De Mozarabische gouverneur Abidis stichtte in 1100 op deze plaats de stad Esca-Abidis, maar kreeg niet de tijd er zijn stempel op te drukken – 47 jaar later werd deze legendarische Berber krijgsheer door Alfonso I uit de stad verdreven die daarmee definitief onder christelijke invloedssfeer kwam en zijn huidige naam kreeg. Maar de inwoners zijn hun bijnaam ‘Escalabitanos’ ondanks dat niet meer kwijtgeraakt.

Santarém is een kleine, moderne Europese stad die met ca. 63 duizend inwoners het bestuurlijke hart vormt van de provincie Ribatejo. De stad geniet grote bekendheid vanwege zijn arena waar alleen de beste stierenvechters voor het forum treden. Het centrum wordt gevormd door het Largo Sá da Bandeira waaraan ook de belangrijkste kerk staat. Voorlangs dit plein loopt de centrale Rua Serpa Pinto.

Wanneer je deze straat (staande met je rug naar de kerk) rechts inslaat, komt je uit bij een stadspark waarachter de overdekte Mercado (dagmarkt) is te vinden waar je altijd wel iets kunt eten of drinken. Loop je deze straat in tegenovergestelde richting in, dan gaat hij over in de Avenida 5° Outubro en komt uit bij wat de Portas do Sol wordt genoemd, een deel van de oude ommuring. Het erachter liggende stadspark biedt een schitterend uitzicht over de traag meanderende Taag.

Bezienswaardigheden in Santarém

Aan het eerdergenoemde centrale plein van de stad staat de Seminarie-kerk (Igreja Seminario). Deze kerk van het voormalige jezuïetenklooster dateert uit de 17e eeuw en heeft een prachtige barokke façade. In die voorgevel zijn nissen aangebracht waarin sculpturen staan van heiligverklaarde jezuïeten. In het interieur vallen vooral de azulejos op, de tegelplateaus, evenals het marmeren altaar.

Wanneer men vanaf het centrale plein de Rua Serpa Pinto inloopt richting Portas do Sol, staat op zeker moment rechts aan een klein park de Marvilla-kerk (Igreja da Marvila). Deze 16e-eeuwse kerk heeft een buitengewoon fraai portaal in manuelstijl en het interieur is voor een deel betegeld met azulejos.

De Rua Serpa Pinto verder uitlopend, ligt eveneens rechts het Oudheidkundig Museum (Museu de Arqueologia). Het is ondergebracht in de Igreja de São João de Alporão, een kerk die qua bouwstijl het beste is te omschrijven als Romaans-gotisch. In het museum vindt u een informatieve collectie sier- en gebruiksvoorwerpen uit de Romeinse en Moorse tijd.

Ook zijn er veel prachtige tegeltableaus te bewonderen, antieke muntencollecties en religieuze kunst. De graftombe die er staat is van Conde de Viana. Erin bevindt zich slechts één tand – dat was alles wat er van deze ondernemende middeleeuwse graaf is teruggevonden na een expeditie naar Marokko.

Tot slot staat enkele straten achter het museum de 14e-eeuwse Heilige Genade-kerk (Igreja da Graça). Het is een kerk met een waarlijk flamboyante gotische façade. In de kerk ligt één van Portugals helden begraven, de ontdekker van Brazilië (1500), Pedro Alvares Cabral.