Hohhot, de hoofdstad van de autonome regio Binnen-Mongolië, mag zelf dan wel niet meteen beelden van een rauw grensgebied oproepen, maar wat deze kosmopolitische stad wel biedt is een toegangspoort tot de majestueuze steppes vlak buiten de stad. De stad zelf is ook zeker het bezichtigen waard. Overal in de stad zijn nog overblijfselen te vinden van wat eens een politiek en cultureel centrum was. En wat haar kosmopolitische karakter betreft, er wonen hier 36 etnische groepen, waaronder de Mongolen 9% van de – overwegend Han-Chinese – bevolking uitmaken.

Er zijn hier botfragmenten van vroege mensen gevonden die al 500.000 jaar geleden in deze streek woonden; deze vroege voorouders gelden als tijdgenoten van de Peking-mens. De eerste permanente bewoning begon ca. 2300 jaar geleden, tijdens de Periode van de Strijdende Staten, toen de koning van Zhao de stad Yunzhong in het gebied stichtte. Uit het samengaan van een 16e-eeuwse Mongoolse nederzetting en een door de Ming-keizer Wanli gestichte stad is het hedendaagse Hohhot ontstaan.

Hoewel dat nu niet meer zo duidelijk te zien is, was de stad vroeger een boeddhistisch centrum, met meer dan 50 tempels, waarvan er thans veel in puin liggen. De Dazhao-tempel (dàzhïo) – “zhao” is het Mongoolse woord voor tempel – werd in 1580 gebouwd en herbergt een 2,5 m hoog zilveren Boeddhabeeld, dat de derde Dalai Lama in 1586 persoonlijk kwam zegenen. Het 30.000 m² grote complex is een interessant mengsel van Tibetaanse en Han-Chinese bouwkundige tradities.

De Xilitu-tempel (xílìtú zhïo), op slechts 100 m afstand van de Dazhao-tempel, is de grootste en mooiste onder de tempels van Hohhot. Hij werd tussen 1567 en 1619 gebouwd en is voortdurend uitgebreid. De leraar van de vierde Dalai Lama was de vroegere abt van deze lamatempel, en na de ambtsaanvaarding van de vierde Dalai Lama werd de tempel aanzienlijk uitgebreid ter ere van zijn leraar. Het tempelcomplex is overwegend van Han-Chinees ontwerp, maar de Soetra-hal (dàjîng táng) heeft een Tibetaanse stijl. In de zuidoosthoek staat een 15 m hoge toren. Tijdens de regelmatig gehouden boeddhistische feesten dragen kleurrijk geklede dansers fijnbesneden maskers in Tibetaanse stijl.

Even ten noorden van de Dazhao-tempel staat de Vijf-Pagoden-tempel (wuta sì). Dit bouwwerk maakte oorspronkelijk deel uit van de Cideng-tempel (cídêng sì), die vijf pagodes had. Daarvan is in deze kleine tuin slechts één pagode bewaard gebleven, de andere hebben de tand des tijds niet doorstaan. De nog resterende pagode is 16 m hoog en wordt bekroond door vijf kleinere pagodes. In de onderkant van de pagode is de tekst van de Diamantsoetra in Tibetaans, Mongools en Chinees schrift ingegrift. In de lagen daarboven zijn in nissen meer dan duizend vergulde Boeddhabeeldjes uitgehouwen. Op de noordelijke muur is een 1,45 m lange astronomische kaart in het Mongools te zien, de enige in zijn soort.

Ca. 9 km ten zuiden van Hohhot ligt het 30 m hoge Graf van Wang -Zhaojun (zhïojùn mù). Wang Zhaojun was een hofdame tijdens de Westelijke Han-dynastie, die vermaard was om haar uitzonderlijke schoonheid en intelligentie. Wang Zhaojun was geen echte concubine; ze was eerder een van de vele vrouwen die kandidaat-concubine waren. Deze vrouwen leidden een saai leven in het paleis, in afwachting of de keizer hen zou kiezen als aanwinst voor zijn keizerlijke slaapkamer. Toen een aanvoerder van de noordelijke Xiongnu om een Han-prinses als vrouw vroeg, besloot de keizer Wang Zhaojun uit te huwelijken. Pas tijdens het bruiloftsbanket ontdekte hij tot zijn grote verdriet hoe buitengewoon mooi en intelligent de jonge vrouw was die hij zojuist aan een andere man ten huwelijk had gegeven. Later ontdekte hij dat de hofschilder haar met opzet lelijk had afgebeeld omdat het rechtschapen meisje had geweigerd hem om te kopen. De begaafde bruid was nu niet langer aan het paleis gekluisterd en speelde een belangrijke rol in het bewaren van de vrede tussen de Han-dynastie en de noordelijke stammen. Haar grafheuvel, die overdekt is met bomen en gras, draagt de bijnaam “het Groene Graf” (qîng zhong), omdat het gras op de heuvel groen zou blijven als al het andere gras met de komst van het koude weer verdort.

Men kan het niet over de Mongolen hebben zonder een van ‘s werelds beroemdste en meest gevreesde figuren aller tijden te noemen, Dzjengis Khan. Deze Grote Khan, een man van nederige afkomst, verenigde de twistende Mongoolse stammen tot een onstuitbare oorlogsmachine die een rijk schiep dat zich uitstrekte van de Grote Oceaan tot aan de poorten van West-Europa. Dzjengis overwon alles wat hem voor de voeten kwam en stond erom bekend dat hij nieuwe ideeën en buitenlandse medewerkers aannam als ze nuttig waren. Zijn bereden krijgers waren in Europa zo gevreesd dat hun komst het einde der tijden heette in te luiden.

Dzjengis stierf in 1227 toen hij in het noordwesten van China tegen de Westelijke Xia streed. Volgens de Mongoolse gebruiken van die tijd werden edelen op een plaats naar eigen keuze begraven, en de door Dzjengis gekozen plaats moet nog steeds gevonden worden. Volgens de legende liet men nadat hij begraven was paarden grazen boven zijn graf, en toen het gras was teruggekeerd, werden de 2000 arbeiders die zijn graf gebouwd hadden door 800 soldaten gedood, die vervolgens op hun beurt werden geëxecuteerd om de plaats geheim te houden.

Het Mausoleum van Dzjengis Khan (chéngjísîhán líng) is niet dicht bij Hohhot, maar verdient speciale vermelding. Het mausoleum is het best te bereiken met interlokale bussen; de dichtstbijzijnde steden zijn Baotou en Dongsheng. De hoog oprijzende blauw-met-goudkleurige koepeldaken van de drie yurtachtige bouwsels verheffen zich al boven de vlakte lang voordat u aankomt. Een kolossaal, 5 m hoog beeld van de Khan te paard ziet uit over de steppen waar hij eens ronddoolde en heerste. Hoewel zijn stoffelijke resten niet in het mausoleum liggen, zijn hier genoeg voorwerpen uitgestald om iedere wereldveroveraar in spe bezig te houden. Wapens, zadels en talrijke andere voorwerpen, waaronder replica’s van zijn kist, die van zijn vrouwen en van zijn broers, zijn her en der in het mausoleum tentoongesteld.

Het mausoleum is een belangrijk pelgrimsoord voor etnische Mongolen en er bestaat een flinke kans dat u hier groepen Mongolen zult tegenkomen die hierheen zijn gekomen om eer te bewijzen aan hun beroemdste familielid.

Ca. 90 km van Hohhot ligt Xilamuren (xîlïmùrén), waar de Chinese Muur door Binnen-Mongolië loopt. Hier kan men kennismaken met het leven op de graslanden en in een yurt, een traditioneel Mongools tentachtig bouwsel van schapenhuiden. Het decor is niet geheel authentiek – per slot van rekening is dit een oord dat op toeristen is afgestemd, en het rauwe nomadenleven is er afgezwakt ten gunste van gemakken en comfort. Maar paardrijden, voorstellingen door traditionele dansers en zangers en tochten het binnenland in zijn allemaal beschikbaar. Avontuurlijker bezoekers kunnen een ritje op een kameel proberen, maar ook een robbertje met een Mongoolse worstelaar behoort tot de mogelijkheden.

Een bezoek aan een Mongoolse familie in hun yurt geeft een interessant kijkje in een snel veranderende levensstijl. Mongolen zijn beroemd om hun gastvrijheid (hoe u ook over Dzjengis mag denken), en bij veel georganiseerde tours is een verblijf bij een familie inbegrepen. Een klein geschenk breekt allicht het ijs; thee is altijd welkom.

Een mooie tijd om Binnen-Mongolië te bezoeken is tijdens het Nadaam-feest (nàdámù), waarop wedstrijden in traditionele Mongoolse sporten als worstelen, boogschieten en paard- en kameelrijden worden gehouden. Het feest is het hoogtepunt voor de Mongolen, en elk jaar verzamelen zich families uit de hele regio bij Hohhot in een geïmproviseerd kamp. De datum van het feest hangt af van de Mongoolse maankalender, maar valt gewoonlijk tussen medio juli en medio augustus.