De omvang van de oude stad is goed te zien aan de stadsplattegrond, waar een brede stadsring, de Pervomayskaja, de plek van de verdedigingswerken uit de 17e eeuw aangeeft. De grote Vasilevski-poort op Plosjtsjad Volkova vergroot de herkenning van die vroegere stadsomtrek. Nu wordt de onderdoorgang opgevrolijkt door vrouwen met bloemen in de verkoop. Ertegenover staat in het plantsoen van de vroegere vestingwerken het classicistische Volkov-theater uit 1911, genoemd naar de acteur uit de 18e eeuw, die de grondlegger van het Russische toneel wordt genoemd.

Kremlin

De vroegere vesting bij de samenloop van Volga en Kotorosl is het oudste bewaard gebleven deel van Jaroslavl. Het kremlin is in later jaren wel in zijn geheel omgevormd tot klooster, het Spaso-Preobrazjenski monastir. Via de grote poort in het zuiden krijgt u toegang tot dit complex dat beschermd wordt door stevige muren met zware vierkante torens, typerend voor de Russische vestingbouw in de 16e eeuw. De centrale Preobrazjenski sobor is voltooid in 1564, maar rust op de fundamenten van drie eeuwen oudere voorgangers. De wandschilderingen in het interieur zijn de oudste van de stad. Binnen de muren bevindt zich voorts de refter, ook uit het begin van de 16e eeuw. Let op de zuil in de bovenzaal die het hele gewelf draagt. De top van de klokkentoren die tegenover de refter staat geeft uitzicht op alle gouden koepels van de stad. In het voormalige seminarie is het historisch museum van de stad gevestigd.

Kerken

Naast het kremlin staat een bakstenen privékerk, Bogojavlennia tserkov, gebouwd op last van een rijke koopman. Op het grote plein voor het kremlin staat het beeld van de stichter en naamgever van de stad. Doorlopend langs de Kotorosl naar de plek van de vroegste nederzetting, treft u nog drie kerken uit de 17e eeuw, eerst de Michaila Archangela (=aartsengel Michaël), daarna de Chram Spasa na Gorody (=verlossing bij de stad) en dan de witte Nikolaja w roeblenom gorode, (=Nikolaas met roebels van de stad) opgetrokken met giften van de stadsbewoners.

Profeet Elia-kerk

Na een grote stadsbrand in 1658 is het stratenplan binnen de vestingwerken aangepast. Kleine smalle straatjes maakten plaats voor brede boulevards. Het bestuurscentrum werd toen ook verplaatst van het kremlin naar het weidse plein dat nog steeds Sovjetskaja Plosjtsjad heet. Daar staan naast het vroegere partijgebouw, nu gemeentehuis, regeringsgebouwen uit de jaren 1770. In het midden van het plein staat de 17e-eeuwse kerk Ili Proroka, de Profeet Elia-kerk die de mooiste kerk van de stad is vanwege de kleurige fresco’s van Nikitin, weer in kobaltblauw gevangen. Het houtsnijwerk aan de iconostasis en de zetels van patriarch en tsaar is eveneens heel fraai. 

Meer kerken

Ook de meeste andere kerken binnen de vestingwerken zijn na de brand herbouwd. De dichtbij de Ili Proroka staande tserkov Nikoly Nadeina uit 1620 is eveneens rijk voorzien van fresco’s over het leven van onze Sinterklaas. Hij is gebouwd in opdracht van de invloedrijke Svetesjnikov en de aangrenzende kapel is de huiskerk van de familie.

Muziekmuseum

Wie eens iets anders dan kerken wil zien, kan in Jaroslavl terecht in het museumpje Muzika i Vremja, Muziek en Tijd, van een particuliere verzamelaar van muziekinstrumenten en klokken. Het ligt aan de Volga-promenade, even voorbij de Nikoly Nadeina tserkov.

De Volga

Vanaf het rivierstation in de Volga aan het einde van Pervomayskaja zijn leuke boottochten te maken, waarvan die naar Tolga het meest interessant is. De boot zet je dan af bij een lieflijk klooster. Een wandeling over de promenade van de Volga is trouwens ook heel aangenaam.