Liberdade is de Japanse wijk, achter de kathedraal van São Paulo. Op 18 juni 1908 meerde het Japanse schip ‘Kasato Maru’ af in de haven van Santos met 830 Japanse immigranten aan boord, die in hun nieuwe vaderland landbouwbedrijven gingen opzetten en de verbouw van peper en jute introduceerden. Na hen kwamen nog eens 250.000 voormalige landgenoten die eveneens een belangrijke bijdrage leverden aan de ontwikkeling van Brazilië en dan vooral aan die van São Paulo.

De wijk Liberdade ontstond in 1940. Het is een oosters handelscentrum en een ontmoetingsplaats voor Japanners en Chinezen. Winkels en restaurants bieden een keur aan oosterse gebruiksartikelen, religieuze attributen en eetwaren. De geschiedenis van deze immigranten is te zien in het museum in de Rua São Joaquim. Liberdade is vanuit het centrum (Praça da Sé) makkelijk lopend te bereiken. Een prima alternatief is de metro, halte Liberdade. Elke zondagmorgen is er een markt op de Praça Liberdade. Overdag is het druk in de winkelstraten, maar ’s?avonds is het er stil en speelt het oosterse leven zich af in restaurants en nachtclubs (Liberty Plaza Club, Yuri, Tutu).

Bras laat een heel ander aspect van Brazilië zien. Daar wonen de slecht verdienende arbeiders, veelal afkomstig uit het noordoosten. Deze nordestino’s hebben hun eigen cultuur meegenomen en leven zoals het in een volksbuurt hoort op straat tussen opgekrikte vierderangs auto’s, stalletjes met kokosnoten, straatmuzikanten en voetballende jongens die de bal niet altijd onder controle kunnen houden. Bras heeft een eigen metrostation.

Station Luz geeft toegang tot Bom Retiro, een wijk waar Arabieren en christelijke Libanezen hun stempel op hebben gedrukt.

Bela Vista, in de wandeling Biseiga genoemd, is weer een typisch Italiaanse wijk. Biseiga betekent blaas en deze naam is ontstaan vanwege de weekmarkt rond de voorlaatste eeuwwisseling toen de Italianen daar altijd alleen maar pens kochten omdat ze geen geld hadden voor vlees van een betere kwaliteit. Maar desondanks kunnen de Italianen er aanspraak op maken een belangrijk aandeel te hebben gehad in het groot maken van São Paulo. Vele grote ondernemingen dragen Italiaanse namen.

Het Edifício Itália aan de Av. Ipiranga is met 42 etages het hoogste gebouw van São Paulo met een uitstekend, maar niet goedkoop restaurant op de bovenste etage, waar men een prachtig uitzicht over de stad heeft. Sowieso is een bezoek aan dit restaurant zeer aan te bevelen. Kies helder weer, bij voorkeur tegen de avond als deze wereldstad langzaam van zonlicht in stadsverlichting overgaat. Besef rondkijkend naar dit fascinerend panorama, dat in en rond deze stad 5 miljoen mensen in favela’s leven, en dat het gemeentebestuur toch 15 miljoen mensen, afkomstig uit alle hoeken van de wereld en het eigen land wel aan het werk houdt.

De Italianen hebben zich gemakkelijk aangepast. Zij hebben van nature de stijl, het plezier in feest maken en het gevoel voor drama dat allemaal zo gemakkelijk aansluit op de Brazilian way of life. De Italianen hebben ook een belangrijk aandeel in de artistieke en culturele ontwikkeling. Ze brachten de wijnbouw tot ontwikkeling en leerden de Brazilianen de bereiding van pizza’s en spaghetti. Het centrum van Biseiga is de Rua 13 de Maio en daar kan men zien hoe de nakomelingen van de Italiaanse pioniers het Braziliaanse leven Italiaans gekleurd hebben. Jaarlijks is er op elke zaterdag en zondag in augustus en op 2 en 3 september een Italiaans aandoend feest rond de kerk Nossa Senhora Achiropita.

Op de Praça de República zijn altijd wel evenementen of markten. Via de Rua Barão de Itapetininga bereikt u het Teatro Municipal, tel.011-2233022. Lopend over de ijzeren brug, Chá, komt u bij het Palácio do Anhangabaú. Van hieruit wordt deze megastad bestuurd. Daar mag u wel even bij stilstaan. Via de Rua Direita komt u bij de kathedraal de Sé, een megakerk voor 8000 bezoekers, waar bij de inrichting niet op een kroonluchter of kilo marmer is gekeken. Bijna honderd jaar oud. Hier tegenover staat de Capela de Anchieta uit 1554. Hier is deze stad begonnen. Een klein museum getuigt hiervan.

Sinds 1940 neemt het aantal nieuwe wijken snel toe. Ten zuiden van de Av. Paulista (waar de grote ondernemingen hun hoofdkantoor hebben en waar musea (MASP) en *****hotels gevestigd zijn) ontstaan enkele ‘betere’ woonwijken zoals de Jardims America enPaulista. Er zijn parken aangelegd zoals het Parque do Ibirapuera (160 ha) en er worden winkelcentra gebouwd (Eldorada en Iquatemi). De Paulistas zijn sowieso al goed gekleed , maar in Jardims bent u in zwembroek en blote voeten in sandalen een bezienswaardigheid.

Werken, spelen en eten de restaurants in São Paulo

De paulistanos werken hard, genieten van cultuur en sport en houden van een goede maaltijd. In een dergelijke wereldstad met grote bevolkingsgroepen afkomstig uit andere werelddelen zijn er uiteraard vele restaurants met buitenlandse specialiteiten. In de stadsgidsen staan ze vermeld per land: Duits, Arabisch, Chinees, Italiaans (zeer veel), Japans. Tevens zijn er natuurlijk veel Braziliaanse churascaria. Er wordt beweerd dat de paulistanos in hun wedijver met de carioca’s (de inwoners van Rio de Janeiro) het ontbreken van een strandleven compenseren met restaurants.

Volgens Tom Murphy, een Amerikaanse journalist in São Paulo, zijn de volgende restaurants aan te bevelen: Voor de Italiaanse keuken is de Rua 13 de Maio de aangewezen plaats (Roperto, Dona Grazia, La Tavola). Famigila Mancini, Rua Avanhandava 81, tel.011-3256-4320. Bovenaan staat echter Fasano, Rua Vittório Fasano 88 (Jardins), tel.011-38964077. Voor een traditioneel Frans diner moet La Casserole bij de bloemenmarkt Largo do Arouche worden genoemd, waar men zich aan de Seine waant. La Cuisine Du Soleil in Marksoud Plaza Hotel (Av. Campinas, 150) is eveneens een toprestaurant met een Franse keuken. Bij Ibirapuera zijn enkele gerenommeerde Duitse restaurants zoals Konstanz, Av. Aratans 713; Windhuk, Al dos Arapanés 1400 en Bismarck, Av. Ibira-puera 3178, Bar Brahma, Av.São João 677, tel.011-30633888. Het bekendste Chinese restaurant is Genghis Khan, Av. Rebouças 3241. Scandinaviërs weten Scandinavisch voedsel te vinden in hotel Maksoud Plaza, Av. Campinas 150. De beste goulash wordt geserveerd in Hungaria, Al. Joaquim Eugênio de Lima 766 (Cesar). In uitgesproken Griekse sfeer kan men eten in Zorba, Rua Henrique Monteiro 218. The Country Place heeft zich gespecialiseerd in een kaart waarbij Noord-Amerikanen zich thuis zullen voelen (Rua BSA de Itu 615). Restaurants zijn vaak twee periodes open. Van 11.00 tot 15.00 uur en vanaf 18.00 uur.

Het uitgaansleven

In een wereldstad als São Paulo is van alles te beleven.Een traditioneel uitgaanscentrum is Bixiga (Imelda ,Marcos, Madame Satã, Café do Bixiga, Espaço Off, Piu Piu). Vila Olímpia en Vila Madelena zijn de plaatsen waar de keurige jeugd van São Paulo komt. Moderne dancings zijn Up and Down in Jardim Paulista en The Roof in Faria Lima. Goedkopere moderne dancings zijn in de Rua Henrique Schaumann in Pinheiros. Voor striptease-shows zijn mogelijkheden in de Rua Augusta bij het Ceasar Park Hotel.

Maar in São Paulo komen ook andere kunsten aan bod. Jaarlijks treden op het Bolstoi-ballet, het New Yorks Philharmonisch Orkest en klassieke pop-muzikanten zoals The Sting. Er is een jaarlijks jazzfestival en voor de kunstelite is de tweejarige Biennale van São Paulo een ‘must’. Dit is niet zomaar een kunsttentoonstelling, historisch niet en qua agenda niet.

Metro

Weinig Nederlanders hebben ervaring in het rijden met een metro omdat alleen grote steden die hebben. Maar overwin uw aarzelingen, want de metro is een snel, veilig, goedkoop en gemakkelijk vervoermiddel. Raadpleeg echter van tevoren de plattegrond en het lijnenstelsel, zoek uw eindbestemming en het dichtstbijzijnde metrostation. Bij elke ingang kan men kaartjes kopen. Op de muur in de hal staat nog eens het lijnenstelsel met de namen van de stations aangegeven. Kijk aan de hand daarvan waar u moet uitstappen. De rest is eenvoudig. De metro’s zijn in prima staat, de stations zijn veilig en schoon en de frequentie is hoog. Buiten het centrum wordt bovengronds gereden.Republica is het metrostation in ‘de hotelwijk’.

Banespa-gebouw

Behalve het Edifício Italía is ook de Banco do Estado de São Paulo (Banespa) een hoog gebouw. Deze Banespa-toren komt boven alle statige gebouwen uit omdat die op het hoogste punt staat. Men vindt deze opvallende ronde toren aan het einde van de Av. São João, over de Anhangebau loopbrug nr. 24 en met een gids gaat men naar boven via twee liften en een ijzeren wenteltrap, 36 etages. Alles is gratis, maar men moet wel vooraf zijn paspoort afgeven voor het geval men boven besluit niet via de liften naar beneden te komen. Het Banespa-gebouw is van 15.00 tot 16.00 uur te ‘beklimmen’, maar niet als het regent (i.v.m. de veiligheid).

Musea

Het MASP, Museu de Arte de São Paulo heeft een unieke collectie schilderijen en andere kunstwerken vanaf de Griekse tot de moderne tijd en Braziliaanse kunst. Het museum is zeer overzichtelijk en educatief ingericht aan de Av. Paulista 1578 en is geopend van 13.00-17.00 uur. In het weekend van 14.00-18.00 uur, tel.011-32515644. Ook de andere musea zijn vaak alleen ’s?middags geopend, soms echter vanaf 11.00 uur. Behalve op maandag want dan zijn de meeste musea gesloten. Het MAM, Museu de Arte Moderna ligt in het park van Ibirapuera. Het Museum de Arte Sacra vindt men aan de Av. Tiradentes 676 in een oud klooster uit 1774. Behalve oude schilderijen en altaarstukken zijn hier ook enkele beeldhouwwerken van Antõnió Francisco Lisboa te bewonderen, beter bekend als Aleijadinho, de melaatse.

Bij het metrostation Luz en het Jardin da Luz is São Paulo’s nationale kunstgalerij, de Pinacoteca do Estado aan de Av. Tirandentes 141. Dit neoklassieke gebouw, een ontwerp van Ramoz de Avezado, bevat 3000 voorwerpen die toonaangevend voor de Braziliaanse kunst zijn met onder andere werken van Almeida Júnior en Victor Brecheret.

Het Museu do Ipiranga, ook wel Paulista genaamd, is gewijd aan Pedro?I, diens familie en de door hem uitgesproken onafhankelijkheidsverklaring, terwijl in enkele andere vleugels een goed beeld wordt gegeven van de geschiedenis die daaraan voorafging: de Indianen en uit de pre-columbiaanse periode onder andere aardewerk uit Marajó, het eiland in de Amazonemonding.

Dieren

Het Slangeninstituut Butantá ligt in de wijk Butantá, vlak bij de Cidade Universitaria. De officiële Braziliaanse naam voor dit instituut met 80.000 levende slangen en een wetenschappelijke staf is Museu de Animais Peçonhentes e Saúde Pública – Instituto Butankan. De medewerkers ‘melken’ gif uit de giftanden voor farmaceutisch gebruik. Staande achter glas kan men er naar kijken; tel.011-3726-7222.

Jardim Zoölogica, is een dierentuin met 3500 soorten dieren. Dagelijks open van 9.00-17.00 uur, behalve op maandag. Adres: Av. Miguel Estéfano 4241, Agua Funda. Vanaf metrostation São Judas lopend te bereiken of anders met de lijnbus tot Jardim Botucatu;www.zoologico.sp.gov.br, tel.011-50730811.

De Simba Safári is een rit van 4 km in een geheel afgesloten kooiwagen over een terrein waar dieren zoals leeuwen en kamelen vrij rondlopen. Adres: Av. do Cursino 6338, metro São Judas. Openingstijden en bereikbaarheid per openbaar vervoer zijn dezelfde als genoemd voor de dierentuin, tel.011-6336-2131.