Deze alpen vormen een langgerekte bergkam met op tal van plaatsen zijkammen. Gewoonlijk spreken we over zijdalen, maar het mag duidelijk zijn dat er zonder bergen ook geen dalen zijn. Doorgaans krijgen berggroepen die op een of andere manier iets met elkaar te maken hebben een soort verzamelnaam. In Oost-Tirol spreekt men onder andere over de Hohe Tauern, de Villgrater Berge, de Deferegger Alpen, de Karnische Alpen, de Schobergruppe en ga zo maar door. Binnen die groepsnamen kent men nog preciezere aanduidingen en ten slotte heeft elke berg een naam.

De Alpen behoren tot de jongste gebergten ter wereld en je zou niet zeggen dat zich op de plaats van de Alpen nog maar 200 miljoen jaren geleden een geweldige zee bevond: de Thetyszee die zich uitstrekte tot in Azië. De bodem van die zee bestond uit graniet. De zee slibde als het ware dicht, werd althans ondieper vanwege de vele materialen die door de in zee uitmondende rivieren werden aangevoerd.

Laag na laag werd zo op de bodem van de zee afgezet in een periode die wel 150 miljoen jaar duurde. Ongeveer 70 miljoen jaar geleden kwam de zeebodem voor het eerst boven de waterspiegel uit. Tegelijkertijd verschoof Afrika in de richting van Europa en de geweldige krachten die hiermee gepaard gingen duwden de zeebodem verder omhoog. Hierdoor werd deze min of meer door elkaar gehusseld en oude en nieuwe aard- en steenlagen kwamen in willekeurige volgorde op elkaar te liggen.

Toen de steenlagen hoog boven de aarde waren verheven zorgden weer en wind ervoor dat de zachtere gesteenten afbrokkelden en er gleuven in de bergen ontstonden, het begin van de dalen.

In het Pleistoceen, de tijd waarin de ijstijden Europa teisterden (ongeveer 2,5 miljoen jaar tot ongeveer 20.000 jaar terug), werd het massief verschillende malen door een ijskap bedekt. Gedurende de perioden dat het weer warmer was voerde het water losgeraakt gesteente verder af, de bodem werd verder uitgehold, de dalen werden dieper. Die beweging heeft minimaal viermaal plaatsgevonden. Ook de gletsjers droegen bij aan de vorming van het landschap, smeltend ijs erodeerde de zachtere oppervlakken en zorgde uiteindelijk voor een grillig landschap.