Uit: de Babylonische talmoed

Deze woorden geven uitdrukking aan het belang dat de traditionele joodse samenleving hecht aan goed onderwijs. Men ziet onderwijs als de sleutel tot de toekomst en als een middel om het huidige integratieproces te vergemakkelijken. De scholen in Israël kunnen worden onderverdeeld in vier groepen: de staatsscholen (openbaar onderwijs); de religieuze staatsscholen (bijzonder onderwijs); de Arabische en druzische scholen (bijzonder onderwijs, met Arabisch als voertaal); de onafhankelijke scholen (zuiver godsdienstonderwijs). De laatste worden beheerd door de ultra-orthodoxe Agudat Israël.

Alle kinderen van 6 tot 16 jaar hebben leerplicht, met uitzondering van de bedoeïenen, omdat zij een nomadisch bestaan leiden en dus geen permanente woonplaats hebben. De bedoeïenen die in nederzettingen wonen vallen wel onder de leerplicht. Het onderwijs is gratis tot men de leeftijd van 18 jaar bereikt. De leerlingen volgen 6 jaar lager onderwijs (grades 1-6) gevolgd door 6 jaar voortgezet onderwijs dat onderverdeeld is in een driejarige onderbouw (junior high-school, grades 7-9) en een driejarige bovenbouw (senior high-school, grades 10-12). De laatste geeft toegang tot een universiteit of hogeschool.

Israël beschikt momenteel over twintig instellingen voor hoger onderwijs, waaronder zeven universiteiten. 1 op de 10 werkende volwassenen heeft een academische opleiding gevolgt! De oudste universiteit is het Technion (Israël Institute of Technology) in Haifa dat in 1924 haar deuren voor studenten opende. Daarna volgden de Hebrew University in Jeruzalem (1925), het Weizman Institute of Science in Rehovot (1934), de Bar Ilan University in Ramat Gan (1955), de Tel Aviv University in Tel Aviv (1956), de Haifa University in Haifa (1963) en de Ben Gurion University of the Negev in Beersheva (1967). De meeste studenten zijn 21 jaar of ouder, omdat men na de senior high-school eerst de driejarige dienstplicht vervult.

Voorts zijn er in Israël speciale scholen voor kinderen met een handicap. Tevens zijn er speciale programma’s voor hoogbegaafde kinderen.

Door de massale immigratie uit zoveel verschillende landen ontstond er behoefte aan stoomcursussen Hebreeuws. Daarom richtte men het Ulpan-onderwijssysteem op, zodat men snel en in geconcentreerde vorm Hebreeuws kon leren. Honderdduizenden volwassenen volgden de cursussen van een half jaar. Bovendien werden er speciale scholen voor onderwijs aan volwassenen opgericht. Hier krijgen al degenen die in hun land van herkomst geen behoorlijk onderwijs hebben genoten alsnog een tweede kans. De tora en het onderwijs zijn altijd belangrijke peilers geweest.

Nathan Altherman schreef hierover het volgende liedje:

Op zondagmorgen (eerste dag schoolweek) is het zonlicht goed en lacht, alle kinderen gaan op stap naar school. Van waar wij ook gekomen zijn naar dit land, uit alle kelen klinkt een stem, die het alef-beet leert.