Niet veel later werden de fundamenten voor Rhodesië gelegd. Cecil Rhodes had inmiddels de British South Africa Company (BSAC) in het leven geroepen, in principe een economische organisatie die zich vooral bezig hield met de diamantindustrie. In 1886 werden in Transvaal grote hoeveelheden goud aangetroffen. Het economische middelpunt van zuidelijk Afrika verplaatste zich daardoor naar Transvaal. Johannesburg werd gesticht en werd meteen de snelstgroeiende stad ter wereld.

De Britten gingen ervan uit dat de goudaders wel zouden doorlopen en Rhodes kreeg van de Britse regering toestemming een gebied dat bekend stond als Zambezië te kolonialiseren en onder Brits bestuur te brengen. Hij richtte Pioneer Column op, een soort privéleger, en trok in 1890 het gebied binnen. Hij stichtte er Fort Salisbury, genoemd naar markies Salisbury, de toenmalige premier van Engeland. Het fort groeide uit tot een stad en werd de hoofdstad de Federatie van Rhodesië en Nyasaland.

Salisbury groeide uit tot een van de belangrijkste economische centra van zuidelijk Afrika en weet die positie tot vandaag de dag, ondanks het schrikbewind van Mugabe, nog steeds vast te houden. De stad telt ruim 1,6 miljoen inwoners en is het handelscentrum voor de agrarische industrie (maïs, tabak, katoen en citrusvruchten). Ook diverse takken van industrie vestigden zich in de omgeving en er worden chemicaliën, maar ook staal en textiel (als uitvloeisel van de aanvoer van katoen) geproduceerd. Ook in de nabij gelegen goudmijn (de veronderstelling van de Britse regering bleek juist) vinden velen een bestaan. In 1980 werd de staat Zimbabwe gesticht, het duurde tot 1982 voordat de naam Salisbury, op 18 april ter gelegenheid van de viering van het tweejarig bestaan van Zimbabwe, onder druk van Mugabe werd veranderd in Harare.

Rhodes ambities gingen verder: om de economie uit te breiden kwam hij met het idee om een (nooit geheel voltooide) spoorweg aan te leggen tussen Kaapstad en Caïro, die uitsluitend door Brits gebied liep. Dat betekende dat hij al snel in conflict kwam met de Portugezen die in de oostelijke landen geweldige handelsbelangen hadden. Via onderhandelingen (gezien de macht van Groot-Brittannië meer een dictaat van de Britten) werden de grenzen van de Portugese kolonies zodanig veranderd dat ze weliswaar meer bezittingen kregen, maar dat de Britse invloed zich uitbreidde van zuidelijk Afrika tot in Egypte. Met name Rhodesië werd als gevolg van deze herindeling een van de machtigste landen in Afrika, ruim vier keer zo groot als het moederland Groot-Brittannië.