- en staartbeharing.

Te vinden in: vrijwel elk bosrijk gebied (zwart-witte colobus), Kibale Forest n.p. en Semul.ki n.p. (rode colobus), Rwenzori Mountains n.p. (Angola colobus).

Hyena

U vindt ze in twee soorten, de gestreepte hyena (de kleinste) en de gevlekte hyena. Ze zijn gemakkelijk te herkennen aan de kortere achterpoten, waardoor het lijkt of de rug schuin afloopt. De gestreepte hyena heeft geen natuurlijke vijanden, hij verspreidt een geur waar zelfs leeuwen een hekel aan hebben. Hij heeft wel ontzag voor zijn gevlekte halfbroer. De gestreepte hyena is een slechte jager en leeft derhalve hoofdzakelijk van aas, maar is bij bepaalde volkeren berucht vanwege het feit dat hij ook lijken van mensen  opgraaft en eet. Hij wordt ook waargenomen in de omgeving van woningen waar hij het voorzien heeft op huishoudelijk afval. De gevlekte hyena is niet alleen groter, ook de nek is aanmerkelijk dikker. In principe is het een aaseter, maar hij jaagt ook zelf en liefst in (grote) groepen. Ze zijn daarbij niet kieskeurig en hebben weinig ontzag voor hun prooi. Zodoende is zelfs een leeuw bang van een groep gevlekte hyena’s, maar er zijn ook verhalen bekend van mensen die het slachtoffer werden van hun jachtlust. Ze zijn niet bang om dorpen binnen te gaan. Hun huilgeluid is op kilometers afstand hoorbaar. Hyena’s behoren tot de meest sociale en best georganiseerde diersoorten.

Te vinden in: de meeste n.p. en w.r. , het meest in Queen Elizabeth n.p.(gevlekte hyena), Kidepo n.p. (gestreepte hyena).

Jakhals

De gestreepte jakhals lijkt een beetje op een hond, de kleur is wit tot grijsbruin en er loopt een streep (soms zeer vaag) vanaf de voorpoten over de flank naar de staart. Er wordt op hem gejaagd door de leeuw en de luipaard. Hij is moeilijk te vinden omdat het dier bij schemer en in het donker jaagt. De jakhals leeft van klein wild en grondvogels, maar het is ook een aas- en afvaleter. Hetzelfde geldt voor de veel zeldzamer voorkomende zwartrug- of zadeljakhals. Jakhalzen trekken op in paren.

Te vinden in: alle parken waarin savannen voorkomen (gestreepte jakhals), Kidepo n.p. (zwartrugjakhals).

Krokodil

Ooit werd de krokodil met uitsterven bedreigd. Vooral de nijlkrokodil, de grootste krokodil ter wereld, die een lengte van 6 meter kan bereiken, was het doelwit van jagers en stropers die de huid voor goed geld konden verkopen vanwege hun waarde voor de lederindustrie. Het was dan ook een gemakkelijke prooi die zich eenvoudig liet schieten. Tegenwoordig neemt het aantal krokodillen weer gestaag toe, waardoor ze ook weer de kans krijgen een grote lengte te bereiken. Het is een imposant gezicht om deze dieren met hun monsterlijke uitstraling, met open bekken op de oever te zien liggen, teneinde hun temperatuur te regelen. Zonder ook maar een rimpeltje te veroorzaken kunnen ze in het water verdwijnen waarna slechts hun ogen en een stukje van hun neus zichtbaar blijft. De krokodil is van groot belang voor het natuurlijk evenwicht in het water. Hij leeft voornamelijk van vis en andere waterdieren, zoals slakken en kreeften, die ze, soms met een interval van een week, in grote hoeveelheden kunnen consumeren. Als ze de kans krijgen, en in het water zijn ze oppermachtig ten opzichte van landdieren, verorberen ze ook zoogdieren die in of aan het water zijn om er te drinken of te baden. De krokodil kan ook gevaarlijk voor de mens zijn, zeker als hij aan een maaltijd toe is, dus voordat u zich te water begeeft doet u er goed aan zich te overtuigen dat u van krokodillen geen gevaar te duchten heeft. Een weldoorvoede krokodil doet evenwel geen vlieg kwaad, maar ja, hoe kom je dáár achter?

Te vinden in: vrijwel alle grotere rivieren en meren, zowel in als buiten de de n.p. en w.r., grote hoeveelheden in Murchison Falls n.p.

Wrattenzwijn

Het wrattenzwijn heeft een voor veel mensen ietwat afstotelijk uiterlijk. Hij dankt zijn naam aan de knobbels onder de oren, vier bij de vrouwtjes en zes bij de mannetjes. Zijn ruige beharing en de soms forse bakkebaarden, samen met de rond uitgegroeide hoektanden, maken hem inderdaad niet tot de fraaiste exemplaren uit de natuur. Maar, zoals elk dier, ook het wrattenzwijn heeft iets aparts. Ze leven in familieverband, waarbij het aantal volwassenen kan variëren. De jongen blijven bij de moeder tot ze zelf volwassen zijn. Het dier behoort een licht- tot donkergrijze kleur te hebben, maar meestal hebben ze de kleur van hun omgeving aangenomen, ze mogen graag in de modder rondspartelen. Water is echter, als gevolg van het voedsel dat ze gebruiken, geen eerste levensbehoefte. Een volwassen wrattenzwijn is ongeveer 75 centimeter hoog en heeft vervaarlijk uitziende hoektanden die wel 60 centimeter lang kunnen worden. Ze worden echter niet als wapen gebruikt, althans niet in de eerste plaats, maar om bodemvruchten op te graven. Ze leven in holen en de jongen zijn een geliefde prooi voor grotere roofdieren die er, ondanks de soms zeer felle verdediging door de volwassenen, meestal wel in slagen om de prooi die ze op het oog hebben te verschalken. Een dravend wrattenzwijn heeft, lijkt het, een antenne: zijn staart staat dan recht omhoog.

Te vinden in: Kidepo Valley n.p., Lake Mburo n.p., Murchison Falls n.p. en Queen Elizabeth n.p.