Ter ere van de god van de regen en de oogst worden op de twee verdiepingen van de witte Machhendranath in Kathmandu een week lang vele ceremoniën gehouden. De afbeelding van de godheid krijgt een ritueel bad. Men giet heilig water vermengd met boter, honing, koeienmelk, yoghurt en suiker over het beeld van de god en zijn twee begeleidsters, de witte en groene Tara, die geknield aan zijn voeten staan. Met het badwater zegent men de gelovigen. Na het rituele bad zet men het godenbeeld te drogen in de zon, waarna het een nieuw verfje en een pas gemaakte zijden mantel krijgt. Bedolven onder bloemen brengt men na een week de afbeelding van de witte Machhendranath terug naar zijn eigen plekje in het binnenste van het heiligdom.

Dag van de nationale eenheid (11 januari)

Op 11 januari 1775 werd koning Prithvi Narayan Shah geboren, de grondlegger van het moderne Nepal. Deze koning voegde alle kleine staten waaruit Nepal destijds bestond samen tot één rijk. Hij is tevens de stamvader van de huidige koninklijke familie. Op deze dag worden in Kathmandu met muziek omlijste optochten gehouden, waarin levensgrote portretten van koning Prithvi Narayan Shah worden meegedragen. Velen brengen hulde aan het standbeeld van deze koning, dat u kunt vinden bij het voormalige Rana-paleis Singha Durbar.

Makar Sankranti

Met Sankranti duidt men in Nepal de eerste dag van een nieuwe maand aan, conform het Nepalese kalenderjaar. Makar betekent steenbok. Met andere woorden: Makar Sankranti is de eerste dag van de maand waarin de zon zijn intrede doet in dat deel van de dierenriem dat wordt gesymboliseerd door de steenbok. Deze dag markeert de scheiding tussen de zogenaamde winter-zonnestilstand en de zomer-zonnestilstand. Veel gelovigen nemen een ritueel bad in een rivier. Vooral waar rivieren samenstromen komen veel gelovigen bijeen om te baden. In de beslotenheid van de eigen familie doet men zich te goed aan een uitgebreide maaltijd.

Januari-februari

Vasant Panchami

Een festival dat gewijd is aan Saraswati, de godin van de wijsheid. Grote groepen schoolkinderen, studenten, wetenschappers, schrijvers, musici en artiesten overschrijden de drempels van tempels die zijn gewijd aan de godin Saraswati. Al haar instrumenten, zoals pennen, potloden, inkt, boeken en spinnewielen, worden op deze dag vereerd. Voorts beschouwen astrologen deze dag als bijzonder geschikt voor de inzegening van een huwelijk. Volgens de overlevering bezocht de godin Saraswati de Kathmanduvallei op de eerste dag van de lente. Vandaar dat dit festival een lentefeest is. Het is tevens de dag waarop de brahmanen bij het ochtendgloren voordrachten houden met als doel om de lente aan te roepen. Met het oog op de komende lente worden bij het oude koninklijke paleis Hanuman Dhoka (Kathmandu) voorjaarsliedjes ten gehore gebracht.

Februari

Maghe Purnima

Tijdens de volle maan in de maand Maghe (Makar ofwel steenbok) komt er een eind aan een maand die bol stond van religieuze activiteiten, zoals het lezen van de heilige tekst de Swasthani Mahatmya. Duizenden gelovigen brengen op deze dag een bezoek aan een tem-pel. Rond de Pashupatinathtempel scheppen vrouwen kleine Shiva-lingams uit zand die zij vervolgens vereren. Anderen nemen een ritueel bad in het water van de heilige rivier de Bagmati.

Tibetaans nieuwjaar/Losar

De Tibetanen vieren het nieuwjaarsfeest overwegend in de eigen kring. Bij de boeddhistische stoepa van Bodhnath wordt een grote processie gehouden. In het sherpagebied wordt dagenlang uitbundig feest gevierd, vloeit de chang rijkelijk en worden overal rituele dansen opgevoerd. Het Tibetaanse nieuwjaar staat tevens bekend als het Losar festival.

Dag van de democratie (19 februari)

Feest (Rastriya Prajatantra Divas) vanwege de invoering van de democratie in 1990.

Februari-maart

Shivaratri

De verjaardag van Shiva, ook wel de nacht van Lord Shiva genoemd. Dit is het grootste feest dat ter ere van Shiva wordt gevierd. Duizenden gelovigen uit geheel Zuidoost-Azië stromen naar de heiligste Shivatempel in Nepal, Pashupatinath, om daar een bad te nemen in het heilige water van de Bagmati. Onder hen zijn een groot aantal sadhoes en andere asceten. Met op de achtergrond het gezoem van gezongen gebeden offeren de gelovigen bloemen, guirlandes, muntstukken en fruit. Velen blijven de gehele nacht wakker bij het schijnsel van een flikkerend olielampje.

Februari-maart-april

Holi

Een carnavalesk feest dat ook in India wordt gevierd. Mensen dansen gemaskerd door de straten en besprenkelen elkaar met gekleurd water. Ook dit feest houdt verband met de lente. Het wordt ingeluid met het plaatsen van een lange paal, chir geheten, in de bodem naast het oude koninklijke paleis. Volgens de overlevering verborg de god Krishna de kleren van de gopi’s (koeienhoedsters) in de chir, terwijl zij argeloos aan het baden waren in de rivier. Pas na veel gesmeek en beloftes voor toekomstige avontuurtjes wilde hij de kleren uiteindelijk weer teruggeven. Het feest eindigt met het verbranden van de chir aan de oever van de rivier op de avond voorafgaand aan de volle maan. Holi wordt vooral uitbundig gevierd in de Terai.

Seto Machhendranath

Het festival van de Witte Machhendranath ofwel de bodhisattva Avalokitesvara (Padmapani-Lokeshwara) duurt vier dagen. Zijn beeltenis staat in de Janabahaltempel op het plein Kel Tole. Dat ligt in het oude centrum van Kathmandu. Tijdens het festival wordt de Witte Machhendranath rondgereden in een hoge houten wagen die is getooid met een lange piek, en is afgedekt met fris groen gebladerte. De bodhisattva Avalokitesvara is de belichaming van het mededogen.

Maart-april

De ceremonie van het baden

Ieder jaar wordt in Patan het beeld van de Rode Machhendranath naar een vierkant podium op het Lagankhel plein gebracht om aldaar ritueel te worden gereinigd. Vier mannen, behorende tot de neku-kaste, gieten gezegend water uit vier zilveren kruiken over de beeltenis van de Rode Machhendranath ofwel Sri Karunamaya. Deze god staat in Patan bij de boeddhistische gelovigen bekend als de bodhisattva Avalokitesvara. Voor het baden worden alle versierselen van het beeld gehaald. Alleen een gouden slang blijft om de nek van de godheid hangen.

Over de oorsprong van deze slang verhaalt een legende:  

Ten zuidwesten van de stad Patan kabbelt de rivier Nakhu tussen de landbouwgronden door. Lang geleden woonde in deze rivier de slang Satya Nag, ook wel de waarheidslievende slang genoemd, met zijn vrouw Nagini. Op een dag vertelde Satya Nag zijn vrouw dat hij naar het baden van de god Sri Karunamaya ging kijken. Hij waarschuwde haar dat zij aan niemand zijn verblijfplaats mocht verraden. Vervolgens nam hij de gedaante aan van een arme boer en hij vertrok. In Patan aangekomen op het Lagankhel plein beklom hij een stoepa zodat hij niets van het schouwspel zou missen. Ondertussen vloog de koning der vogels, Garuda, over de woning van Satya Nag en Nagini. Al maanden lang liep Garuda het water tussen de snavel door bij de gedachte dat hij Satya Nag mocht verorberen. Met een haarscherpe blik zag hij dat Satya Nag niet thuis was. Onmiddellijk onderwierp hij Nagini aan een scherp verhoor. Bang geworden verklapte zij de verblijfplaats van haar man. Garuda vloog terstond naar het Lagankhel plein. Met zijn spiedende ogen herkende hij Satya Nag aan zijn lange nek en hij greep hem met zijn scherpe klauwen. Dodelijk geschrokken vroeg de slang of hij een laatste wens mocht doen. Hij wilde namelijk dolgraag afscheid nemen van zijn vrouw, vertelde hij Garuda. Garuda ging akkoord op voorwaarde dat Satya Nag onmiddellijk weer zou terugkeren. De slang was woedend op zijn vrouw en thuis aangekomen schreeuwde hij tegen haar dat hij hoopte dat zij de rest van haar leven dag en nacht spijt en verdriet zou hebben. Vervolgens keerde hij verdrietig gestemd terug naar Garuda. Deze was stomverbaasd dat Satya Nag zijn woord had gehouden. ‘Dit is werkelijk een waarheidslievende slang’, dacht hij. ‘Deze slang kan en mag ik niet opeten. Ik zal zijn leven schenken aan Sri Karunamaya.’ De daad bij het woord voegend pakte hij Satya Nag op en hing hem om de nek van Sri Karunamaya. Sinds die dag zijn Sri Karunamaya en de slang Satya Nag onafscheidelijk.

April

Ghodejatra

Dit festival van het paard wordt door de Newars in de hoofdstad Kathmandu gevierd. Afbeeldingen van de goden Lumadi, Bhadrakali, Kankeswarie en Bhairab worden in draagbaren door de straten van de stad gevoerd. Deze goden ontmoeten elkaar tijdens een plechtigheid op het Asan Tole plein, in het hart van de oude stad. Tegelijkertijd probeert men op het paradeveld Tundikhel de demon Gurumapa gunstig te stemmen. In de namiddag worden er op het paradeveld shows en paardenraces georganiseerd door het Nepalese leger. Tijdens de avonduren verschijnen ook de eerdergenoemde goden in hun draagbaren op het paradeveld.

Rama Nawami

Tijdens dit festival wordt de geboortedag van Rama herdacht. Het leven van de held Rama, een wedergeboorte van de god Vishnu, staat beschreven in het beroemde heldendicht de Ramayana. Duizenden pelgrims uit Nepal en India komen naar de zuidelijk gelegen stad Janakpur om op deze dag te kunnen deelnemen aan plechtigheden in de marmeren Janakpurtempel, de Naulakha Mandir. Deze tempel is gewijd aan Rama en Sita (= Janaki).

Chaitra Dasain

Een feest ter ere van de godin Durga, ofwel Bhagavati. Haar beeltenis wordt op een praalwagen door de straten van Kathmandu gevoerd. Dieroffers vinden plaats in de witte Machhendranathtempel. April-mei Bisketfestival of Navabarsha: Het Nepalese nieuwjaar. In Bhaktapur vindt een grote processie plaats. Het Nepalese nieuwjaar is een nationale feestdag en wordt meestal in de tweede week van april gevierd. Het Bisketfestival duurt een week en is het belangrijkste festival van Bhaktapur. Op de oever van de rivier de Hanumante wordt een grote mast opgericht. Deze mast symboliseert een lingam. Aan deze lingam hangen twee banieren die twee slangen symboliseren.

Omtrent deze twee slangen verhaalt een legende:

Lang geleden leefde er in Bhaktapur een seksueel onverzadigbare prinses. Iedere nacht eiste zij een nieuwe minnaar. Geen van deze (on)gelukkige minnaars overleefde de nacht met de prinses. De gehele stad was in rouw gedompeld. Bijna alle mannen waren ruw uit de stad weggeplukt of waren haastig gevlucht naar veiliger oorden. Toen een ronddolende prins hoorde van het probleem in Bhaktapur reisde hij naar deze stad en bood hij de onverzadigbare prinses zijn diensten aan. De gehele nacht bedreven zij uitbundig het liefdesspel. Tegen het ochtendgloren viel de prinses uitgeput maar voldaan in een diepe slaap. Vliegensvlug sprong de prins uit het liefdesnest en verborg zich met zijn zwaard achter een pilaar. Plotsklaps gleden er twee zeer giftige slangen uit de neusgaten van de prinses. De prins sprong achter de pilaar vandaan en doodde met twee rake slagen van zijn zwaard de giftige slangen. De inwoners van Bhaktapur waren dol van vreugde toen zij de volgende morgen ontdekten dat de prins nog leefde en de prinses tot over haar oren verliefd was. Vanaf die dag vieren de inwoners van Bhaktapur uit dankbaarheid het Bisketfestival.

Op de Nepalese nieuwjaarsdag wordt de grote mast omlaag getrokken, om het einde van de macht der twee slangen te verbeelden. Tegelijkertijd symboliseert de legende het afsluiten van een bepaalde periode en de start van een nieuwe periode. Vandaar dat dit festival tevens het Nepalese nieuwjaar inluidt. In dit kader moet ook het oprichten van de mast (lingam) gezien worden. In die gedaante wordt namelijk Shiva voorgesteld, de grote schepper en vernietiger. Het is dan ook geen wonder dat de inwoners van Bhaktapur de rondreizende prins als een openbaring van de god Shiva beschouwen. Tijdens het festival worden de afbeeldingen van Bhairab (Shiva in zijn gedaante als vernietiger), Bhadrakali (ofwel Kali, de vrouw van Shiva) en andere Matrika (moeder)-godinnen in eeuwenoude, houten rijtuigen door de straten van de stad gereden naar de mast op de oever van de rivier de Hanumante. Het rijtuig voor Bhairab wordt ieder jaar opgebouwd op het Taumadhi Tole plein, onder het toeziend oog van de Nyatapola tempel.

Boeddha Jayanti

Bij volle maan wordt dit feest gevierd ter gelegenheid van de geboorte, verlichting en dood van Boeddha. Dit feest wordt in het gehele land gevierd, maar de feestelijkheden concentreren zich in Swayambhunath, Bodhnath en Lumbini. In Swayambunath worden prachtige en unieke thangkas tentoongesteld.

Rato Machhendranath

Het festival van de rode Machhendranath in Patan. Machhendra is de god van de regen en de oogst en daarom is hij een der belangrijkste goden in het overwegend agrarische Nepal. Het festival duurt een maand en de gehele maand door wordt de beeltenis van de rode Machhendranath op een twintig meter hoge en tien meter lange houten praalwagen door ongeveer tweehonderd man door de straten van Patan getrokken. Het is een groots en indrukwekkend schouwspel. De praalwagen begint zijn tocht in Pulchowk en eindigt twee maanden later in Jawalakhel, alwaar een juwelen vest van de koning der slangen aan de koning en het volk wordt getoond. Eens in de twaalf jaar wordt de praalwagen met de godheid naar het dorp Bungamati getrokken.

De god Machhendranath ofwel Sri Karunamaya woonde in de Lichavi-periode in Assam (India). Een legende verhaalt hoe deze god naar Nepal werd gehaald:

In het tijdperk van de Lichavi’s ging de bevolking van Nepal gebukt onder een langdurige hongersnood. Omdat het maar niet wilde regenen verdroogde ieder jaar de oogst. De mensen waren ten einde raad. De priester Bandhudatta Acharya vertelde de bevolking dat de regen niet neerdaalde door de aanwezigheid van de heer Gorakhnath. Gorakhnath had de negen slangen gevangen die verantwoordelijk waren voor het neerdalen van de regen. De heer Gorakhnath zat verzonken in een diepe meditatie bovenop de negen slangen. Hij was een leerling van de god Machhendranath en dus vermoedde men dat Gorakhnath zeker zou opstaan als hij zijn leermeester zou zien. Daarom vertrok de priester Bandhudatta Acharaya, in gezel-schap van koning Narendradev van Bhaktapur en de drager Lalit uit Lalitpur, om de god te gaan halen. De reis was echter niet zonder gevaren. Zo moesten zij de rivier de Shita Nadi oversteken. Het snelstromende water in deze rivier was zo koud dat de aanraking alleen al voldoende was om een mens in steen te veranderen. Gelukkig schoot de reuzenslang Karkotaka hen te hulp. Hij slingerde zijn lange lichaam over de rivier. Aldus ontstond een brug waar de drie reizigers dankbaar gebruik van maakten. De god Machhendranath is de zoon van de koning der demonen Sashi. Koning Sashi voelde geen enkele behoefte om zijn zoon naar Nepal te laten reizen. De reizigers bedachten toen een list. De priester Bandhudatta Acharya toverde de reuzenslang Karkotaka om in een hele kleine worm. Als worm sloop Karkotaka de darmen van koning Sashi binnen. De koning kreeg vreselijke darmkrampen en niemand in zijn gevolg kon hem genezen. Natuurlijk bood ook de Nepalese priester zijn diensten aan en onmiddellijk bleek de koning genezen. Toch wilde hij zijn zoon niet laten gaan. Vervolgens pasten de drie helden uit Nepal een andere tactiek toe. Op magische wijze beïnvloedde de priester het denken van de god Machhendranath. Deze begon zijn vader te smeken om hem te laten gaan. Sashi bleef echter bij zijn standpunt, waarop de god Machhendranath zichzelf omtoverde tot een bij en het openstaande raam uitvloog. Buiten zat de priester in schoenmakerszit te wachten met een gouden kruik gevuld met zoetigheden. De bij rook de zoete geur en kroop in de kruik. Koning Narendradev van Bhaktapur en Lalit sprongen op de kruik en sloten deze stevig af. Snel vluchtten zij weg van het paleis van de koning der demonen en spoedden zij zich huiswaarts. Ondanks tegenwerking van tientallen demonen keerden zij dankzij de spirituele krachten van de priester veilig met de gouden kruik in Lalitpur terug. De heer Gorakhnath sprong omhoog bij het zien van zijn leermeester Machhendranath en de slangen die verantwoordelijk waren voor de regen waren vrij. Sinds die dag woont de god Machhendranath in Lalitpur (Patan).

Sithinaka

Dit feest wordt alleen in Kathmandu gevierd en beeldt de komst van de moessonregens uit.

Mani-Rimdu

Een typisch sherpafeest. Gemaskerde dansen worden opgevoerd in het op een hoogte van 4000 m gelegen klooster van Thame, in de buurt van Namche.

Juni-juli

Dumji

Het Dumjifestival is vergelijkbaar met het Mani Rimdufestival dat in de maand december wordt gehouden. Beide festivals worden in de sherpadorpen gevierd en worden gekenmerkt door het opvoeren van rituele dansen. Het verschil is dat tijdens het Dumjifestival de gewone mensen dansen, terwijl tijdens het Mani Rimdufestival alleen de lama’s hun rituele dansen ten tonele voeren. Voorts is het Dumjifestival kleiner van opzet.

Juli

Ghanta Kharna

De viering van het einde van het zaai- en plantseizoen. Wegkruisingen worden versierd. Naga Panchami: Het slangenfestival. Op de huizen worden slangenafbeeldingen aangebracht en de bewoners brengen eer aan deze slangen. In Kathmandu wordt de Gunlalakhe-dans opgevoerd, waarbij dansers, getooid met demonenmaskers, de inwoners van de stad vermaken.

Juli-augustus

Janai Purnima

Een feest dat onder meer aan Shiva is gewijd. De heilige koorden die door de hogere hindoekasten, de tweemaal-geborenen, worden gedragen, worden door nieuwe exemplaren vervangen. De beste plaats voor het bekijken van de ceremoniën is de Kumbeshwaratempel te Patan. In het heilige water van de natuurlijke bron op de binnenplaats van deze tempel vinden rituele baden plaats. Bij deze rituele baden zijn jhankris (traditionele genezers) aanwezig. Zij zijn herkenbaar aan hun traditionele kledij. Deze jhankris brengen tevens een bezoek aan de Kalinchiok Bhagavatitempel in het Dokhadistrict. In deze tempel verzoeken zij de godin Bhagavati (de vrouw van Shiva, die tevens bekendstaat als Durga en Parvati) om extra geneeskundige krachten.

Gai Jatra

Het koeienfestival. Een acht dagen durend carnavalesk gebeuren in de drie koningssteden. Vele kinderen trekken vermomd als koe door de straten. Zij worden de straat opgestuurd als er in het afgelopen jaar een dode in de familie te betreuren viel. Sommigen verkleden zich als asceet of als een afwijkend persoon. Op deze wijze proberen de kinderen de reis van hun gestorven familielid naar het nirwana te bespoedigen. Op straat worden korte toneelstukjes opgevoerd. In deze cabaretachtige toneelstukjes worden sociale en politieke gebeurtenissen van het afgelopen jaar op humoristische wijze belicht. Ook de kranten en tijdschriften sluiten zich in hun publicaties bij dit gedrag aan. Tijdens de week waarin dit festival wordt gehouden openen veel boeddhistische kloosters hun deuren voor bezoekers. Als u van deze bijzondere gelegenheid gebruikmaakt, dan kunt u genieten van de fraaie verzamelingen religieuze voorwerpen, afbeeldingen en schilderijen die in de kloosters gebruikt en bewaard worden.

Krishna Astami

De verjaardag van Krishna. Duizenden hindoes trekken naar de Krishna Mandirtempel in Patan. Neem ook ’s avonds eens een kijkje bij deze tempel; er wordt tot de volgende ochtend muziek gemaakt voor de gelovigen.

Augustus-september

Pancha Dan

Op deze dag ontvangen de boeddhistische monniken voedsel-geschenken van de gelovigen. Een aantal monniken trekt bedelend door de straten. Sommige kloosters zijn voor bezoekers geopend.

Vaderdag

Op vaderdag ofwel Gokarna Aunsi brengen kinderen eer aan hun vader. Zij overladen hun vader met geschenken, zoals voedsel en drank, en krijgen in ruil vaders zegen. Velen wier vader overleden is nemen deel aan de ‘shradda’ ceremonie in Gokarna. Het rituele baden is een onderdeel van deze ceremonie.

Teej

Het festival van de vrouwen. Duizenden vrouwen, overwegend in het rood (de kleur van de vreugde) gekleed, brengen een bezoek aan Pashupatinath en nemen daar een bad in het heilige water van de Bagmati. Zij geloven dat zij door dit te doen een lang en gelukkig huwelijk zullen hebben.

September

Indra Jatra

Een der grootste feesten in Nepal, ter ere van de regengod Indra. Zowel hindoes als boeddhisten nemen aan de feestelijkheden deel. De feestdatum wordt door de allerbeste astrologen (astrologie is een belangrijke wetenschap in Nepal) vastgesteld. Tijdens dit festival wordt de levende godin, de Kumari, op een grote wagen in processie door de smalle straten van Kathmandu gereden. Zij wordt begeleid door twee jongens die beschouwd worden als incarnaties van de god Bhairab (Shiva) en de god Ganesh (de god met het olifantenhoofd). De Kumari is natuurlijk de belangrijkste personage; zij wordt beschouwd als een incarnatie van Parvati. Op straat vinden spectaculaire, klassieke maskerdansen plaats. Naast het oude koninklijke paleis Hanuman Dhoka staat gedurende het festival een lange houten mast, die de standaard symboliseert van Indra, de koning der goden. Overal in de straat staan houten afbeeldingen van Indra en Bhairab.

September-oktober

Bada Dasain of Durga Puja

Het belangrijkste feest van het jaar dat vijftien dagen duurt. Het feest wordt gevierd ter gelegenheid van het verslaan door Durga van de buffeldemon Mahi-shasur en van de bevrijding van Sita door Rama uit de handen van de demon Rawana van Lanka. Laatstgenoemde gebeurtenis staat opgetekend in het Ramayana-epos. Dit festival herdenkt dus de overwinning van het goede over het kwade. Alle huizen worden weer eens opgeknapt en schoongemaakt. De regentijd is voorbij en de droge periode doet haar intrede. Vele mensen bezoeken hun familie en duizenden geiten en buffels worden geslacht en geofferd ter ere van de godin Durga. De eerste tien dagen van het festival komen de gelovigen in de ochtenduren samen bij samenstromingen van rivieren; in de avonduren bezoeken zij de tempels. Op de tiende dag gaat ieder-een op bezoek bij zijn of haar ouders, alwaar men van de ouders een tika op het voorhoofd ontvangt. De tika is gemaakt van rood poeder, curd en rijst. De laatste dag van Bada Dasain valt tijdens volle maan en staat bekend als Kojagrat Purnima. Vanaf deze dag gaat voor vrouwen de vastenmaand in; velen verblijven in deze maand bij de tempel van Pashupatinath.

Oktober-november

Tihar

Een festival ter ere van de godin Laksjmi, de godin van welvaart en rijkdom. Het feest duurt vijf dagen en wordt het feest van het licht genoemd. De eerste feestdag is de dag van de kraaien, de zwarte boodschappers. De kraaien doen zich tegoed aan de offeringen van rijst. De tweede dag is de dag van de honden en is het hun beurt om te genieten van de offeringen. De derde dag is de dag van de koeien. Deze dieren staan symbool voor de godin Laksjmi. Om haar te eren worden alle huizen met olielampjes verlicht. Deze flikkerende lichtjes geven de steden een sprookjesachtig aanzien. Jonge meisjes brengen liedjes ten gehore. Deze koortjes zijn een bekoorlijk en ongedwongen tafereeltje. Tijdens Tihar dragen alle hindoes de tika, de rode stip op het voorhoofd. De vierde dag luidt het nieuwe jaar van de Newars in. Zij voeren het Mhapuja uit en vereren de huisgod of huisgodin. Op de vijfde dag van het feest bezoeken broers en zusters elkaar, waarbij kleine cadeautjes worden uitgewisseld. Het is de zogenoemde dag van de broeders. Zusters tonen respect voor hun broers en aanbidden Yama, de god van de dood, voor welvaart en een lang leven. Omdat Laksjmi de godin van de rijkdom is, beproeven vele mannen hun geluk bij het gokspel.

Chatth Parva

Tijdens Chatth Parva trekken duizenden gelovigen naar Janakpur om aan de oever van vijvers en rivieren de zonnegod Surya te aanbidden. De nacht voor Chatth Parva verblijft men te midden van olielampjes op de oevers om de komst van de god te vieren. Als de eerst zonnestralen in het water weerkaatsen offeren de gelovigen manden vol fruit, noten, heilig water en heilige rode draden aan de zonnegod Surya. Men viert vooral de vrijgevigheid van deze bijna dagelijks verschijnende god.

November

Schommelen

Wanneer op het platteland de rijst geoogst is, bouwen de boeren grote schommels. Iedereen, van jong tot oud, maakt gebruik van deze schommels. Een unieke manier om de vreugde over een goede oogst te uiten.

November-december

Mani-Rimdu

Een sherpafeest, waarbij fascinerende maskerdansen door boeddhistische lama’s worden opgevoerd in Thyangboche (klooster), gelegen op een dagmars van Namche, de hoofdplaats van het land der sherpa’s. Helaas werd dit beroemde klooster in januari 1989 door een brand nagenoeg verwoest. Men begon direct met de wederopbouw en in 1993 was het klooster weer in zijn oude glorie hersteld. U kunt het feest tevens meemaken in enkele andere kloosters. Bijvoorbeeld in Thame Chiwang bij Phaplu en in het klooster Tubten Choling, dat ten noorden van Junbesi ligt. Het Tubten Choling klooster wordt geleid door een van de weinige thans in Nepal levende geïncarneerde abten, de Toshi Rinpoche. Het feest duurt drie dagen. Op de drukbezochte eerste dag ontvangen de gelovigen de zegen van de abt voor het komende jaar. Op de tweede dag dansen gemaskerde monniken om de kwade krachten te vernietigen. Tijdens het dansfeest viert men dus de overwinning van het goede over het kwade. Men maakt gebruik van speciale muziekinstrumenten, zoals dongs, ook wel chodongs, dungchens of ragdungs genoemd. De dansen worden uitgevoerd volgens vaste regels, die staan beschreven in het boek de Chamyig.

Vivaha Panchami

In Janakpur wordt een festival gehouden, ter herinnering aan het huwelijk van Rama en Sita. Het verhaal van Rama en Sita zoals beschreven in de Ramayana is de beroemdste liefdesgeschiedenis uit de hindoeïstische heldendichten. Duizenden gelovigen uit Nepal en India nemen deel aan dit feest. Allen zijn getuigen van een indrukwekkende processie die het huwelijk tussen Rama en Sita uitbeeldt. De meeste feestelijkheden vinden plaats rondom de marmeren Janaki-tempel en de Ram Sita Bibah Mandap.

December

Bala Chaturdashi

Op deze dag herdenken vele hindoes hun overleden familieleden in de tempel van Pashupatinath. ’s Avonds is de tempel feeëriek verlicht met talloze door de gelovigen ontstoken lichtjes.