Boven de poolcirkel gaat de zon in de zomer korte of langere tijd niet onder. De definitie van ‘middernachtzon’ is dat je het midden van de zon moet kunnen zien wanneer hij exact in het noorden staat. Aan de poolcirkel is dat 1 dag (21 juni), op de Noordkaap duurt deze ‘langste zomerdag’ drie maanden, en op Spitsbergen vier maanden. Het zomernachtlicht is door de lage stand warmer van kleur dan het daglicht. Dat blijkt bijvoorbeeld bij het fotograferen. Het is een heerlijke periode waarin het nooit nacht wordt en het landschap een magische gloed krijgt. Een middernachtzonwandeling naar een bergtop is een speciale belevenis, die u beslist een keer moet meemaken.

Ruska

Met de naam ‘Ruska’ wordt in Lapland de heftige maar korte periode in de herfst genoemd (twee tot drie weken) waarin Lapland verandert in een waar schilderspalet met gele, oranje en rode herfstkleuren. In Finnmark begint dit eind augustus, wanneer alle berkenbomen gelijktijdig geel en oranje kleuren. U kunt de Ruska in ongeveer anderhalve maand tot het zuiden van Noorwegen volgen. Het is een ideale wandeltijd met kraakheldere frisse luchten. Veel hotels openen speciaal voor deze periode nog even hun deuren.

Poolnacht

Tegenhanger van de middernachtzon is de Poolnacht. In november begint de lange winter en de periode van schemering, in Noorwegen Mørketid genoemd. Gedurende de donkere wintermaanden verdwijnt in grote delen van Noord-Noorwegen de zon achter de horizon om vaak pas in januari weer tevoorschijn te komen. Overdag heerst een paar uur een blauwige schemering en de lucht wordt opgesierd door parelmoeren wolken. De maan, de sterren en het Noorderlicht zijn in de poolwinter de voornaamste natuurlijke lichtbronnen. De lange duistere nachten worden betoverd door het noorderlicht. In de grotere steden heerst een gezellige Kerstsfeer, u kunt overnachten in een ijshotel, meedoen aan een arrensleetocht of rendiersafari.

Noorderlicht

In de donkere nachten van het najaar en de winter is regelmatig het noorderlicht of noordpoollicht te zien, een prachtig bewegend lichtfenomeen dat te zien is tijdens heldere nachten. Het verschijnsel doet zich zowel voor op het noordelijk halfrond (Aurora Borealis) als op het zuidelijk halfrond (zuiderlicht of Aurora Australis). De naam Aurora Borealis is afgeleid van de Latijnse woorden ‘Aurora’, de godin van de dageraad en Borealis, ‘noordelijk’. Het noorderlicht ontstaat doordat elektrisch geladen deeltjes van de zonnewind met grote snelheid in de aardatmosfeer terechtkomen en daar botsen met atomen en moleculen, waarbij energie als licht vrijkomt. Het fenomeen speelt zich af in de buurt van de magnetische polen van de aarde, in de hoge lagen van de atmosfeer, op meer dan 100 km boven het aardoppervlak. Het noorderlicht komt het hele jaar voor, maar kan slechts waargenomen worden in de donkere herfst- en winternachten. De intensiteit van het noorderlicht kent een cyclus van ongeveer 11 jaar; de volgende periode van maximale intensiteit is rond 2011. Tot die tijd bouwt het noorderlicht geleidelijk op. De kans op noorderlicht is het grootst rond 21 september en 21 maart. Het noorderlicht komt voor in verschillende vormen en kleuren. Groen, blauw en rode kleuren bewegen snel aan de hemel, ontstaan plotseling en veranderen voortdurend van vorm. Het noorderlicht is nooit hetzelfde en kan variëren van banden en bogen aan de hemel, tot gordijnen van licht of pulserende velden. De meeste lichteffecten duren 10 tot 30 minuten en het meeste kans op het zien ervan heeft u rond middernacht. , Het dramatische lichteffect van het noorderlicht zorgde bij veel natuurvolken in het poolgebied voor tal van mythen en legenden. De Finnen noemden het ‘revontulet’, ‘vossenvuur’, wat voortkomt uit de legende dat het noorderlicht afkomstig is van vier enorme vossen die over de toendra rennen en met hun zwaaiende staarten vonken de hemel in spatten. Op diverse plaatsen in Lapland doet men onderzoek naar het noorderlicht, en in enkele musea kunt u meer te weten komen over dit fascinerende verschijnsel. De Universiteit van Tromsø heeft een onderzoeksinstituut naar het noorderlicht op Andøy (Aurora raketbasis). Dat het noorderlicht af en toe ook in Nederland te zien is bewijst de Nederlandse astronoom, fotograaf en filmer Jan Karel Lameer, die tijdens intense magnetische stormen het noorderlicht fotografeerde op Terschelling en in de Beemsterpolder. Zijn via speciale ‘time-lapse’ opnames geproduceerde ‘noorderlichtfilmpjes’ zijn te bekijken op zijn website. Een andere mooie site met noorderlichtfoto’s is die van natuurfotografen Lia Kok en Ben van Bokhoven. Een voorspelling van de activiteit van het Noorderlicht geeft onder meer de website Auroras now! van het Fins meteorologisch instituut.