De stad Oslo meet zich graag een blauwgroen imago aan. Ze ligt in een u-vorm aan het noordelijke einde van de brede Oslofjord. Talrijke meren liggen binnen de gemeentegrenzen, evenals zo’n veertig eilanden en scheren in de fjord. In het oosten en noorden is Oslo omringd door bossen en groene heuvels. De stad is bedekt met parken, bosschages, gazons en open ruimten. De bebouwde kom is breed uitgewaaierd.

De omvang van de gemeente Oslo – waar ruim 550.000 mensen wonen – is 454 km², slechts eenderde deel is bebouwd. Dat is ruim twee keer zo groot als de gemeente Amsterdam waar bijna anderhalf maal zoveel mensen wonen. Demografen verwachten dat het bevolkingsaantal over twintig jaar rond de 650.000 inwoners ligt. Dit is onder meer het gevolg van de urbanisatie, de trek van het platteland naar de stad. De buitenwijken groeien in redelijk tempo. De bevolkingsdichtheid bedraagt 1208 inwoners per km², Amsterdam moet het doen met meer dan drie keer zoveel mensen per km².

Oslo: één van de duurste steden ter wereld

Volgens de Economist Intelligence Unit was Oslo in 2006 de duurste stad ter wereld. Dit kwam hoofdzakelijk door de snelle economische groei en het grote consumentenvertrouwen. Toeristen waarderen Oslo vooral als een groene stad met veel musea en gezellige winkels. Sommigen ervaren de stad als amorf, dat wil zeggen een weinig spectaculair stadsbeeld met slechts een gering aantal opmerkelijke gebouwen. Een echt historisch centrum ontbreekt.

Geschiedenis

De saga’s berichten dat Oslo in de 11e eeuw werd gesticht. Dat verbaast niemand, want de Oslofjord was een drukke streek in de Vikingperiode. Christelijke grafvondsten van ongeveer 1000 na Chr. tonen aan dat er leven was. Koning Håkon V gaf omstreeks 1300 opdracht om het fort en kasteel Akershus te bouwen. Hij was waarschijnlijk de eerste koning die zich permanent hier vestigde. Oslo heeft dus een geschiedenis van meer dan duizend jaar.

Waar komt de naam Oslo vandaan? Vermoedelijk verwijst ‘Os’ naar een heidense god en ‘lo’ betekent waarschijnlijk veld: Godsveld. De economische macht van Bergen en het feit dat Kopenhagen het bestuurlijke centrum was van het Deens-Noorse koninkrijk deed Oslo geen goed.

De grotendeels houten stad brandde in 1624 vrijwel geheel af. Koning Christian IV liet de stad in steen rondom het slot Akershus herbouwen en noemde haar naar zichzelf: Christiania. Het gedeelte van de stad dat nog herinnert aan deze 17e-eeuwse wederopbouw heet Kvadraturen – ten noordoosten van de Akerhusvesting – omdat de straten rechthoekig aangelegd zijn.

In de 19e eeuw profiteerde de stad van de economische voorspoed van Noorwegen. Talrijke monumentale gebouwen verrezen in de stad die langzaam begon uit te dijen: het parlementsgebouw, koninklijk paleis, nationale theater en de universiteit. De vestiging van de eerste Noorse universiteit in Oslo in 1811 was een zwaar bevochten politiek feit en van groot belang omdat men daardoor meer intellectuele vrijheid kreeg.

Oslo overvleugelde Bergen en het was dan ook geen discussie dat Oslo hoofdstad van Noorwegen werd bij de onafhankelijkheid van het land. Rond 1900 telde de stad meer dan 200.000 inwoners, een groei van 800% in ruim een halve eeuw. De naam was inmiddels in 1878 gewijzigd in Kristiania. De trotse Noren kozen in 1925 weer voor de oorspronkelijke naam: Oslo.

Het moderne Olso

De stad Oslo is de laatste decennia sterk uitgebreid en er is veel nieuwbouw te ontdekken. Grote bouwkundige projecten vonden plaats. De stad laat zien dat er geld aanwezig is. Onder de projectnaam ‘The Fjord City’ heeft het gemeentebestuur de fjordoever bouwkundig grondig aangepakt. Zo is de vroegere industriële kaai Aker Brygge omgevormd tot een modern woon-, zaken- en winkelcentrum, het naastgelegen Filipstad kreeg een woon- en recreatiefunctie en in Bjørvika staat sinds 2007 het Operagebouw.

De Noorse hoofdstad heeft een grote haven en is een belangrijk maritiem centrum. De haven is de grootste van het land, ruim 6000 schepen meren aan en meer dan vijf miljoen passagiers de- en embarkeren hier. De metropool Oslo, inclusief de steden Moss en Drammen, draagt meer dan een kwart bij aan het bruto binnenlands product.

Economisch behoort de regio Oslo tot de sterkste en welvarendste van Europa. De stad is dus de laatste decennia fors gegroeid. Dit kwam door twee tendensen: de trek van plattelanders naar de stad en de immigratie. Bijna één vijfde van de inwoners bestaat uit niet-westerlingen, zoals migranten uit de Balkanlanden, Aziaten en moslims.