Maar in welke tijd u de stad ook bezoekt, hij blijft een tikje naargeestig, zoals veel Noord-Spaanse industriesteden.

Behalve tussen 6 en 14 juli. Dan komt Pamplona (Spreek uit: pahmploena) tot leven. Dan staat de zon op haar hoogste punt en is het tijd voor het wereldberoemde Feria de San Fermín, het uitbundige volksfeest ter ere van de heilige Fermín, een dappere Franse bisschop van Spaanse afkomst. Hoogtepunt is het door de straten jagen van jonge stieren voorafgaand aan de stierengevechten.

De historie van Pamplona gaat terug tot de Romeinen; volgens de overlevering moet het veldheer Pompeii de Grote zijn geweest die de stad stichtte. Ook de Moren hebben de stad in handen gehad, maar van hun aanwezigheid zijn vrijwel geen sporen meer te vinden. Zij hadden ook maar weinig tijd voor grootse verrichtingen, want na tien jaar maakte Karel de Grote op verzoek van de koning van Navarre een eind aan de Moorse bezetting. Als beloning eigende hij zichzelf de stad toe en plunderde hem.

In de 16e eeuw verloor het koninkrijk Navarre zijn zelfstandigheid en werd tegen de zin van de oorspronkelijke bewoners, de Basken, ingelijfd bij het machtige Castilië - hier liggen de wortels van het politieke geweld dat Baskenland tot voor kort teisterde en dat nog altijd latent aanwezig is, ook al zijn de wapens formeel neergelegd. Filips II bouwde de stad daarna uit tot een stevige vesting als onderdeel van zijn noordoostelijke verdedigingslinie; de Citadel en delen van de stadswallen herinneren er nog aan.

Het hart van de stad is de gezellige Plaza del Castillo. Het vierkante plein met zijn talrijke zitjes, is aan het eind van de dag het decor voor de paseo, de massale flaneerpartij die de Spanjaarden met de paplepel is ingegeven. De plaza is omringd door arcaden met terrasjes, tapasbars en restaurants. Op het plein komen de belangrijkste winkelstraten uit.

Bezienswaardigheden

Vanaf de Plaza del Castillo loopt de Calle de la Chapitela naar de kathedraal (Catedral), veruit het belangrijkste historische gebouw van de stad. Deze 15e-eeuwse kerk is op de fundamenten van zijn Romaanse voorganger opgetrokken. Het is een duidelijk voorbeeld van de Franse invloed op de Spaanse gotiek.

De façade is in de 18e eeuw vervangen door neo-classicistische architectuur. In de kathedraal bevindt zich de graftombe van Karel III en zijn gemalin. Interessante religieuze relikwieën zijn te bezichtigen in de tot museum ingerichte schatkamer van de kathedraal.

Pamplona telt verder een aantal pelgrimskerken waaronder de gotische San Saturnio-kerk (Iglesia San Saturnio), opgedragen aan de heilige Saturnius die het christendom naar de stad bracht. Van de musea is naast het kleine Historisch Museum (Museo Histórico) waarin veel te leren valt over de Carlistenoorlogen, het Navarre Museum (Museo Navarro) interessant. De bezoeker vindt er niet alleen een goede archeologische en volkenkundige collectie, maar ook oude Spaanse meesters, waaronder werk van Goya.

Evenementen

Wanneer u besluit het Feria de San Fermín bij de wonen, sla het boek ‘The sun also rises’ van Hemingway er nog eens op na. Hoewel alles er tegenwoordig wat beschaafder aan toe gaat dan in de jaren twintig van de vorige eeuw, is het blijft het een van Spanje’s spectaculairste feesten. Het wordt sinds 1591 jaarlijks gehouden tussen 7 tot 14 juli en bestaat dagelijks uit een adembenemende aaneenschakeling van processies, stierengevechten, eet- en wijnfeesten, massale dansfestijnen en oorverdovend vuurwerk.

De verering van San Fermín begint op de 6e als een grote menigte zich om 12 uur ‘s middags voor het barokke stadhuis verzamelt en de burgervader met een dan al schorre stem het Viva San Fermín!! brult, waarna de stad, zoals Hemingway schrijft, ‘ontploft’. Het feest wordt op dezelfde plaats afgesloten met een grootse ceremonie die ‘Pobre de Mi’ wordt genoemd, ofwel ‘Arme Ik’ (omdat het feest van San Fermín voorbij is).

Voor de meer dan een half miljoen binnen- en buitenlandse toeristen die op het feest afkomen, is de encierro, het dagelijkse stierenrennen, het absolute hoogtepunt. Voor dag en douw worden zes vechtstieren die later die dag in de arena doorgaans aan het kortste eind trekken, door de nauwe straten van de stad gedreven met voor zich uit ongeveer 3000 jonge mannen die zich om wat voor reden ook willen bewijzen.

Tijdens het stierenrennen vallen vaak tientallen gewonden. Veel deelnemers zijn half dronken en dus overmoedig. De laatste dode viel in 2009.