Bestuur en staatsinrichting

Frankrijk is een democratische republiek die in het jaar 1789 ontstond, toen de Franse Revolutie een eind maakte aan de monarchie en de feodale staatsvorm. De staat bestaat officieel uit 101 departementen (96 in Frankrijk en 5 in de overzeese gebiedsdelen), die allen in alfabetische volgorde een nummer hebben. Deze nummers kunt u terug vinden in de nummerborden van auto's (laatste twee cijfers) en in de postcode (eerste twee cijfers). De departementen bleken te klein om goed te kunnen functioneren en dus herverdeelde men het land in 22 regio's. Deze regio's omvatten enkele departementen. Zo vormen in deze website de departementen Haute-Vienne (nr. 87), Creuse (nr. 23) en Corrèze (nr. 19) samen de regio Limousin. De departementen Cher (nr. 18) en Indre (nr. 36) vormen samen de landstreek Berry, maar horen bij de regio Centre. Het departement Dordogne (nr. 24 ) hoort bij de regio Aquitane, terwijl het departement Lot (nr. 46) bij de regio Midi-Pyrénées is ingedeeld. Iedere regio bezit een regionaal parlement (Conseil Régionaal) dat direct door het volk gekozen wordt. Het zal u in Frankrijk ongetwijfeld opvallen dat de promotie van de economie en dus ook van het toerisme in handen is van de regio. Toch blijkt in de praktijk dat de onderlinge concurrentie tussen buurdepartementen nog groot is.

Lees meer

De huidige Vijfde Republiek begon in 1958 met de presidentiële ambtsaanvaarding van generaal Charles de Gaulle. Een van zijn eerste daden was om de president (en dus zichzelf) veel meer macht te geven. Vanaf dat moment benoemt de president de premier, zit hij (of zij) de ministerraad voor, tekent hij de besluiten van de regering, kan hij de Assemblée Nationale (vergelijkbaar met de Tweede kamer) ontbinden en is hij opperbevelhebber van het leger. Toch kan niemand hem naar huis sturen, ook de Assemblée Nationale niet! President Jacques Chirac werd in 1995 gekozen en maakte meteen naam door ondergrondse atoomproeven te houden bij de koraaleilanden Mururoa en Fangataufa in de Stille Zuidzee. Over de gevolgen van deze kernproeven voor mens en milieu zijn de meningen verdeeld: zeker is dat de bewoners van omliggende landen en eilanden de kernproeven gevaarlijk vinden en niet willen dat ze gehouden worden. Zij vroegen zich terecht af waarom Frankrijk de kernproeven niet in eigen land hield als ze toch volstrekt ongevaarlijk waren?! De president wordt eenmaal in de vijf jaar via rechtstreekse verkiezingen gekozen. De huidige president, François Hollande, werd in 2012 gekozen en zal dus in principe tot 2017 in functie zijn; daarna mag hij eenmaal worden herkozen.

De Franse volksvertegenwoordiging bestaat uit twee kamers: de Assemblée Nationale, met 577 afgevaardigden, en de Senaat, met 283 afgevaardigden. De Assemblée Nationale (vergelijkbaar met de Tweede Kamer) wordt iedere vijf jaar direct gekozen via een meerderheidskiesstelsel per kiesdistrict; de leden van de Senaat (vergelijkbaar met de Eerste Kamer) worden eenmaal per negen jaar indirect gekozen door de departementale raden.

Iedere zes jaar gaat men naar de kiesbus om een nieuwe departementale raad te kiezen. Zij kiezen op hun beurt het dagelijks bestuur van het departement, de departementale commissie. De regeringsvertegenwoordiger in een departement is de prefect. De departementen verdeelt men weer in arrondisementen die op hun beurt weer in kantons (cantons) worden verdeeld. Ieder kanton is opgebouwd uit enkele gemeenten (communes). Aan het hoofd van een gemeente staat een burgemeester (maire), die kantoor houdt in het gemeentehuis (mairie). De bestuurlijke invloed van al deze eenheden is klein.